Volgens Verhoeven op stap door de filmgeschiedenis met Paul Verhoeven

Nederlands beroemdste en (wellicht) beste regisseur Paul Verhoeven is niet alleen een vermaard filmmaker, hij is ook zelf van jongs af aan een groot liefhebber van films. Door zijn jarenlange ervaring in het zelf maken van films, heeft hij een unieke invalshoek waarmee hij een stuk of 40 bekende en minder bekende klassiekers belicht. Deze stukken, die hij samen met zijn biograaf Rob van Scheers schreef, verschenen al eerder als columns in de Volkskrant, en zijn nu gebundeld in dit boek.

Onvermijdelijke meesterwerken zoals Scarface, North by Northwest, het oeuvre van Hitchcock en The Godfather komen langs. Met groot enthousiasme vertelt Verhoeven wat sommige oude films ook nu nog zo de moeite van het kijken waard maakt. Hij benoemt de filmtechnische mijlpalen die gemaakt werden, trekt hierbij vaak interessante parallelen met zijn eigen werk, en laat zien door welke films en regisseurs hij zichtbaar is beïnvloed.

Minder bekende klassiekers komen eveneens aan bod. Films als The Battle of Algiers en Jules et Jim: het zal het publiek van nu wellicht weinig zeggen, maar door Verhoevens vlammende betoog en heldere uiteenzetting krijg je meteen zin om ze te bekijken. Ook films die door de geschiedenis bijna helemaal te lijken zijn vergeten, worden door hem weer even in het zonnetje gezet, allemaal in begrijpelijke taal zonder stoffig jargon of ingewikkeld geneuzel, en rijkelijk voorzien van foto's. Niets ontsnapt aan zijn kritische blik; naast lof is hij niet te beroerd om ook op de wat zwakkere plekken te wijzen, van anderen maar ook van hemzelf.

Verhoeven is af en toe pijnlijk eerlijk, en vaak zal zijn mening dan ook flink botsen met die van het filmpubliek en de lezer (moest hij Schindler's List nou echt zo onderuit halen?). Ook zijn obsessie met het belang van dramaturgie zal niet iedereen begrijpen of delen (Stanley Kubrick kon namelijk prima zónder). Tegelijkertijd dwingt deze kritiek de lezer juist om dergelijke films wellicht eens van een andere kant te bekijken, of je het er nu mee eens bent of niet. Zoals de man zelf een keer zegt: je hoeft de mening van de maker niet te delen om zijn werk te bewonderen.

Verhoeven bespreekt de films niet alleen inhoudelijk, hij vertelt ook tal van interessante achtergronden. Het verhaal van het maken van sommige films is soms al net zo interessant, zo niet interessanter dan de film zelf. Hij legt dikwijls uit hoe sommige films gemaakt werden, wat de 'trucjes' van het vak zijn, hoe je de kijker met minimale middelen bij de les kunt houden, maar ook waar de makers naar zijn idee een beetje de mist ingingen. Achterin bevindt zich zelfs een verklarende woordenlijst met allemaal begrippen uit de filmwereld, die hij op onnavolgbare en heldere wijze uitlegt, wederom geïllustreerd met directe vergelijkingen naar zijn eigen films. Niet alleen leuk, maar ook leerzaam.

Al met al is dit boek een dikke aanrader voor brede liefhebbers van films die hun informatie graag bondig en ter zake gepresenteerd hebben. Wie ooit een audiocommentaar van Paul Verhoeven tijdens één van zijn films heeft beluisterd, weet dat de man een mooie mix van feitenkennis en inzicht kan bieden. Dit boek is geen uitzondering, en ik kan dit boek eveneens aan al zijn fans aanraden.