Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin, Rundfunkchor Berlin, Marek Janowski - Strauss: Symphonia Domestica & Die Tageszeiten (Super Audio CD)

De oorspronkelijke werktitel van Richard Strauss voor het werk was 'Mijn thuis. Een symfonisch portret van mijzelf en mijn familie' en was bedoeld als een huiselijk vervolg op Ein Heldenleben (1898). In plaats van de strijd om de heerschappij van de held, presenteert Symphonia een portret van een familie, met de man, de vrouw en het kind elk gekarakteriseerd door thema's.
Familie en thuis als thema van een symfonie? Het muzikale aspect van onderwerpen als familiebezoek, kinderspel, slaapliedjes, een liefdesscène en een ruzie tussen echtgenoten kwam zeker niet overeen met de thema's die gewoonlijk met absolute muziek werden gecombineerd. Alle commotie eromheen verstomde door Strauss' beroemde opmerking: 'Ik zie niet in waarom ik geen symfonie over mezelf zou maken. Ik vind mezelf net zo interessant als Napoleon en Alexander'.

Een fascinerend kenmerk van Symphonia is gebaseerd op een andere tegenstrijdigheid, die Strauss hier op briljante wijze weet op te lossen. De intieme familiesituatie wordt gekoppeld aan een enorme orkestrale kracht. Waar nodig maakt hij gebruik van het volle orkest; wanneer het stuk echter overgaat in een intieme dialoog, brengt hij die meesterlijk in beeld.

Ondanks de populariteit van veel van Richard Strauss' symfonische gedichten wordt Symphonia niet zo vaak opgenomen en misschien nog minder vaak tijdens concerten uitgevoerd. Deze schitterende opname van Symphonia Domestica vertelt ons wat ons te wachten staat: een uitstekende opname met veel innerlijke details, Marek Janowski's ongecompliceerde dirigentschap en de levendige uitvoering van het Rundfunk Synfonie-Berlin orkest. De klank van PentaTone is opmerkelijk warm en helder, en illustreert levendig het magnetisme van een dag uit het leven van Strauss, zijn vrouw Pauline en hun kind Bubi. Die Tageszeiten voor mannenkoor en orkest werd in 1927 besteld door de Wiener Schubertbund (de Wiener Schubert Koorvereniging), die het stuk ook in première bracht onder leiding van dirigent Viktor Keldorfer op 21 juli 1928 in Wenen tijdens het Deutsche Sängerbundesfest (het festival van de Duitse koorvereniging). Strauss zette hier gedichten van Eichendorff op muziek in vier romantische scènes: Der Morgen ('ochtend'), Mittagsruh ('middagrust'), Der Abend ('avond') en Die Nacht ('nacht'). De stukken zijn ook wel omschreven als de Vier Laatste Liederen voor Koor, waarmee ze - in Die Nacht, met zijn door fluit en klarinet geïmiteerde vogelgezang - theoretisch verwijzen naar Im Abendrot ('bij zonsondergang') uit de Vier Letzte Lieder ('de Vier Laatste Liederen'). De koorzettingen hebben een fascinerende harmonische helderheid, melodische eenvoud, instrumentale finesse, en een bijna ongehoorde sonische sereniteit. '[Hier] worden koor en orkest tot een volmaakt evenwicht gebracht [...] beide partners delen de aanroeping van de idyllische en de donkere kanten van de romantische natuur.' (Eichner).

Zo'n juweeltje van een opname is een must have voor elke serieuze Strauss liefhebber!