Lekhoofd roman

Schrijver Haro Kraak (1986) studeerde sociologie en journalistiek in Amsterdam en is bekend als verslaggever en recensent bij de Volkskrant. Hij schrijft onder andere over literatuur, populaire cultuur en media. Zijn debuutroman Lekhoofd (2016) gaat over de jongen Noah die de zeldzame aandoening synesthesie heeft, een vermenging van zintuigen. Dit betekent dat Noah woorden letterlijk kan ‘proeven’ en dat hij in kleuren kan zien. Noah groeit op in een familie waarin geld een belangrijke rol in het dagelijkse leven speelt. De wil van zijn ouders om de schijn tegenover de buitenwereld op te houden resulteert echter wel in een moeizame relatie tussen de ouders en hun zoon. Noah heeft het moeilijk met zijn familie en heeft moeite om zich te identificeren met de wereld om hem heen. Daarentegen kan hij wel altijd bij zijn vriend Teun terecht, die net zoals Noah niet aan het gemiddelde voldoet. Samen met Teun probeert Noah zichzelf, maar ook de wereld waarin hij leeft, te begrijpen.

In een interview met Hebban vertelt Haro Kraak dat hij al een tijdje een verhaal over een disfunctioneel gezin in zijn hoofd had en dat hij veel nadacht over thema’s als schaamte, de schijn ophouden, perceptie en het vraagstuk of contact met een andere werkelijkheid mogelijk is. Toen hij op de universiteit werd geconfronteerd met een a4tje met daarop de vraag ‘Zijn deze letters en cijfers in de juiste kleur voor jou?’ werd het idee om een roman over synesthesie te schrijven geboren. Ondanks dat Kraak heeft gekozen voor een hoofdpersonage die worstelt met zijn zeldzame aandoening, kan de lezer zonder enige kennis van synesthesie zich prima inleven in de belevingswereld van Noah. Daarnaast raakt de roman (actuele) psychologische kwesties, zoals dat het verleden van invloed kan zijn op de toekomst van een kind of dat veel kinderen die zich anders voelen moeite hebben om zichzelf te accepteren. De roman focust op de problematiek van een kind die de wereld anders ervaart dan de mensen om hem heen en die tegelijkertijd ook naar herkenning hunkert.

In het interview vertelt Kraak ook dat een schrijver een goede observator moet zijn om het leven te kunnen ontleden. Met Kraaks doortastende stijl, geloofwaardige toon, goed getimede flashbacks en een prachtige woordkeuze wordt het hele proces van Noah’s uiteenvallend gezin verteld en bewijst de schrijver dat hij het leven goed heeft geobserveerd voordat hij aan zijn debuutroman begon. Vanuit het oogpunt van Noah wordt de lezer gedwongen om zich in hem en andere personages te verdiepen en in het bijzonder zijn de dialogen tussen Noah en Teun op hoog niveau geschreven. Tussendoor wordt de lezer ook verwend met de vele filosofische gedachten van Noah, zoals: “Je geheugen filtert alles wat je destijds niet relevant vond. Er blijft alleen maar een kern van een herinnering over, de rest vul je naar willekeur in. En zelfs die kern is niet te vertrouwen” (203). De roman staat vol met deze prachtige zinnen die resulteren in een uitdagende leeservaring.

Hoewel Kraak in het interview met Hebban benadrukt dat hij niet zo in termen als ‘noodzaak’ of een ‘dialoog aangaan met de wereld’ gelooft, geeft zijn roman Lekhoofd zeker stof tot nadenken. De roman legt bloot dat ieder mens de wereld anders ziet en dat het verkennen van je eigen beleving een onbekend terrein is en wellicht blijft. Daarmee raakt Kraak de hedendaagse problematiek van bijvoorbeeld de zoektocht naar je eigen identiteit en het verwerken van gebeurtenissen in het verleden. Haro Kraak heeft dus een bewonderenswaardige debuutroman geschreven die vanaf het eerste moment niet verveeld.

