Datacratisch werken Kom in de verbetermodus met een datagedreven PDCA

Leest lekker weg, goede voorbeelden geven inzicht in hoe andere organisaties hier mee omgaan of omgegaan zijn.

De overige tekst is door prettig woordgebruik ook zeker niet vervelend om te lezen. Daarnaast is de inhoud veelal verfrissend en worden er niet teveel woorden gebruikt om een punt te maken. Regelmatige opsommingen aan de hand van bullets zijn ook prettig, hier staan elke keer zaken in die hout snijden en die ik absoluut wil onthouden.

De opbouw van het boek is goed. Prettig dat er eerst gestart wordt met de uitleg van een traditionele PDCA om hier vervolgens op door te borduren en met data aan te haken. Ander goed punt zijn de doorlopende voorbeelden waarbij in elk hoofdstuk een stapje verder wordt gegaan, dit helpt om goed de lijn van het verhaal te ontdekken en vast te houden.

Het stukje toekomstvisie aan het einde van het boek vond ik ook interessant om te lezen. Sommige ideeën voelden voor mij nog wel een beetje ver weg (maar zijn wellicht dichterbij dan ik nu denk :)). Het zette wel tot nadenken (en dromen) en volgens mij was dit ook wel een doel van dit hoofdstuk.

Al met al zeer prettig om te lezen en het geeft me de zin om ermee aan de slag te gaan. En daarnaast om het gewoon nog eens te lezen uiteraard.

Stel, je hebt vaak een lekke band. Dan leer je steeds beter bandenplakken. Of je gaat op onderzoek uit, en leert dat er iedere keer glas op je route ligt. Dan haal je regelmatig glas weg en voorkomt zo een lekke band. Of je onderzoekt nog verder en leert dat bij een kroeg op jouw route regelmatig met glazen wordt gesmeten. Dan zorg je dat de horecaman plastic gebruikt op z’n terras.  Het absoluut niet-technische, prettig geschreven boek Datacratisch werken van Daan van Beek uit 2019 gebruikt het bandenplakvoorbeeld om single, double en triple loop leren uit te leggen.

Het boek legt uit dat je dit leren, in feite een root cause analyse doen, nodig hebt om te verbeteren, en dat doe je met de bekende PDCA (Plan-Do-Check-Act) methode van Deming.

Wat is datacratie? Vergelijk het met democratie: geleid door het volk, en bureaucratie: geleid door het bureau. Datacratie is dus simpelweg geleid door data. In dit boek is de PDCA datacratisch ofwel datadriven ingericht.

In deel I van het boek vinden we onder andere de uitleg van de traditionele PDCA cirkel, de voordelen van datacratisch werken, de drie niveaus van leren en root cause analyse.

Zo’n datacratisch voordeel is bijvoorbeeld feedback krijgen. Mensen hebben terugkoppeling van hun zintuigen: hand te dicht bij het vuur: au! Organisaties en managers hebben geen zintuigen, ze zijn senseless. Om doorlopend en direct feedback over de prestaties van de organisatie te krijgen, is data nodig. Die data maken het ook mogelijk om te lokaliseren waar precies een probleem zich voordoet, en dat geeft weer de mogelijkheid om enkele specifieke personen of teams aan te pakken, in plaats van de hele organisatie met extra toezicht of compliance maatregelen op te zadelen. Niets zo demotiverend om regels opgelegd te krijgen als je niets fout doet.

In deel II wordt de datacratische PDCA geïntroduceerd. Hierbij wordt de P van Plan uitgebreid met Passie; de D van Do met Data, de C van Check met Conscious Control en de A van Act met Autonomy.

Het boek is gelardeerd met ‘bouwstenen’ die je tips geven om de onderwerpen in de praktijk te brengen. Deze bouwstenen zijn in de bijbehorende website iets verder uitgewerkt. Handig, als de auteur termen gebruikt die je niet kent, zoals de Kano-analyse. Het boek is mooi uitgevoerd met veel (niet allemaal even nuttige) illustraties. Ook staan er een aantal casussen in waarvan de Veiligheidsregio NoordHolland Noord het belangrijkst (en overtuigendst) is. Alhoewel niet superrecent (NHN speelt al voor 2015) is deze heel boeiend en geeft goed het voordeel van werken met data aan.