Het Verleden Spreekt

Wie van keiharde, spannende detectiveverhalen houdt, wordt al jaren goed bediend door de boeken van Dennis Lehane, die in de VN-thrillergids voor de Infiltrant al eens vijf sterren kreeg. Deze Amerikaan schrijft verhalen vol vaart, humor en geweld, zoals die bijna alleen in de VS gemaakt worden. Het landschap en de stand van de criminaliteit lenen zich er goed voor. Je kunt er in een grote stad al gauw in een wijk belanden die wordt beheerst door meedogenloze criminelen die je beter uit de weg kunt gaan. In dit boek gaan de hoofdpersonen privédetective Patrick Kenzie en zijn vrouw Angela Genaro op zoek naar Amanda McCready. Een meisje dat ze al eens eerder hebben opgespoord en tegen hun zin weer aan haar nalatige moeder hebben overgedragen. Twaalf jaar later, vinden ze haar weer, nu in het gezelschap van een verslaafde arts die op jonge meisjes valt. Kenzie komt in conflict met een Russische gangster en zijn krompratende kompanen. Een tamelijk tam verhaal waarin wel regelmatig gelachen kan worden. Een beetje weinig actie en veel gepraat. Niet Lehanes beste boek.

Dennis Lehane is geen broodschrijver. Hij en zijn uitgever weigeren een boek te lanceren als het niet over een onderwerp gaat waar Lehane met zijn gehele wezen bij betrokken is. Een stellingname die respect en een ereprijs bovenop zijn vele vergaarde boekenprijzen verdient. Tussen 1994 en 2010 schreef hij ‘slechts’ negen boeken. Ongeëvenaard zijn Mystic river en Gesloten kamer. Het volprezen kunststuk De infiltrant ligt hoog op mijn leesstapel. Het overige oeuvre van Lehane behelst detectiveduo Patrick en Angela. Merkwaardig dat Lehane met Het verleden spreekt teruggrijpt naar karakters waar hij zichzelf in gevangen voelde en voortborduurt op het in 1998 geschreven Gone baby gone. Dat lijkt op een zwaktebod.

Twaalf jaar geleden werd Amanda, vier jaar oud, ontvoerd door haar oom. Hij wilde het meisje niet langer achterlaten bij haar verknipte moeder. Maar Patrick vond haar en bracht Amanda - tegen beter weten in - terug naar haar trieste leefsituatie. Amanda, inmiddels zestien, is opnieuw verdwenen. Patrick en Angela, nu zelf ouders van een dochtertje, besluiten haar te gaan zoeken. Hun speurtocht start bij de Gilman School, waar verwende rijkeluisleerlingen in BMW’s en Jaguars rijden en Amanda dankzij een studiebeurs een modelleerling was. Haar vriendin Sophie blijkt ook spoorloos verdwenen. Een zinderende zoektocht naar beide meisjes volgt. De Russische maffia, aangevoerd door de psychopathische Kirill en zijn nog gekkere vrouw, is bij de verdwijningen betrokken. Als Patrick’s gezin wordt bedreigd staan hij en Angela voor een zware keuze, waarbij Patrick een spiegel uit het verleden wordt voorgehouden: wie was eigenlijk de ontvoerder van Amanda? De oom die haar een veilige haven en toekomst wilde bieden maar juridisch werd gestraft, of hijzelf die haar terugbracht naar een troosteloos bestaan? Een onomkeerbare beslissing en tevens een mentale opdonder. Kan Patrick het enigszins goedmaken?

Lehane hanteert een beproefd en succesvol cliché door het creëren van een goedmoedige antiheld (Patrick), bijgestaan door een gewelddadige rouwdouwer (Bubba), die voor zijn maatje en diens gezin door het vuur gaat. Lehane triomfeert in een voortvarende en vlotte vertelstijl. Al direct vanaf de eerste pagina’s pakt het verhaal je. Met vrolijk tekstgebruik à la Pulp Fiction voert hij ons naar de bloedstollende laatste uurtjes. De eerst zo ironische humor krijgt een pikzwart laagje, overigens afgerond met wat luchtig gebabbel over de kwaliteit van Blue-Ray-spelers en iPods. Niks werelds is criminelen vreemd.
Te gemakkelijk en zinloos – zeker na 11-12 jaar - vond ik het refereren aan vroegere namen en gebeurtenissen rondom dit speurdersduo. En het familiesentiment doet soms wat gekunsteld aan.

Niettemin alle respect voor Lehane’s grootmeesterschap. Deze wat mindere Lehane heeft nog altijd klasse en voorziet in een buitengewoon spannende plot. Ruim drie sterren, het zij zo, maar met een oprechte kniebuiging.

In 2010 ook geschreven voor Crimezone.nl

Meeslepende reeks van het duo mcKenzie/Gennaro met dit geweldige deel van dezelfde intensiteit als eerdere delen.