Noah heeft een bijzondere manier van de wereld ontdekken, verkennen en benoemen, zijn ouders kunnen hier totaal niet mee omgaan. Zijn vriend Teun gelukkig wel.
Samen steken ze er veel tijd en energie in om de wereld te ontdekken. Als pubers maar dan net iets anders.
Hij kan het zijn moeder niet uitleggen wat er in zijn hoofd omgaat, ik had er ook moeite mee om zijn gedachtegangen te begrijpen. In het begin springt het boek een beetje van de hak op de tak, later wordt het rustiger qua vorm. Toen genoot ik ook meer van het lezen.
Hij brengt veel tijd met Teun door, Teuns vader is psychiater en kan soms ook apart uit de hoek komen maar dat begrijpt Noah dan ook wel weer.
Dan krijgt Noah een soort aanval in de klas en belandt hij in het ziekenhuis. Epilepsie is de diagnose.Het proces daarna wordt precies beschreven. De medicatie én de bijwerkingen. Vooral dat brengt hem later soms in de problemen.

Dan is er nog Feiko, zijn begeleider in het centrum waar hij nu zit, het duurt even voor je erachter komt waar Noah zit en waarom. Dat geeft het verhaal wel een zekere spanning mee. Je moet doorlezen anders kom je er niet achter.

Eigenlijk is het een heel gedetailleerd verhaal over een tiener die zichzelf ontdekt en daarbij obstakels tegenkomt. Naast de epilepsie zit hij soms zichzelf behoorlijk in de weg omdat hij net op een andere manier naar de wereld kijkt. Het gaat over vriendschap, de relaties onderling en met de ouders. Kortom, de doelgroep is duidelijk. De open en eerlijke schrijfstijl heeft ervoor gezorgd dat ik het boek met plezier heb gelezen. Met tussenpozen omdat het wel een boek is dat je raakt en dat je niet zomaar even tussendoor leest.

"Alle indrukken van buitenaf die ik via mijn zintuigen omzette naar ervaringen binnenin, vloeiden door een grijs weefsel achter mijn oren. En daar was kortsluiting ontstaan. Er waren nieuwe verbindingen gelegd, verbindingen die ongewenst waren. Het waren er teveel en ze sloten niet goed op elkaar aan."

Noah Kremer heeft al veel meegemaakt in zijn jonge leven. Als kind ontdekt hij dat hij bepaalde prikkels anders ervaart dan dat andere leeftijdsgenoten dit doen. Noah kan geluiden proeven en letters en cijfers in kleuren zien. Tot zijn opluchting ontdekt hij jaren later dat deze aandoening een naam heeft, namelijk synesthesie, en dat hij niet alleen is.

Gevolg is wel dat de meeste kinderen hem maar vreemd vinden en dat hij veel gepest wordt. Zijn ouders hebben het maar druk met hun werk en met het in stand houden van hun huwelijk en hebben weinig oog voor hun twee kinderen, waardoor Noah er redelijk alleen voor staat.

Op de middelbare school ontmoet Noah Teun. Er ontstaat een hele bijzondere vriendschap tussen de twee. Voor het eerst wordt Noah niet veroordeeld om zijn gekke fratsen. In de jaren die volgen gaan ze samen op een zintuigelijke ontdekkingstocht. Naast hun beperkingen zijn het ook doodgewone pubers die van alles uit proberen wat bij hun leeftijd past.

Nu is Noah bijna zeventien en is hij opgenomen in een instelling ter revalidatie. Zijn medische toestand en de intensieve behandeling die hij krijgt zorgen voor een terugblik op het verleden.

Haro Kraak (1986) studeerde sociologie en journalistiek in Amsterdam. Hij is verslaggever en tv-recensent bij De Volkskrant en schrijft over media, populaire cultuur en literatuur. Kraak publiceerde korte verhalen in verschillende literaire tijdschriften en op de website van De Optimist. Lekhoofd is zijn debuutroman.

Lekhoofd leest als een trein, het boek is niet heel dik, en de duidelijk te volgen schrijftaal zorgt ervoor dat je zo door het boek heen bent. Het verhaal kent een kleine setting en bevat maar weinig personages. Het is een overzichtelijk geheel. Er is meer met Noah aan de hand dan zijn synesthesie, dit wordt duidelijk naarmate het verhaal vordert.

