In zee gaat niets verloren Ebook Tooltip Ebooks kunnen worden gelezen op uw computer en op daarvoor geschikte e-readers.

Geschreven bij In zee gaat niets verloren

Ik werd in dit boek van Lodewijk Wiener voortdurend op mijn verkeerde been gezet.
Ik ken Lodewijk Wiener, voor mij ‘meneer’ Wiener van vroeger. In 1977 deed ik eindexamen aan het Stedelijk Gymnasium in Haarlem. Meneer Wiener was mijn docent Engels. Ik ken hem niet echt persoonlijk, maar ook weer wel een beetje. Wat ik weet: we lazen Othello van Shakespeare in de klas, en Wiener deed mee met de sportdagen op school. Hij woonde aan het Spaarne en ik ben daar zelfs nog wel eens op bezoek geweest, met een paar medeleerlingen. Ik weet niet meer waarom, maar het had vast met school te maken. Hij had een Joodse vader en dat wist ik toen ook al omdat ik een Joodse grootvader heb. Hij sprak me aan in de klas met ‘wij Joden’ en duidde daarmee op hemzelf en mij. Dat vond ik toen vrij idioot maar voelde me ook wel gevleid dat ik samen met een leraar ‘wij’ was. We zaten kennelijk samen in een bepaald kamp.
In het boek herkende ik dus ook veel van de setting: Haarlem, docent Engels, Joodse vader, een jeugd in Zandvoort. De foto op de achterflap herkende ik echter nauwelijks: waar was de stoere man met de snor en de kop vol krullen gebleven?
Het boek begon ik te lezen met enige interesse.
Het begin was niet bemoedigend. Ik lees van een boek altijd eerst de tekst op de achterflap. Dat schijnen vooral vrouwelijke lezers te doen, heb ik ooit ergens gelezen. Vervelend genoeg begint de achterflap met een grammaticale fout, die mij als Neerlandica helaas meteen opviel: Gaande mijn leven ben ik tot de ontluisterende conclusie gekomen dat (…).
In de rest van het boek heb ik overigens weinig meer grammaticale fouten aangetroffen, wél meer wat dikdoenerig taalgebruik en vervelend veel Engelse woorden en citaten. Oké, als je een Engelse schrijver citeert is dat tamelijk logisch maar waarom zomaar ergens tussendoor vermelden dat een dorpje ‘calm and free’ is? Is dat een vaste uitdrukking? Wat voegt dat toe, Engels te gebruiken? Ja, Wiener was zijn hele leven docent Engels, maar dat wist ik al.
Het boek bestaat uit fragmenten die elkaar afwisselen. Een deel van het boek beschrijft een zeiltocht van Hoorn naar België en terug. Een relaas waarin Wiener minutieus vertelt hoe de tocht verloopt. Vervelende stukken in het boek: saai, preciezerig, doorspekt met zeiltermen die mij niks zeggen, er gebeurt niks bijzonders en Wiener mijmert maar door over zijn poes, het leven en het kabbelt wat met algemene dooddoeners door. Het boeit me nauwelijks.
Daar tussen door komen stukken die te maken hebben met Wieners Joodse familie. Er is iets met een onderduiksituatie en geld dat geërfd wordt. Heel pijnlijk is een stuk waarin de zelfmoord van de grootouders van Wiener ter sprake komt. In hoeverre dit relaas autobiografisch is, blijft onduidelijk en dat is nu precies dat verkeerde been dat ik al eerder vermeldde. Brieven tussen Wiener en een notaris, fragmenten uit een archief, integraal in de roman overgenomen, versterken het idee van autobiografie, van een dagboek. Van alle gebeurtenissen in het boek geeft Wiener de exacte locatie met vermelding van jaartal, straatnaam en huisnummer. Waar is dat voor nodig? Moet het leven vastgelegd worden? Moeten alle details vermeld worden? Heeft hij zo weinig te vertellen dat hij zijn boek moet opvullen met dit soort over het algemeen volstrekt overbodige informatie?
Wiener citeert ook uit eerdere romans en haalt die aan als bron, autoplagiaat, heet dat tegenwoordig. Dat mag natuurlijk in een roman, het is geen wetenschap. Hij legt per slot in dit boek zijn ziel en zaligheid bloot.
Maar dan bekruipt me opeens een ander gevoel : een gevoel dat alles verzonnen is. Het hele boek. Alle details. Alle citaten en brieven. Een groot opgezette fuik waar ik met open ogen naar binnen ben gezwommen.
En ik blijf op die twee gedachten hinken. Dát gevoel is het wat bij me achterblijft als ik de roman uit heb: een schurend gevoel , alsof er zand (uit Zandvoort) in mijn sokken zit.

