Zoete Mond

Ik kocht dit boek vlak voor de kerst. Mijn verwachtingen waren verschillend, omdat ik verschillende reviews las. Maar moet zeggen, dat het boek aan mijn verwachtingen heeft voldaan. Hij is wel minder interessant dan de vorige boeken van Thomas Rosenboom, maar ik las hem snel uit. En was steeds weer benieuwd hoe het zou verlopen. Ik zou hem zeker aanbevelen bij liefhebbers van Rosenboom. Je herkent in dit boek de verschillende types die Rosenboom beschrijft. Ze zijn altijd een beetje apart en je herkent Fedder uit publieke werken en Berend Bepol uit de eenzame man in Rebert de hoofdpersoon in Zoete mond.

Dit boek vertelt het levensverhaal van 2 mannen wier levens elkaar kruisen in het dorpje Angelen. Hier ontbrandt er een strijd tussen de 2 mannen die tot een hoogtepunt komt.
Rebert, de hoofdfiguur, is nogal een eenzelvige man die meestal aan de zijkant van de samenleving staat. Met de komst van een vrouw verandert dit en wordt hij de man waarvan hij altijd gedroomd had. Na een tragisch ongeval vervalt hij weer in zijn oude gewoontes, alleen nu gekweld door een groot schuldgevoel. Hij trekt zich terug in het dorp Angelen en krijgt langzamerhand contact met de gemeenschap. In dit dorp komt het tot een 'duel' met Jan de Loper, een merkwaardig sujet wiens hoogtijdagen reeds achter hem liggen.
Het boek is een mooie bloemlezing over een dorpje na de 2e wereldoorlog die zich langzaam opent naar de buitenwereld. Het is een soort micro-geschiedenis van Nederland en is alleraardigst om te lezen. Rebert is een afstandelijke man, best herkenbaar maar wel wat extreem door getrokken. Jan de Loper is een excentriekeling, maar erg eenzaam.
Tot aan de bezoek van Rebert aan Fair Isle, vond ik het een prettig boek, intrigerend en vol verlangen van beide mannen tot iets meer dan hun huidig leventje. Daarna valt voor mij de spanningsboog wat weg en is het einde ronduit zwak te noemen. Het is hier en daar wat langdradig maar op zich is dat niet zo'n probleem, het boek verzandt echter in niks eigenlijk. Het lijkt allemaal wat aan toevalligheden en trivialiteiten aan elkaar te hangen. Ik heb met name over het laatste gedeelte van het boek, het begin en het middenstuk vond ik prima en heb me ermee prima vermaakt.

Geschreven bij Zoete Mond

Zoete Mond is een verhaal dat zich afspeelt in een periode halverwege de vorige eeuw. Er zijn twee hoofdfiguren, Rebert van Buyten en Jan de Loper. Deze personen zijn door toeval op elkaars pad gekomen en delen hun afkeer voor elkaar. Beide leven zij vanuit een verleden, Rebert als weduwnaar na een noodlottig ongeluk waarbij zijn zwangere vrouw omkomt, Jan vanuit een roemrijke periode waarin hij zeer populair was bij een groot deel van de bevolking, terwijl hij te voet grote wereldreizen maakte (vandaar zijn bijnaam).
Jan is jaloers op Rebert vanwege zijn kennelijke invloed als dierenarts op de burgers van het dorp waar zij beide wonen, Rebert is jaloers op Jan omdat de vrouw voor wie hij voelt zich altijd zeer lovend over Jan uitlaat, terwijl hij het zelf een vervelende persoon vindt.
Jan leeft in het verleden en zit vast in zijn rol als grappenmaker en wil nog steeds in het middelpunt van de belangstelling staan, ondanks dat zijn geest vast is komen te zitten in een voorbije tijd: de mensen vinden hem niet meer grappig. Omdat hij uit een bemiddelde familie komt hoeft hij niet te werken. Het resultaat is dat hij steeds minder om handen heeft en wegkwijnt vanwege het gebrek aan belangstelling van anderen.
Rebert kan moeilijk een relatie aangaan, de enige vrouw die hij begeert is al getrouwd. Hij is na een studie in Utrecht een veelbelovend en bekwaam dierenarts geworden, maar dit wordt doorkruist door de plotselinge dood van zijn vrouw. Hij ontspoort min of meer en maakt een zeer ongelukkige indruk. Hij vestigt zich in het dorp waar zich ook het langoed van Jan de Loper bevindt.
Het wordt steeds duidelijker dat beide mannen rancuneus zijn ten opzichte van elkaar en een soort rivaliteit opbouwen. Rebert ontpopt zich als een onsympathieke figuur die monomaan op zichzelf gericht is, Jan is door zijn roemverblinding van zichzelf al een vervelend personage, hoewel ook af en toe blijkt dat hij geeft om zijn medemens.
Jan knapt volledig af als blijkt bij een evenement (een verdwaalde witte walvis passeert hun dorp aan de Rijn) dat niemand, en met name de journalisten van het opkomende medium TV enige interesse heeft voor de zorgvuldig door hem opgezette grappen. Hij raakt in een zware depressie en takelt snel af. Rebert besluit dan om een biografie over Jan te schrijven, zijn grootste droom, maar iets wat Rebert in de jaren daarvoor niet voor mogelijk zou hebben gehouden. Jan sterft echter vlak voordat het boek daadwerkelijk is uitgegeven en zal het dus nooit zien. In de tussentijd is Rebert steeds meer gaan hardlopen en verlaat aan het einde van het verhaal het dorp, als loper (“transito”).

Er is geen speciale opbouw te bespeuren, de verhaallijnen van beide mannen gaan min of meer vanzelfsprekend in elkaar over. Er is geen sprake van een ontknoping, eerder een geleidelijke ontwikkeling. Het is daardoor dan ook zeker geen spannend boek.
Het taalgebruik verzorgd en fraai. De beschrijvingen van de zeiltocht en het bezoek aan het Schotse eiland Fair Isle zijn gedetailleerd. Er wordt veel gebruik gemaakt van herhaling.
Het is een lang boek zonder dubbele bodem of een intrigerende ontknoping. Het is daardoor bij tijd en wijle langdradig, zeker ook door het al genoemde toepassen van herhalingen.
Er zit bijzonder weinig humor in het boek en het kabbelt maar wat voort.
Als je vóór dit boek Gewassen Vlees hebt gelezen valt Zoete Mond behoorlijk tegen. Gespeend van intriges, tempowisselingen en humor is 550 bladzijden een hele zit.
De hoofdpersonen zijn qua karakter onaantrekkelijk en dragen het verhaal niet.
Ik zou dit boek niet aanraden.

Ik vind het een prima boek, maar niet een die een vaste plek in mijn boekenkast heeft veroverd. Ik vond het boek net ietsje te lang, het had best wat korter gemogen en gekund.
Maar juist door het feit dat ik dit boek toch in vrij korte tijd, en met veel plezier, heb uitgelezen, kan ik het iedereen aanraden.
Ik miste in het gehele boek wat diepgang. Jan de Loper irriteerde me mateloos, maar dat was denk ik ook de bedoeling van de schrijver.
Soms stoorde ik me aan te veel details (het hoofdstuk over het zeilen duurde "eeuwen").