We worden steeds slimmer hoe apps, gadgets en social media ons intelligenter maken

"We worden steeds slimmer" van Clive Thompson laat ons zien hoe de huidige techniek onze manier van denken en communiceren heeft veranderd en welke trends voor de toekomst zichbaar zijn. Ik vind dat de oorspronkelijke titel "Smarter Than You Think; How Technology is Changing Our Minds for the Better" deze lading beter dekt. De Nederlandse titel en subtitel kunnen de indruk wekken dat het hier om een oppervlakkig boek over nieuwe internettoepassingen gaat. Dit is geenszins het geval.

Ondanks zijn boeiende relaas over de voortschrijdende inzet van computers en kunstmatige intelligentie gaat de aandacht in het boek toch vooral uit naar social media. Clive Thompson beschijft hoe social media benut worden om samenwerking en collectief denken te bevorderen. Deze bespreking wordt levendig door een veelvoud aan voorbeelden. De auteur maakt hiermee ook duidelijk dat de positieve resultaten niet zomaar komen aanwaaien. Het vereist veel werk. De praktische handvaten die hierbij worden gegeven, nodigen echter uit om er meteen mee aan de slag te gaan.

"We worden steeds slimmer" heeft mij geprikkeld om de technische hulpmiddelen die mij ter beschikking staan beter te gaan gebruiken en het heeft me ook heel nieuwsgierig gemaakt naar de ontwikkelingen die we de komende jaren kunnen verwachten.

Geschreven bij We worden steeds slimmer

“We worden steeds slimmer” is een titel die uitnodigt om verder te lezen. Want wie wil in deze tijd van kenniscompetitie nou niet slimmer zijn en worden? Clive Thompson bespreekt, bestudeert en observeert in zijn boek de vraag of technologie ons juist slimmer maakt of niet. Generaties die ouder zijn dan de native digitals claimen vaak dat we vroeger veel meer leerden en wisten. De terechte vraag is of we in een tijd waar we steeds meer aangesproken worden op aanpassingsvermogen en niet op het steeds foutlozer herhalen van eenmaal opgeslagen kennis en ervaring, zoveel moeten weten. De generatie-Google heeft als reflexen “ Waar kan ik het vinden?”, “Op welke blog of YouTube filmpje krijgt ik het uitgelegd of gedemonstreerd?” en “Hoe kan ik me iets snel en desnoods tijdelijk eigen maken?”.

Thompson schetst op toegankelijke wijze dat dit niet zozeer een revolutie is, maar eerder een evolutie die versnelt. Vanaf het moment dat de mens dingen opschreef, gebruikten we een extern geheugen om meer kennis te delen, toegankelijk te maken en te onthouden. De essentiële vraag is of mensen en technologie een ‘match made in heaven’ is. Daar waar technologie in een hoog tempo ontwikkelt en ons leven in even hoog tempo mee moet veranderen, levert dat voor velen in eerste instantie een gevoel van onzekerheid en angst op. Dat fenomeen is niet nieuw en zagen we eerder bij de introductie van communicatiemiddelen als de drukpers, de telegraaf en de telefoon.

De adoptiecurve maakt dat mensen uiteindelijk een nieuw evenwicht vinden in hoe de combinatie van menselijk vernuft en technische ondersteuning sámen slimmer worden. Thompson illustreert dat met voorbeelden over superschaakcomputer Deep Blue die grootmeester Kasparov versloeg, tegenover latere combinaties van teams van goede (maar niet de beste) schakers met redelijke (maar niet de beste) technologie die elk keer sterker bleken dan alleen menselijke toppers of alleen supertechnologie. De combinatie mens én techniek blijkt, na het overwinnen van de eerste leercurve, steeds weer het sterkste.

In “ We worden steeds slimmer” worden anekdotes en observaties zeer leesbaar aan elkaar geregen. De wetenschappelijke onderbouwing lijkt niet de hoogste prioritiet, maar als lezer kan ik me daar – juist rondom dit thema - uitstekend in vinden. Het is IMHO belangrijker om in een snel veranderende omgeving geprikkeld te worden om onze eigen visie en interpretatie te ontwikkelen over de manier waarop we met technologie slimmer, sneller en ‘savvier’ kunnen worden, dan te wachten op wetenschappelijke research de tegen de tijd van publicatie zijn actualiteitswaarde mogelijk al kwijt is. Ook daarin moeten we agile zijn. De reeks voorbeelden is rijk en divers: van lifelogging tot Twitter-gedreven revoluties en van herontdekking van het plezier van schrijven door social media tot een docent die de crowd betrekt bij het triggeren van de ambitie van studenten om een zo goed mogelijk opstel te schrijven door deze publiekelijk te posten.

De vraag die blijft knagen is of de Nederlandse titel wel net zo sterk is als de originele Engelse titel “Smarter Than You Think”. In de Engelse titel voel ik de trigger en uitdaging dat we smarter kunnen zijn dan we denken dat we zijn, maar dat we daar wel mee aan de slag moeten gaan. De Nederlandse titel voelt alsof ’slimmer worden door technologie' vanzelf gaat en dat is zeker niet het geval. Als we maximaal van de mogelijkheden voor een vruchtbaar huwelijk met technologie willen profiteren, moeten we er in investeren. Als in een echte relatie, ontwikkelen we met technologie ook een relatie die ons beter maakt. Soms gaat dat vanzelf, soms valt het tegen en moet je er wat moeite voor doen of vergevingsgezind zijn, maar uiteindelijk ben je zonder die relatie eenzamer en armer dan mét. De waarde van dit boek is de aanmoediging om de onvermijdelijke grotere toekomstige invloed van technologie in ons leven te omarmen, er mee om te leren gaan en er het beste uit te halen.