Papa is een ijsbeer

Een opvallende frisgroene kleur, twee kinderen en een ijsbeer. Sterk beeld. Een prentenboek? Een leesboek of meer informatief? Als je dit kleinood ziet liggen word je vanzelf nieuwsgierig.
De eerste zin geeft direct stof tot nadenken.: Mare had een raar broertje. Wat is raar? Waarom is iemand of iets raar? Wat is de reden van raar?

Mare en haar 4-jarige broertje Danko gaan om het weekend naar papa met de tram. Onderweg vertelt Danko in zijn onbevangenheid onbekenden één van zijn vele dierenweetjes. Mare schaamt zich hiervoor en verontschuldigt zich. Ze vindt het raar.
De andere dagen wonen ze bij mama die het druk heeft en ze ontzien haar. Ze heeft vaak hoofdpijn. Als ze bij papa zijn, willen ze het gezellig houden want ze hebben al zo weinig tijd samen. Mare zou graag willen bespreken waarom Danko ineens zei: ‘Papa is een ijsbeer.’ Mare begrijpt het niet wat hij bedoelt. Hij blijft het herhalen, alleen tegen haar. Hij associeert in beelden.
Op school zit Danko alleen maar te lezen terwijl de andere kleuters spelen. Hij is bijzonder leergierig. Hij draagt een bril, net als Mare. Zij vindt zijn groene Armani nog mooier dan haar rode.
Vlak voor de lange zomervakantie met mama, haar vriend en kinderen gaan ze naar papa. Nog even samen. Ze kijken een natuurfilm en ineens begrijpt Mare wat Danko met ‘ijsbeer’ bedoelt. Papa ziet het ook. Wordt het ijs gebroken?

De eerste zin geeft aan wat het verhaal wil zeggen: je moet nooit zomaar iemand raar vinden en beseffen dat er achter uitspraken een kern van waarheid en een wereld aan gedachten kan zitten. Een andere benadering van de eerste zin is dat Mare hem raar vindt omdat hij alles weet van dieren en blijft herhalen dat papa een ijsbeer is. Mare kan dit niet plaatsen totdat ze samen de film zien. Papa vertoont na de scheiding overeenkomsten met het gedrag van een vaderijsbeer. Danko is dus niet zo raar. Hij is slim, observerend en opmerkzaam. Een ander aspect komt tot uiting in het merkmontuur van de kinderen. Een Armani hebben is bijzonder maar wekt jaloezie op van klasgenoten terwijl Mare graag warme aandacht wil hebben, misschien ook ‘anders’ zou willen zijn.

In op elkaar aansluitend beeld en tekst laat het verhaal op een directe doch ook subtiele manier zien dat iedereen verschillend is in interesses, denken en doen. De tegenovergestelde manier van ervaren komt tot uiting in het gebruik van de complementaire kleuren groen en rood. Het koele van het groen en het onbekende staat tegenover het warme rood van het bekende gevoel of een situatie. Ook de emotie van het moment is af te lezen aan kleur. De ontstane situatie na de scheiding is wennen, verdrietig of vervelend maar wordt niet uitgevochten. Gevoelens en gedachten monden uit in een gesprek door een pakkend gevisualiseerd beeld zodat er een opening is tot een nieuwe hoopvolle toekomst.

De herkenbaarheid van deze ingrijpende situatie geeft een kind ruimte voor verwerking door de treffende mooie visuele wijze en het kernachtig goed verwoorden van het hoofdonderwerp. Aan alles is tot in detail gedacht. De kleurkeuze van de letters in de titel zijn daarvan een voorbeeld. Of de herhalende brillen of knuffels. De vormgeving is zeer verzorgd, van schutbladen, titelblad tot papierkeuze.

Deze fijne samenwerking van Edward van de Vendel en Saskia Halfmouw mondt uit in een voor jonge tot oudere lezers prachtig ontroerend en waardevol boek waarin verschillende thema’s bijzonder goed zijn verwerkt. Een warme aanrader voor breed publiek, dat op de vele tafels mag liggen waar kinderen ongeacht in welke situatie kunnen zijn en komen. Kijk, lees voor of lees zelf!