Of de oleander de winter overleeft

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Wat een prachtig boek! In een hele mooie taal vertelt de auteur over het leven van Pitu, een oude man, een Aroemeen, die binnenkort zal sterven. Een roman over zijn volk, de Aroemenen. Een volk dat bijna vergeten is, maar heel belangrijke was voor de geschiedenis van de Balkan. Het is ook een roman over de liefde. De liefde voor taal, de liefde voor (verdwenen) tradities, de liefde voor familie en de liefde voor het leven.
Een aanrader voor wie van mooie verhalen houdt!

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Een prachtig meeslepend boek. Aan de ene kant heel triest, want de hoofdrolspeler Pitu zal over ongeveer een half jaar sterven. Hij heeft een kanker gezwel in zijn hoofd. Aan de andere kant heel mooi, want hij krijgt nog de kans om dingen te doen die voor hem heel erg belangrijk zijn. Belangrijk is voor hem dat niemand het te weten komt dat hij binnenkort gaat sterven. Hij gaat op reis, maakt hele bijzondere dingen mee. Ook komen er dingen op zijn pad waar hij heel erg verdrietig van wordt en die hij maar moeilijk kan verwerken. Stefan weet dit heel mooi te beschrijven. Terwijl je leest is het net of je bij Pito bent. Of je de reis die hij maakt samen met hem beleeft, want Stefan schrijft het zo beeldend . Het is geen boek wat je in 1 ruk uitleest. Ik heb er voor mijn doen erg lang over gedaan. Moest steeds het verhaal laten bezinken voor ik weer verder kon lezen.
Hoe verder je in het boek komt, hoe meer alles op zijn plaats valt. Heel mooi boek! Zeker een aanrader!

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Pitu heeft kanker en krijgt van z’n Griekse dokter te horen dat hij nog een half jaar te leven heeft. Dit houdt hij voor de buitenwereld geheim.

Het boek beschrijft de familiegeschiedenis van Pitu. Pitu, opgegroeid bij z’n moeder, heeft z’n vader niet gekend. Alle gebeurtenissen op de Balkan vanaf het uitbreken van de 1e wereldoorlog tot en met het heden hebben een grote invloed op het leven van de verschillende volkeren, die hier leven. Elk volk woont in een bepaald gebied, maar voelt zich soms toch meer thuis bij een ander land. Roemenen, Turken, Grieken, Macedoniërs, Bulgaren, Serviërs: elk volk heeft z’n eigen geschiedenis. Pitu vindt dat hij én zijn volk, de Aroemenen, de Balkan heeft gemaakt tot wat het nu is en is er trots op.

Samarina, Pitu’s dochter, heeft nog een hele toekomst voor zich. Zij komt thuis met een stedeling uit Skopje, de hoofdstad van Macedonië. Wel even wennen voor vader Pitu.
Pitu probeert zijn hedendaagse leven een plaats te geven, door steeds
terug te denken aan het verleden. De beschrijvingen in het boek zijn levensecht en soms ontroerend. De geschiedenis van de verschillende volkeren op de Balkan speelt een belangrijke rol in het boek. Tot welk volk behoort een mens op de Balkan eigenlijk echt, wat is zijn identiteit? Zijn de grenzen aan het vervagen of juist niet? Het boek is op een prettige manier geschreven en is op geen enkel moment saai. Als lezer krijg je een goed beeld van het leven in voormalig Joegoslavië en van de vele volkeren op de Balkan.

Een aanrader!
.

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Op de eerste pagina staat de korte inhoud vermeld:
‘Pitu moet sterven. En dat terwijl hij nog zoveel heeft om voor te leven. Zijn dochter, Samarina. Zijn dorp, Crusheva, het hoogste en mooiste punt van Macedonië. En zijn volk, de Aroemenen, met hun eigen taal - Romaans met Griekse invloeden - dat nog springlevend is. Nog wel. Ze zijn door iedereen vergeten, hoewel zij de Balkan hebben gemaakt tot wat die is. Zij zíjn de Balkan.

Pitu probeert om te gaan met de grillen van het heden en grijpt levenslustig terug op zijn verleden en dat van zijn volk. Want pas als de einddatum is vastgezet, kom je het leven echt tegen.’

