Hoogbegaafde kinderen met stoornissen wat leerkrachten en ouders moeten weten

Een overzichtelijk boek, maar ook een wat traag geschreven boek. Het boek is gelardeerd met uitspraken van onderwijzers, die niet in kaders staan, maar in de tekst zelf. Dit dient vermoedelijk ter onderbouwing van de mening van de schrijver. Het is goed om de praktijk met de theorie aan elkaar te verbinden, maar op deze wijze haal je het tempo toch wat uit het lezen. Dat vind ik persoonlijk wel jammer.

Hoewel het boek ook in de eerste hoofdstukken aanstipt, dat er zoiets als misdiagnose van stoornissen bestaat, ben ik bang dat het boek als diagnosetool gebruikt zou kunnen gaan worden. Wees hiermee voorzichtig, dat is mijn devies.

In de praktijk (ik werk met groepen hoogbegaafde kinderen) zie ik nog al eens dat hoogbegaafde kinderen door 'deskundigen' worden gediagnosticeerd met 'stoornissen' en 'aandoeningen', gebaseerd op symptomen die eigenlijk 'gewoon' bij hoogbegaafdheid hoort. Niet zelden verdwijnt bijvoorbeeld ADHD-achtig gedrag, als een kind in een peergroep mag ontdekken hoe hij kan omgaan met zijn hoogbegaafdheid. Een ander voorbeeld is een kind dat zogenaamd geen 'contact' kan maken met kinderen in zijn klas (en dus in de leraarkamer voorzichtig het etiket 'autistisch' krijgt toebedeeld), maar in de buitenschoolse peergroep prima in staat blijkt vriendjes te maken met gelijkgestemde kinderen met eenzelfde interesse en eenzelfde (voor zijn leeftijd vér vooruitlopend) gevoel voor rechtvaardigheid.

Begrijp me niet verkeerd: er BESTAAN hoogbegaafde kinderen met additionele stoornissen. Geen twijfel over mogelijk. Maar wees heel, heel voorzichtig in het omgaan met dit soort begrippen. Er is voor kinderen zoveel mee gemoeid (al dan niet medicijngebruik, zelfbeeld, werk- c.q. leerplannen, benadering/aanpak door opvoerder/leerkracht, etc.). Van een stoornis kan men alleen spreken, indien alle andere mogelijkheden zijn geelimineerd.

Een ander interessant boek dat náást het boek van Daeter dan ook beslist gelezen dient te worden is het boek van James T. Webb: Misdiagnose van Hoogbegaafden! Lees het boek van Daeter dus gerust, maar nogmaals, niet zonder óók onderbeschreven boek te willen lezen.
---
BOEK 'MISDIAGNOSE VAN HOOGBEGAAFDEN' van James T. Webb (bron: bol.com):
[quote] Verkeerde diagnoses voor hoogbegaafden veroorzaken vaak onnodig lijden. De kenmerken van hoogbegaafdheid worden dan verkeerd geïnterpreteerd. Deze creatieve en zeer getalenteerde kinderen en volwassenen krijgen te horen dat zij een gedragsstoornis of emotionele stoornis hebben zoals ADD/ADHD, Asperger of een depressie. Zij worden daarvoor ten onrechte behandeld of krijgen onnodige medicatie. Dit boek helpt psychologen, pedagogen, leraren en andere professionals goed onderscheid te maken tussen pathologische gedragingen en gedrag dat ‘normaal’ is voor hoogbegaafden. Het boek bevat een overzicht van misdiagnosen en behandelingen met vele voorbeelden. Daarnaast geven de auteurs veel praktische aanwijzingen. (...) Vertaling van een op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd gezaghebbend boek uit de Verenigde Staten (2005) waarin de auteurs centraal zetten dat een aantal kenmerken van grote intelligentie erg kan lijken op leerstoornissen. (...) Hoewel de materie veel wetenschappelijke verwijzingen kent en er best veel jargon in voorkomt, is dit studieboek (louter tekst) over dit zeer actuele onderwerp goed leesbaar voor geïnteresseerde ouders, leerkrachten en pabostudenten. Bevat uitgebreid literatuuroverzicht en register.[unquote]

Eerlijk gezegd vind ik dit boek niet zo overzichtelijk. Het heeft wel een heldere indeling, maar de schrijver spreekt zichzelf geregeld tegen en daartussendoor komen dan nog de opmerkingen van leerkrachten. Waar de uitspraken van de schrijver vandaan komen is geregeld niet duidelijk en met de opmerkingen van de leerkrachten, ook als die juist iets anders beweren dan de schrijver, wordt verder niets gedaan.

Het is een nuttig boek voor wie nog niets van de stof af weet: voor wie überhaupt niet wist dat hoogbegaafdheid en stoornissen kunnen samengaan. Wie al in de materie thuis is zal hier niets nieuws lezen en zich geregeld afvragen of gedane uitspraken eigenlijk wel kloppen.

De auteur lijkt zich met passie verdiept te hebben in het onderwerp, met alle ingewikkelde tegenstrijdigheden die daarbij horen, maar het boek lijkt gepubliceerd te zijn voor hij het voor zichzelf helemaal helder had. Het ís ook ingewikkeld. En het is goed dat mensen zich hierin storten in de hoop meer duidelijkheid te verkrijgen.

In dit boek staan kort enkele kenmerken vermeld van hoogbegaafdheid in combi met andere diagnoses. Het is een opsomming, geen wetenschappelijk vastgestelde feiten. Leest gemakkelijk. Als observatie goed te gebruiken.

Het is een bruikbaar boek voor leerkrachten met hoogbegaafde kinderen, alleen de citaten halen de wetenschappelijke onderbouwing naar beneden en dat is zeer jammer.

Dit boek is een prima naslagwerk voor alle interne begeleiders en leerkrachten.
Het fijne is dat elke bekende stoornis eerst uitgebreid wordt behandeld en uitgelegd en dat daarna de combinatie met hoogbegaafdheid wordt gemaakt.
Doordat de stoornissen zo goed beschreven worden, is het al de moeite waard om het boek aan te schaffen en in de orthotheek op te nemen. Dan nog als extra toetje de samenhang met hoogbegaafdheid. Helemaal TOP.