Joseph Anton een memoir

Geschreven bij Joseph Anton

Een indrukwekkend boek zeg … hemeltje lief ... Ademloos was ik bij het lezen. Bijzonder om op zo’n manier achter de schermen te mogen kijken. Er wordt een fatwa tegen je uitgevaardigd .. en dan??? Gezien de context van toenemende islamitische terreur ook een ontzettend belangrijk boek.

Schokkend om te lezen hoe politici, collega-schrijvers, uitgevers reageren, bagatelliseren en vooral aanhoudend hem de schuld blijven geven. Omdat hen dat zo uitkomt. Omdat ze het anders ook niet weten. Omdat …. Keer op keer gaat hij het gesprek aan: is hem iets te verwijten? Wat is de rol van de kunst? Zijn meest ontroerende passages zijn die over de kunst. Zijn liefde voor de kracht van het woord, van het verhaal komen rechtstreeks uit zijn hart en zijn overtuigend. Want het is een ingewikkeld verhaal natuurlijk. Maar toch niet zo ingewikkeld meer als hij het (nog een keer) vertelt. De kunst doet er toe. Het verhaal doet er toe. En daar moeten we voor blijven strijden.
Het is niet alleen een ontzettend belangrijk boek, het is ook een eerlijk boek. Hij stelt zich open en kwetsbaar op door te vertellen over zijn huwelijken. Ook hoe hij zelf een bijdrage heeft gehad in het niet altijd even soepel verlopen daarvan … Hij stelt zich ook open en kwetsbaar op als hij vertelt over zijn grootste fout: het toegeven na twee jaar aan religieuze bemiddelaars … Spannend en invoelbaar (zouden wij het anders hebben gedaan? Zouden wij niet uberhaupt al veel eerder gecapituleerd hebben?).

Het enige mogelijke minpuntje is het grote aantal namen van collega’s dat elke keer voorbij komt. Met voor- en achternaam. Ik ben niet zo belezen: ik ken de meeste niet. Voegt voor mij niet zoveel toe. Wat wel meerwaarde heeft, is om te lezen over de kracht van vriendschap. Zoveel collega’s die hem zijn blijven steunen en inspireren. Wow…!

Ik hoop dat veel mensen het gaan lezen. Om het er met elkaar over te kunnen hebben. Om onze gedachten te vormen. Om (veel meer) voor de schone kunst van het woord en het verhaal op te gaan komen.

Geschreven bij Joseph Anton

Verdedig de Westerse waarden! Salman Rushdie doet je in deze memoires inzien dat de Westerse waarden zoals vrijheid en gelijkwaardigheid met hand en tand verdedigd moeten worden en dat het gevaar van strijdige ideologiëen als de Islam niet onderschat moet worden. Door een zwakke reactie vanuit India en de Westerse maatschappij op de fatwa die Khomeini in '89 tegen Rushdie uitvaardigde, omdat de kwetsbare gevoelens van de Islamisten belangrijker gevonden werden dan de eigen vrijheid van meningsuiting, moest de schrijver tien jaar lang strijd voeren om te overleven. De Britse Indiër putte kracht uit een zin in Joseph Conrad’s De neger van Narcisuss: ’Je moet leven tot je sterft’, wat zoveel betekent als: niet buigen voor angst maar staan voor wie je bent.

Rushdie brengt zijn tien voor de wereld verborgen gebleven levensjaren aan de oppervlakte door ze te beladen met een boeiende politieke boodschap. Maar hij legt erin ook zijn eigen meelijwekkende, arrogante en pretentieuze karakter bloot. De hoeveelheid vrienden, bekende schrijvers en literaire verwijzingen die de revue passeert is enorm en de lengte van het boek (704 pagina‘s) illustreert eerder de zelfvoldaanheid van de schrijver dan de ruimte die het verhaal nodig heeft. Toch zou het werk verplichte kost moeten zijn voor elk vrijheidslievend mens.