Dat is inderdaad in een notendop het verhaal. Pitu is de belangrijkste hoofdpersoon van het boek; hij is de oud-burgemeester van Crusheva en nog steeds geliefd in het dorp - iedereen kent hem en groet hem als hij over straat loopt. Regelmatig zakt hij af naar het dorpje om boodschappen te doen.
‘Nooit vergat hij om te genieten van de traptreden en de hellingen, die hem goedgezind waren zolang hij niet besloot terug te keren naar huis, bergopwaarts.’
Op een mooie ochtend gaat hij naar de Griek, geen restaurant, maar de lokale huisarts en krijgt daar slecht nieuws: hij heeft nog ongeveer zes maanden te leven, vanwege een hersentumor.
Hij besluit om alleen de priester in te lichten en bezweert de huisarts om het aan niemand door te vertellen, iets wat vanwege zijn beroepsgeheim niet eens zou mogen. Zijn twintigjarige dochter, Samarina, vertelt hij niets, evenmin vertelt hij het aan Ecaterina, zijn vriendin, al maakt hij wel een einde aan de relatie, althans, hij probeert die te beëindigen.

Pitu is zonder zijn vader, Costa, opgegroeid, maar heeft des te meer verhalen over hem gehoord van zijn moeder, Aretia. Die twee hadden een kortdurende, maar intense romance aan het eind van de oorlog en Pitu was daarvan het gevolg. Hij werd vernoemd naar de Aroemeense vrijheidsstrijder Pitu Guli, die vocht om onder het Ottomaanse juk vandaan te komen.
Costa was zo’n twintig daar ouder dan Aretia, en had ook al in de eerste wereldoorlog gevochten. De eigenlijke oorlog voor de Aroemenen was het verkrijgen van een eigen staat, en ze moesten dan ook continue afwegen achter welk land ze zich moesten scharen. Elk uitslag had weer een andere uitkomst voor hun toekomst.

De twee verhaallijnen worden mooi door elkaar heen gevlochten en laten naast het kleine, persoonlijke verhaal van Pitu, ook het grotere geheel van de problematiek op de Balkan zien. Eigenlijk is de les hier dat grenzen niet echt bepalen wie je voor je gevoel bent, wat je afstamming is. Een bevolkingsgroep gaat boven, of liever gezegd over landsgrenzen heen. Een streep getrokken op de kaart, kan niet bepalen waar je bij hoort. En al helemaal niet in de Balkan, waar de grenzen zo vaak opgeschoven zijn. ‘Alleen Oostenrijk zat tussen ons (Macedonië en Duitsland, WS) in - en daar spreken ze ook Duits. Nu zijn het minimaal vier staten, maximaal zes - ik heb ze gisteren geteld op mijn globe. Weet u wel hoeveel globes ik sinds ‘89 heb moeten aanschaffen?’
Het is mooi om via de sympathieke Pitu inzicht te krijgen in deze problematiek, de Balkan lijkt zo ver weg, maar qua afstand is het zo dichtbij.

Op het eind van het verhaal komen de twee verhaallijnen, die qua tijd zo ver uit elkaar lijken te liggen, mooi bij elkaar en wordt de titel van het boek opeens duidelijk. Stefan Popa heeft een zeer beeldende manier van schrijven, waardoor je je echt op de Balkan waant en sympathie krijgt voor de problematiek van een minderheid. Maar buiten de politieke en sociale problemen, is het

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Recensie of de oleander de winter overleeft – Stefan Popa
Pitu zal sterven, terwijl hij nog springlevend is. Hij heeft nog zoveel om voor te leven dat hij nog niet kan vervagen zoals zijn volk: de Aroemenen. In een boek dat door en door verweven is met de cultuur van de Balkan vertelt Pitu zijn verhaal, het verhaal van zijn familie en het verhaal van zijn volk, voor zover die niet hetzelfde zijn.
Pitu is een oude man die samen met zijn sprankelende dochter Samarina in Crushuva, het hoogste en mooiste punt van Macedonië, woont. Crushuva is zijn leven en hij is Crushuva. Toch is Crushuva niet zijn hele geschiedenis. Zijn vader, Costa, kwam uit Samarina. Alles wat hij van zijn vader weet, weet hij door de verhalen van zijn moeder Aretia.
Het hele boek straalt aan de ene kant een soort kalmte uit, die een goede indruk geeft de kijk op het leven in de Balkan. Aan de andere kant kan een soort haast niet ontbreken, want Pitu’s dagen zijn bijna geteld. Op en briljante manier verweeft Popa het heden en het verleden in een bijzondere mix die aan de ene kant niet in elkaar lijkt te passen, maar dat toch fantastisch doet. Net als het Aroemeense volk, waar eenheid en individualiteit, eensgezindheid en onenigheid naast elkaar en door elkaar bestaan.
De constante flashbacks in het boek zijn over het algemeen prachtig aan elkaar geregen, als Pitu in zijn verhaal op weg gaat, doet Costa dat in zijn verhaal ook. In het begin zorgt dit voor verwarring, omdat er constant geswitcht wordt, maar tegelijkertijd doet dat het boek ook goed. Door de wat vervaagde overgangen lijkt het niet alsof er twee verhalen verteld worden, maar eerder alsof er een verhaal is, ook al gaat het over verschillende personen.
Het boek is ook voorzien van de nodige onverwachte wendingen, die door de kalmte in het boek even moeten bezinken, net zoals ze in het echte leven zouden doen. De wendingen zijn hartverscheurend, emotioneel en tegelijkertijd goed ingepakt als mooie herinneringen, waardoor je het boek met een goed gevoel dichtdoet.
Of de oleander de winter overleeft is een prachtig en origineel boek. Het geeft een bijzondere kijk op de taal, de cultuur en het volk van de Aroemenen. Het gaat over levendigheid, maar tegelijk over sterven. Het is emotioneel, maar ook zonder emotie. De verwachting was een boek over een man die moet sterven en ergens is het dat ook, maar het is zoveel meer. Het gaat gepaard met zo’n levendigheid dat je soms zelfs vergeet dat het over de dood gaat, waarna je daar weer pijnlijk aan herinnerd wordt. Kortom, het is een boek voor iedereen.