Haro Kraak heeft veel aandacht besteed aan het verdiepen van de personages. De ouders van Noah hebben een bijzondere dynamiek. Hun huwelijk wankelt en ze doen krampachtig en ontwijkend. Dit heeft ook weer invloed op Noah en zijn zusje. De gesprekken die Noah en Teun hebben springen uit het verhaal wat mij betreft. Deze passages vind ik heel gaaf beschreven en erg beeldend en overtuigend.

De manier waarop hoofdpersonage Noah prikkels beleeft wordt zo duidelijk en concreet beschreven door de auteur, dat ik mij als het ware kon indenken hoe Noah alles beleeft. De vriendschap tussen de jongens wordt heel natuurlijk en overtuigend gebracht. Gelukkig ligt in het verhaal niet alleen de nadruk op het 'afwijkende' van Noah, maar is dit mooi verweven met 'normale' leeftijdsontwikkelingen, dit maakt het tot een overtuigend geheel.

Lekhoofd is een hele pure en aandoenlijke roman over een bijzondere jongen die in het leven tegen een aantal beperkingen aanloopt en daarmee moeten leren omgaan. Dit boek is een reis door zijn verleden en van de mensen om hem heen.

Het gebeurt mij niet zo heel vaak maar bij het boek
" Lekhoofd " van Haro Kraak is dat het geval:
Ik kan het niet wegleggen : zo vlug mogelijk doorlezen, dit boek is spannend en boeit vanaf het begin !
Een andere speciale ervaring voor mij was: als je leest dat Noah, de hoofdpersoon in het boek, cijfers en letters altijd in een kleur ziet en dat natuurkundige Robbert Dijkgraaf even later op televisie in het programma " Kijken in de ziel van: Wetenschappers " vertelt dat hij dat ook heeft. Elk cijfer en elke letter heeft z'n eigen kleur en soms ziet hij formules of woorden ook gekleurd.
Ik was niet op de hoogte van dit verschijnsel en nu op dezelfde dag vlak nadat ik het boek gelezen had voor de tweede keer een kennismaking hiermee: dat mag toch wel bijzonder genoemd worden.
Haro geeft op indringende wijze een beeld van wat Noah meemaakt in zijn jonge leven en hoe hij daarmee omgaat.
Door een ongeval als kind komt hij in het ziekenhuis en raakt daardoor beperkt in zijn doen en laten. Met vriend Teun onderzoekt hij in welk opzicht hij anders is dan anderen. Hij heeft zijn beperkingen maar soms doet hij me ook denken aan " Rain Man " met Dustin Hoffman.
Intussen loopt het huwelijk van zijn ouders op de klippen en komt het gezin in financiële nood. Ga daar maar aanstaan als zoekende16 jarige.
Heel veel gebeurtenissen die op een bijzonder directe manier beschreven worden: kort en krachtig en helder.
Het slot is spannend en verrassend, kortom alles wat een boek nodig heeft om een goed boek te zijn. Ik heb het met heel veel plezier in ongekend korte tijd gelezen.
Al met al een heel lezenswaardig boek dit eerste boek van Haro Kraak. Dat er nog meer mogen volgen.