Geschreven bij In zee gaat niets verloren

Zoektochten in het familieverleden hebben al een berg mooie boeken opgeleverd. Met 'In zee gaat niets verloren' heeft L.H. Wiener een fraai exemplaar aan die stapel toegevoegd. De auteur, die al vijftig jaar schrijft, heeft een monument opgericht voor al die familieleden die de tweede wereldoorlog niet overleefden.

In zijn 70-ste levensjaar gaat hij op zoek naar zijn familie van vaderskant, in het besef dat hij nergens bijhoort: niet in de digitale wereld van zijn kinderen, niet bij zijn niet-Joodse moeder en haar familie (over wie we weinig te weten komen), en niet bij zijn Joods vader, en al die ooms, tantes, opa en oma die de tweede wereldoorlog niet hebben overleefd. Al is Wiener bepaald geen slachtoffer, hij is is een duidelijk voorbeeld van de tweede generatie.

Wiener weet weinig van zijn vader: Diens ouders en broer pleegden aan het begin van de oorlog zelfmoord. Vader Wiener wist de oorlog te overleven door zijn Jood-zijn te ontkennen. Na de oorlog sticht hij een gezin, dat hij weinig vertelt over zijn afkomst. Wiener parafraseert de iets jongere schrijver Jan Brokken die ooit verzuchtte dat het 'moeilijk opgroeien is met een oorlog die je niet zelf hebt meegemaakt' (pag 124). Wiener maakt van oorlog 'vader'.

Bij zijn naspeuringen krijgt de schrijver hulp van zijn vriendin, die graag archieven uitpluist en een literatuurminnende Haarlemse notaris, die oude familietestamenten boven water weet te halen. Hun bevindingen worden broksgewijs opgediend tijdens het verslag van de zeilvakantie die Wiener vorig jaar maakte tussen 25 juli en 16 augustus.

Die reis is een queeste: doel is de laatste avond van zijn vader te 'herbeleven' in het casino van Oostende. Het boek is ook een afscheid van zijn geliefde poes, die stervende is en daarom neemt hij haar maar mee. "Ik heb aan de kat Lolitapoes meer plezier beleefd dan aan de vier vrouwen die hier tijdens haar achttienjarig bestaan eveneens verbleven."

Wiener begint met een vroege herinnering: hoe hij op de buik van zijn vader in zee dobberde. Die lijkt weinig van doen te hebben met de daarop volgende zeilreis. Maar dan ken je Wiener niet: hoe verder de familiekroniek vordert, hoe meer de schijnbaar losse opmerkingen ('Veel liever dan een halve Jood zou ik een hele indiaan zijn geweest'), scenes, anecdotes op hun plek vallen.

Daar waar dagboeken, archieven en brieven zwijgen, duikt Wiener in de verbeelding. Zoals in het geval van tante Louise, 'Lous of Loes', wier portret met de 'zuigende ogen' ons vanaf de omslag aanstaart. Hij heeft haar als kleine jongen éénmaal gezien, haar minachting voor zijn vader gevoeld en vraagt zich af wat daar de reden voor was.

Hij valt als een blok voor het knappe meisje dat zij ooit was (al vergeeft hij haar haar minachting niet) en bezoekt haar in het verleden; in literatuur kan alles, "Literatuur verwijst naar niets anders dan naar zichzelf, zoals ook iedere schrijver de schepper is van zijn eigen universum." (pag 241). Dus ontmoet hij haar in 1918 in Artis, en bezoekt haar daar weer in 1943, als ze ondergedoken zit op de leeuwenzolder (en dat is waargebeurd).

De familie Wiener komt als het ware tot leven, dankzij nazaat Lodewijk, die antwoord krijgt op een aantal vragen.
Al met al een boek dat nog lang blijft rondspoken en door veel mensen gelezen moet worden.

Geschreven bij In zee gaat niets verloren

Lodewijk Wiener neemt je een zomer mee op zijn zeilboot, met partner en poes, van Amsterdam naar Oostende en vv. Gaandeweg het boek leer je de (Joodse) familie en geschiedenis kennen. De Joodse onderdeel wordt nergens loodzwaar, vooral door de humoristische nuchterheid van Wiener. Je wordt door het verhaal op een documentaire-achtige manier meegenomen, niet meegezogen. Door het heen en weer springen van heden naar verleden en ertussenin is het soms even ingewikkeld. Mooi detail is dat het de laatste zomer is van de poes - geloofwaardig beschreven.
Het boek is niet langdradig of te lang (voor het verhaal) en prettig geschreven.

