That Used to Be Us What Went Wrong with America? And How it Can Come Back

Thomas Friedman en Michael Mandelbauw maken zich zorgen om de toekomst van de Verenigde Staten. De wereld die de VS hebben helpen creeeren, is tegelijkertijd een bedreiging voor haar succes. De ontwikkeling van het internet – oorspronkelijk een uitvinding van het Defense Advanced Research Project Agency – en de daaruit volgende ‘hyper connectedness’, gecombineerd met de lage transportkosten en de hiermee samenhangende globalisering hebben een impact op de succesformule van de het land van de onbegrensde mogelijkheden. De VS hebben onvoldoende kunnen anticiperen op deze ontwikkelingen en Darwin – het best aan haar omgeving aangepaste organisme overleeft – gaat een rol spelen. Andere landen slagen daar veel beter in. Over die landen zeggen de schrijvers: “That used to be us”.

Een belangrijk deel van het boek gaat over de noodzakelijke aanpassing van de succesformule voor economische groei van de VS. Deze bestaat uit vijf elementen: 1) onderwijs; 2) infrastructuur; 3) immigratie; 4) onderzoek en ontwikkeling en 5) wetgeving. De geschiedenis van ieder van deze elementen wordt uitgebreid toegelicht, evenals de relatieve bijdrage ervan aan het economische success van het ‘uitzonderlijke land’. Voorts noemt het schrijversduo vier uitdagingen waar het land voor staat: het beteugelen van de onvoorstelbaar grote schuld door het verlagen van (onder meer Medicare) uitkeringen en het verhogen van belastingen; het adresseren van de consequenties van globalisering; het anticiperen op de informatisering; en het verkleinen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de daarmee samenhangende gevolgen voor het klimaat.

Momenteel is het land slechter toegerust op het aangaan van deze uitdagingen dan ooit. Het vereist een gezamenlijke aanpak maar het land is politiek tot op het bot verdeeld. Toch hebben Friedman en Mandelbauw hoop: de politiek is meer gepolariseerd dan de bevolking. Het doorbreken van de politieke impasse kan worden gerealiseerd door het opstaan van een alternatieve presidentskandidaat (zoals Ross Perot in 1992).

Het is een interessant boek, omdat het lot van de wereld in sterke mate samenhangt met het lot van de Verenigde Staten. Een kritische kanttekening: op een van de eerste pagina’s bestempelt Friedman de huidige economische crisis als een conjunturele gebeurtenis. Ik ben er van overtuigd dat er meer aan de hand is. En feitelijk hijzelf ook, omdat daar de rest van het boek over gaat.

De invloed van belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen in de laatste decennia op de democratie en de effectiviteit van de politieke besluitvorming in Amerika.
Zeer scherpe herkenbare analyses. Deze zijn ook van toepassing op de politieke ontwikkelingen in Europa.