Torre David Anarcho Vertical Communities

In Caracas staat een niet afbouwde wolkenkrabber van 45 verdiepingen, genaamd Torre David. Ondanks de fysieke tekortkomingen is het kantoorgebouw omgebouwd tot een thuis voor meer dan 750 families. Urban-Think Tank, een interdisciplinaire ontwerpstudio, studeerde een jaar lang de fysieke structuur en de zelforganisatie die deze ruïne ombouwde tot een krakerspand. Dit proces, waar de geplande stad de geleefde stad ontmoet, is samengevat in dit schitterende boek.
Het geeft inzicht in de aanpassingen die worden gedaan om een onaf kantoorpand om te bouwen tot honderden woningen via 'particulier opdrachtgeverschap' en een grote mate van zelforganisatie. Het enige wat in het boek ontbreekt zijn enkele familieportretten en meer informatie over de rol/tekortkomingen van de overheid.

Een van de beste inzendingen op de 14de Architectuur Biënnale in Venetië in 2012 was die van het Venezolaanse architectencollectief Urban-Think Tank en de Nederlandse fotograaf Iwan Baan. Het collectief rondom architect Alfredo Brillembourg had het restaurant uit een gekraakte wolkenkrabber in Caracas nagebouwd. Omringd door muren van rode, holle bakstenen, het favoriete bouwmateriaal van de arme zelf- bouwers in de barrios die Caracas voor meer dan helft beslaan, konden Biënnale-bezoekers eten zoals de drieduizend bewoners van de Torre David dat ook kunnen in een van de restaurantjes in het gekraakte gebouw. Aan de muren hingen foto’s van de Nederlandse architec- tuurfotograaf Iwan Baan die het leven in de Torre David lieten zien.
De inzending, die werd bekroond met de Gouden Leeuw voor de beste bijdrage aan de Biënnale, is nu een schitterend boek geworden: Torre David. Informal vertical communities. Het bestaat grotendeels uit een fotoreportage van Iwan Baan, die twee jaar geleden een boek publiceerde over Chandigarh en Brasilia, twee steden die zijn ontworpen door beroemde architecten, Le Corbusier en Oscar Niemeyer.
Daarnaast bevat het boek zeven korte, met plattegronden en doorsneden verrijkte teksten en een stripverhaal, die zonder omhaal en jargon de geschiedenis van de Torre David vertellen.(...)
Begin jaren negentig begon David Brillembourg, projectontwikkelaar en vader van Ur- ban-Think Tanker Alfredo, met de bouw van Torre David, een financieel centrum dat uit een toren van 209 meter, drie lagere gebouwen en een parkeergarage bestaat in het welgestelde deel van Caracas. Maar in 1993 werd de bouw vlak voor de voltooiing van de toren gestaakt, nadat eerst de projectontwikkelaar plotseling overleed en Venezuela vervolgens werd getroffen door een financiële crisis.
Veertien jaar later werd het inmiddels onttakelde gebouw gekraakt door een groep men- sen die uit hun illegaal gebouwde huizen waren gezet. Eerst leefden ze in tenten op de be- tonnen vloeren, maar al gauw begonnen ze met de verdeling van de ruimtes onder elkaar. Nu wonen er 750 gezinnen in de Torre David. Die hebben er niet alleen hun eigen huizen gebouwd, maar ook gezorgd voor elektriciteit, water, afvalverwerking en andere voorzieningen.
Toch is de Torre David niet een anarchistische krakersutopie, zo merkt Urban Think Tank op. Het is meer een gated community: de bewoners willen niet een herhaling van de barrio waar ze vandaan komen, maar hebben de leefwijze van de middenklasse in Caracas als voorbeeld genomen. De Torre David is ommuurd en heeft vier bewaakte toegangen, niet zo gek overigens in een van de gewelddadigste steden ter wereld.
Wie er wil wonen, moet lid worden van een coöperatie met een bestuur en een machtige presidente die uiteenlopende regels hebben uit- gevaardigd. Zo is het verboden om de bovenste 14 etages van het 43 verdiepingen tellende gebouw te bewonen: dit zijn te hoog om te belopen in een gebouw zonder liften en bovendien, door onder meer de afwezigheid van balustrades, te gevaarlijk. Ook is het alleen nieuwkomers toegestaan om tijdelijk in een tent wonen.(...)
Hoe de nieuwe, do it yourself-architectuur van de 21ste eeuw eruit ziet, laten de foto’s van Iwan Baan zien. Zijn reportage begint met foto’s van de omgeving van Torre David, tonen vervolgens de gemeenschappelijke ruimtes, zoals het basketbalveld en de kale betonnen gangen en trappen, en eindigt met het fascinerendste deel: de woningen zelf.
Die laten een ongelooflijke diversiteit en rijkdom zien waar geen architect aan te pas is gekomen. Sommige bewoners hebben, vermoedelijk uit geldgebrek, slechts een paar halfhoge muurtjes van barrio-bakstenen gemaakt. Andere hebben van hun woningen om- getoverd tot glanzende paleisjes waarvan niet alleen muren en vloeren helemaal zijn bedekt met glimmende tegels maar ook de plafonds fraai stucwerk hebben gekregen.
Bernard Hulsman (NRC 15-2-2013)

nadat ik 't boek cadeau had gegeven ben ik door gegaan met aan wie er voor in aanmerking kwam er over te vertellen: over die fantastische creativiteit van mensen die kan ontstaan wanneer zij zich 'senang' voelen in hun bezigheden. In dit geval in het betrekken van dat gebouw zonder dak wat een dorp is geworden met alle voorzieningen die nodig zijn om te kunnen leven.
Raadt 't iedereen aan, en wschl koop ik nog wel eens een kopie van dit boek..