Geschreven bij In zee gaat niets verloren

Nog nooit had ik iets gelezen van deze schrijver ,maar dit vraagt om meer.....wat een prachtboek vond ik het.Het verhaal over zijn joodse familie, goed geschreven ,schijnbaar terloopse opmerkingen zijn erg raak en op zijn plek, humor,ontroerend. Veel kennis over de literatuur wordt mooi verwerkt dmv verschillende literaire verwijzingen. de kaft heeft een intrigerende foto van studio Merkelbach...aan de hand hiervan wordt de geschiedenis van de familie verteld.
Gelukkig is er ook al een mooie bundeling van zijn verhalen uit nav zijn 70e verjaardag ,ik ben fan en blij dat ik um ontdekt heb (al is t een beetje laat) Aanrader voor de echte lezer/genieter van literatuur!!

Geschreven bij In zee gaat niets verloren

In zee gaat niets verloren is het in een heldere taal vertelde verhaal van een zoektocht van een zoon naar zijn vader. Wie was hij? Wat deed hij? hoe kwam hij aan geld? De ik-figuur in het boek is L.H. Wiener zelf. De achtergrond van de familie van zijn vaders' kant speelt een prominente rol, met name de Joodse problematiek. Hoewel het een heftige geschiedenis is maakt L.H. Wiener het verhaal toch niet dramatisch. Het is een in memoriam voor de helft van zijn familie, die hij nooit gekend heeft.
Hij weet in de vorm van een zeilvakantie, samen met een vriendin, die niet geciteerd wil worden maar wel een hele belangrijke rol speelt omdat zij de stamboom van de Wiener's vader heeft opgezet, deze zoektocht heel mooi te beschrijven. Hij kan in het verleden verdwijnen en beschrijft zijn familie uit die tijd. Bezoekt begraafplaatsen en andere plekken die een hoofdrol speelden in die geschiedenis. Herinneringen aan zijn jeugd, het boek bevat zoveel indrukwekkende verhalen dat je het in een adem uitleest.
Het is ook een verhaal met onderkoelde humor. Hij schrijft heel liefdevol over de 18 jarige poes Lolita, die op die zeiltocht meegaat en later, na de dood van de poes haalt hij zijn boot weer uit de stalling en laat haar in de zee verdwijnen. "Ik heb aan de kat Lolitapoes meer plezier beleefd dan aan de vier vrouwen die hier tijdens haar 18-jarig bestaan eveneens verbleven."
Hoewel ik meer dan 30 jaar in een leesgroep zit en we maandelijks boeken bespreken, had ik nog nooit van L.H. Wiener gehoord en dat terwijl hij al 50 jaar lang boeken schrijft en zelfs genomineerd is geweest voor de Libris-prijs. Hoe kon dat gebeuren? Hij verdient die prijs! L.H. Wiener heeft mij voor zich gewonnen, ik ga meer van hem lezen.

Geschreven bij In zee gaat niets verloren

Voor wie Wieners boeken al kent een herkenbaar verhaal. Vol verwijzingen naar eerdere boeken en gebeurtenissen in zijn leven.
Maar ook voor wie hem niet kent een boek dat je meeneemt op een associatieve reis: de lezer volgt tegelijk de laatste bootreis van de kat van de auteur, en een reis langs de boeiende en treurige familiegeschiedenis van de auteur.
Mooi door het oog voor detail, de soms pijnlijke eerlijkheid en de zoektocht die de lezer samen met de auteur meemaakt.

Geschreven bij In zee gaat niets verloren

5 / 5
IN ZEE GAAT NIETS VERLOREN

Geschreven door L.H. Wiener. Voor mij een onbekende auteur, maar ik zal
zéker nog meer van hem gaan lezen. Wat schrijft hij boeiend en interessant.
Waar het boek over gaat is hierboven bij het boek reeds omschreven, de inhoud hiervan laat
Ik dus achterwege, maar wil mijn ervaring graag met jullie delen.
Tijdens het lezen van dit boek lijkt het nét of je deel uitmaakt van de familie van
Wiener. Hij schreef dit ter ere van zijn zeventigste verjaardag en zg hem al helemaal voor me.
Hij komt uit een Joods gezin en de problematiek hieromtrent wordt duidelijk en herhaaldelijk
omschreven. Hij heeft het gevoel nergens bij te horen maar dringt door tot de kern van deze problematiek.
Maar het is alleszins een triest verhaal. In zijn roman vloeit zijn humor rijkelijk en maakt het tot een plezierig leesbaar stuk.
Niet onderverdeeld in hoofdstukken, maar in dagen en kortere stukken. Dat maakt het lezen
ervan heel plezierig. Ook de cover is opmerkelijk apart. Uit de collectie van atelier Merkelbach.
Dat mag ook wel eens vernoemd worden want ook een cover moet bij het boek passen en doet dit bij In zee gaat niets verloren, voor de volle 100%.
Ik vind dit een echte aanraden voor iedereen die van goede literatuur houdt.
Dank aan Uitgeverij Atlas dat ik dit interessante boek als een van de eerste heb mogen lezen.