Doodsbloei gedichten

Bij het lezen van deze poezie moest ik heel erg denken aan het Tibetaans Dodenboek: de dood is een initiatie. Ik had bij het lezen van “Doodsbloei” dezelfde gewaarwordingen als jaren geleden bij het lezen van het Tibetaans Dodenboek: onder de indruk van de beeldenrijkdom, diep ontroerd door bepaalde passages, overtuigd door de stijl, af en toe verveeld wanneer ik overspoeld door de springvloed van taal elk houvast verloor en het even wat tekst duurde voor ik weer grond onder de voeten vond. En net als bij het Dodenboek (of bij de Psalmen, of bij hymnen van de Azteken, of bij andere religieuze teksten) vroeg ik me af: is dit goede poezie?
Misschien betekende het schrijven van de gedichten van “Doodsbloei” voor Boskma verwerking van zijn diepe rouw. Ik weet het niet. Ik kan me net zo goed voorstellen dat hij het ervoer als –even harde als vergeefse- afrekening met de dood, noodzakelijk geworden omdat de dood hem zijn geliefde ontstal. Als lezer kon ik rouw noch afrekening navolgen, voor mij was het een wegwijzer door de dood, een “savoir mourir”, een waar dodenboek dus, het Dodenboek uit de Duinen. (Een krachtige, beeldende vondst: het landschap van de Noordzeeduinen als voorportaal van het Hiernamaals. Herstel. “Voorportaal” doet de poezie te kort. In Doodsbloei is het duinlandschap bijna een magische geest die de verbeelding van de dichter manipuleert, oordeelt over de wegen die de dichter zoekt, de dichter steeds terugwerpt op de eigen keuzes of op het ontbreken daarvan.)
Wel, ik ben nog niet zo ver, dus het is geen wonder dat ik alles niet even goed kan volgen (net zo min als ik dat bij het Tibetaans Dodenboek kon). Desalniettemin, ik heb bewondering voor de volharding van de dichter, een tocht als deze is geen sinecure. Ik ben de dichter dankbaar dat hij ons de kaart geeft van de weg: het is een gulle bijdrage aan onze cultuur waarin we het dreigen af te leren de dood ook gemeenschappelijk te beleven. Vanuit dit gezichtspunt is “Doodsbloei” meer dan poezie.
Wat de poezie strikt betreft: Boskma gebruikt vakbekwaam poetische middelen. Hij schrijft losse sonnetten, hij speelt met intertekstualiteit (onze cultuur is niet altijd zo arm geweest), en hij zet zijn overdonderende taalovervloed in. Niet omdat dat het moet, zo schat ik in, maar omdat hij niet anders kan: in het terra incognita van de dood zul je alle steun die de poezie je biedt nodig hebben: de structuur van het sonnet bijvoorbeeld om de overvloed enigszins te beheersen, de intertekstualiteit om niet helemaal alleen te staan in de tijd, de overvloed omdat overvloed van woorden wel eens het enige middel kan zijn om te komen waar geen woorden voor zijn, surfend op de kop van de golf als het ware.
Het levert her en der in “Doodsbloei” ook nog eens weergaloze poezie op, gedichten die zelfstandig als zodanig gelezen kunnen worden. Genoeg voor een “normale” bundel. Maar, zoals gezegd, het gaat hier om meer dan poezie. Het oordeel dat er in “Doodsbloei” –gemeten naar een strikte poetica- ook mindere gedichten staan, sentimentele strofen op het larmoyante af, al te clichematige beelden, machteloze versvoeten, mag dan correct zijn, maar is in deze context minder relevant.

Geschreven bij Doodsbloei

Prachtige gedichten als rouw verwerking!

Van begin af aan wordt je als lezer meegenomen in de epische reeks gedichten over rouw na de dood van een geliefde. Het is als de dichter Pieter Boksma zelf zegt: schrijven over de dood van een geliefde is als schrijven van liefdesgedichten.
Erg mooi dat de dichter zijn abstracte gevoelens verbindt en vorm geeft middels de natuur die hij in de duinen van Noord-Holland ontmoet en toelaat bij zijn innerlijke roerselen. Alle seizoenen komen voorbij, zoals ook alle stadia van rouwgevoelens voorbijkomen. Uiteindelijk mag ook de dood zelf meepraten. Op dit punt -maar ook op andere plaatsen in de gedichtenreeks - komt ook de humor om de hoek kijken. Hierdoor, en door zijn lichte pen, worden deze gedichten nooit zwaar, maar blijven ze bij je op een plezierige en serene manier.

Een grote aanrader voor iedereen die van gedichten houdt en een ieder die in een rouwproces van een geliefde zit.

Carla Rus, psychiater- psychotherapeut