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

In ‘Of de oleander de winter overleeft’ wordt het verhaal vertelt van Pitu, een man die moet sterven. Zijn verhaal is niet alleen van hem. Zijn verhaal is ook dat van zijn vader en moeder. En zijn verhaal is ook het verhaal van zijn volk; de Aroemenen.

In prachtige zinnen vertelt Popa het verhaal van Pitu, de burgemeester van het stadje Crushuva; het enige dorp waar de taal van de Aroemenen nog officieel wordt erkend. Als Pitu te horen krijgt dat hij niet lang meer te leven heeft, probeert hij in eerste instantie vast te houden aan het heden. Als dat niet lukt, grijpt hij steeds meer terug naar het verleden. Naar zijn vader, die hij alleen door de verhalen van zijn moeder kent. Kloppen deze verhalen? En wat is er met hem gebeurd nadat hij weer vertrok? En via zijn vader is Pitu onlosmakelijk verbonden met zijn volk de Aroemenen. Zonder land, bevechten ze elkaar, o.a. over de schrijfwijze van hun taal. Een volk zo druk bezig met bepalen bij wie ze niet willen horen, dat ze vergeten te vechten voor datgene en diegene waar ze wel bij willen horen.

Popa neemt je mee op reis met zowel Pitu als zijn vader, dwars door de Balkan heen. Door zijn beeldende beschrijvingen, waan je je echt daar, met een rugzak of in een oude mercedes. Met alles te verliezen, of misschien juist wel niets. Met dromen die branden of juist zijn uitgedoofd.

Wat bijzonder is aan ‘Of de oleander de winter overleeft’ zijn de levendige lessen; geschiedenis, maar ook aardrijkskunde. Hoe zijn de landen die ik op school moest leren tot hun huidige vorm gemaakt? De twee grote wereldoorlogen vanuit een heel ander perspectief bekeken. Niet vanuit de Duitsers of de geallieerden, maar vanuit een volk dat alles te winnen had, maar ook alles kon verliezen.

Hoewel Pitu niet lang maar te leven heeft en ook voor de Aroemenen in het algemeen de klok lijkt te tikken, heeft hij niet veel haast. Dat geldt ook voor Popa. Hoewel zijn zinnen prachtig zijn, zijn ze niet altijd eenvoudig te lezen en het trage tempo van het boek maakt het wel een lange zit. ‘Of de oleander de winter overleeft’ kan wellicht vergeleken worden met een reis. Niet één over de snelweg, maar via de binnendoor wegen door dorpen en over bergen. Neem de tijd om te genieten en het uitzicht zal fantastisch zijn.

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Het boek vertelt je de geschiedenis van twee mannen die met elkaar verbonden zijn, maar elkaar nooit gekend hebben, Enerzijds is er het verhaal van Pitu die in het heden worstelt met zijn ziekte, zijn naasten en hetgeen wat hij achter zal laten. Tegelijkertijd neemt Pitu je mee naar het verhaal van zijn vader die hij zelf nooit gekend heeft. Hij kent alleen de verhalen die zijn moeder hem verteld heeft.

Pitu’s leven neemt op de valreep nog een dramatische wending (de details zal ik niet verklappen) en dit zorgt ervoor dat hij toch terug wil naar Samarina, de plaats waar zijn vader geboren en getogen is, omdat hier ook zijn roots liggen. Zonder deze laatste reis is zijn leven niet af en dat voel je als lezer aan alles.

Ik heb voor mijn doen best lang gedaan over Of de oleander de winter overleeft. Dit heeft te maken met de manier waarop het verhaal geschreven is. De woorden zijn prachtig en zorgvuldig gekozen, het verhaal is mooi maar ook triest en al deze elementen zorgen ervoor dat het af en toe best zware kost is om te lezen. Hier moet je van houden en je moet er zin in hebben. Zelf vind ik het fijn om één of twee keer per jaar zo’n pareltje tot me te nemen.

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Stefan Popa is geboren in Vleuten in 1989. Zijn vader is geboren in Roemenie, maar gevlucht. Zijn moeder is in Nederland geboren. Hij studeerde journalistiek in Zwolle en woont nu in Baarn.
In 2014 verscheen zijn debuutroman: Verdwenen grenzen. Dit boek werd met veel lof ontvangen.

Of de oleander de winter overleeft.
Pitu is de oud-burgemeester van Crushuva, een dorp dat gelegen is op het hoogste en mooiste punt van Armenië. Hij leeft voor zijn dorp, zijn volk de Aroemenen , met hun eigen taal. Hij probeert om te gaan met het leven van nu, maar is het verleden niet vergeten.
In het dorp is hij nog steeds erg geliefd en iedereen groet hem. Toch valt het hem steeds zwaarder af te dalen van de berg, hij ziet alles veranderen.

Pitu is ernstig ziek, De Griek ( zijn huisarts ) heeft hem gezegd dat hij nog maar zes maanden te leven heeft, omdat hij een hersentumor heeft. Pitu heeft de arts dringend verzocht aan niemand te vertellen dat Pitu ziek is en Pitu heeft het alleen aan de priester verteld. Hij houdt het zelfs geheim voor zijn 20 jarige dochter Samarina en voor zijn vriendin Ecaterina. Met Ecaterina probeert hij te breken, maar dat lukt niet echt.

Pitu is opgegroeid zonder zijn vader Costa. Hij kent zijn vader alleen uit de vele verhalen die zijn moeder Aretia verteld heeft. Zijn vader kwam uit Samarina en zijn moeder had een kortstondige maar intense relatie met hem aan het einde van de oorlog. Hij is vernoemd naar de Aroemeense vrijheidsstrijder Pitu Guli, die vocht tegen de onderdrukking van de Ottomanen.
Costa was veel ouder dan Aretia en had ook al in WO1 gevochten.
De oorlogen waren zwaar voor de Aroemenen, die eigenlijk maar een doel hadden, het verkrijgen van een eigen staat. Met dat voor ogen kozen ze in iedere oorlog een partij waar ze zich achter schaarden.
Nu hij ziek is probeert hij eerst vast te houden aan het heden, maar al snel dwaalt hij steeds weer af naar het verleden.
In zijn laatste maanden maakt Pitu veel mee, dingen die hem soms intens verdrietig maken en die hij maar moeilijk verwerken kan.
Het is een reis met Pitu, zijn vader, het Aroemeense volk, dat eigenlijk zonder land is en vecht om de taal en cultuur te behouden. Op reis door de tijden van de diverse oorlogen.

Het boek kent aanvankelijk twee verhaallijnen die qua tijd ver uit elkaar liggen. Maar al snel verstrengelen deze zich en uiteindelijk komen ze samen.
Het persoonlijke verhaal van Pitu staat centraal, maar is onlosmakelijk verbonden met de problematiek op de Balkan. Heet verhaal is zowel klein als groot: het persoonlijke drama ten opzichte van de conflicten en problemen van de Balkanlanden.
Dit alles beschreven in een prachtige schrijfstijl, die soms bijna poëtisch is en zeker heel beeldend.
Vanaf de eerste zin word je in het leven van Pitu gezogen en wandel je eigenlijk naast hem door de laatste maanden van zijn leven. Daarbij leer je ook de cultuur en de geschiedenis van de Balkan goed kennen.
Het boek heeft een mooie traagheid die je de tijd geeft al wat er gebeurd te laten bezinken en te bezinnen.
Ik waardeer het met vijf sterren. Een van de mooiste boeken die ik in tijden gelezen heb.

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

Alvast gereserveerd, goede schrijver.

Geschreven bij Of de oleander de winter overleeft

De schrijver heeft een origineel onderwerp en schrijft sfeervol en met humor