Woorden hebben een smaak, geuren maken geluid en cijfers en letters hebben elk hun eigen specifieke kleur. Net als de dagen van de week trouwens. Het klinkt misschien als kolder, maar is dagelijkse realiteit voor mensen met synesthesie, ofwel vermenging van zintuiglijke waarnemingen. Een aantal jaar geleden leerde ik dat fenomeen kennen via een psychologisch onderzoek waar ik uit nieuwsgierigheid aan mee deed: een batterij meerkeuzevragen over kleuren, vormen en letters. Ik bleek duidelijk géén synestheet. Vragen als "Is de X a. donkerblauw of b. bordeauxrood?" vond ik onmogelijk te beantwoorden. Voor Noah, de hoofdpersoon in Lekhoofd is het antwoord echter overduidelijk: de X is bordeauxrood van kleur.
In de debuutroman van Volkskrant-verslaggever Haro Kraak gaat de jonge Noah samen met zijn vriend Teun op ontdekkingstocht langs zijn zintuigen. Noah is zich er van jongs af aan van bewust dat hij 'anders' is. Teun is de eerste die hem accepteert, de eerste ook die hij vertelt van zijn synesthesie. Samen verkennen ze niet alleen Noah's zintuiglijke eigenaardigheden, maar ook de betekenis van vriendschap.
Kraak laat Noah zijn verhaal vertellen in retrospectief, rond zijn zeventiende verjaardag. Hij 'viert' die verjaardag in een instelling - net niet helemaal medisch, vermoedelijk een revalidatiecentrum. Hoe hij daar terecht is gekomen wordt gaandeweg het verhaal duidelijk. Dit perspectief kwam me bekend voor. Toevallig las ik kort voor Lekhoofd het boek The Shock of the Fall van Nathan Filer (uit 2013, in het Nederlands verschenen als De schok van de val, bij uitgeverij Ambo|Anthos). Natuurlijk zijn er verschillen, maar in beide romans schrijft een oudere jongen of jonge man (Filer's hoofdpersoon is negentien) vanuit een net niet helemaal medische instelling over zijn jeugd, een bijzondere vriendschap en de gebeurtenissen die onvermijdelijk leidden naar het heden in die instelling. Natuurlijk is dat heden een kantelpunt: een afsluiting en een nieuwe start.
Het verhaal van zijn Britse collega is heftiger, maar Lekhoofd van Kraakman heeft meer inhoud en nog belangrijker: het ontroert. Dat komt vooral door Noah, die zo herkenbaar is in zijn wens om 'normaal' te zijn en zijn verlangen naar verbinding. Zijn observaties over vriendschap en verbondenheid zijn treffend en vaak origineel. Kraak weet het allemaal ook nog aangenaam vlot op te schrijven. Dat maakt zijn debuut met recht een sensatie voor alle zintuigen die maar willen meedoen.

Lek hoofd van Haro Kraak

Dit boek heb ik als drukproef mogen lezen van uitgeverij Atlas, een boek wat een bijzondere indruk bij mij achterlaat , Vlot geschreven en vooral heel beeldend en ook ondanks de dramatische gebeurtenissen ook komisch. Noah Kremer een jongen van zestien jaar is de hoofdpersoon. Hij woont samen met zijn vader en moeder en een zusje in een kapitaal krachtige wijk. Er is wel iets speciaals met hem , hij ziet cijfer en letters in kleur en geluiden kan hij proeven. Iets waar hij in de eerste instantie geen idee van heeft dat andere dat niet hebben, voor hem is het iets heel normaal.

Met zijn beste vriend Teun proberen ze er achter te komen wat er precies aan de hand is, Zijn vriend heeft het niet en met zijn ouders die in een huwelijks crisis zitten kan hij er niet over praten, hij voelt zich anders dan andere.
Hij begrijpt maar niet wat er in zijn hoofd gebeurd. Op internet gaat hij ook opzoeken wat er met hem aan de hand is en komt dan wel op artikelen die het fenomeen beschrijven.

Na een epilepsie aanval komt hij in het ziekenhuis terecht maar met het juiste gebruik van medicijnen gaat het wel weer goed met hem. Bij een vakantie baantje op de golfbaan krijgt hij op een gegeven moment een bal tegen zijn hoofd, raakt in coma en na een lange tijd ontwaakt hij daar uit en begint er een lange periode van revalidatie. Ondertussen gaan zijn ouders uit elkaar en moeten ze het huis verkopen en veel soberder gaan leven. Dat hoort hij allemaal in het ziekenhuis van zijn zusje .

Door wilskracht en doorzetten krabbelt hij er boven op, het praten wat hij helemaal weer opnieuw moest leren, gaat met kleine beetjes vooruit.

Een prachtig verhaal over een jonge jongen die heel wat problemen op zijn eigen manier oplost en er weer bovenop krabbelt, je krijgt tijdens het lezen grote bewondering voor de persoon. een boek wat ik van harte aanbeveel aan iedereen en krijgt van mij vijf sterren.

Lekhoofd.
Noah Kremer kreeg als één-jarige peuter een pan kokend water over zijn hoofd. Noodgedwongen heeft hij met een netje over zijn hoofd rondgelopen. Zijn moeder stak de draak met hem. Vanaf zijn 12e kwam Noah erachter dat hij anders was dan anderen. Noah ziet getallen en letters in kleuren. Ook associeert hij muziek met kleuren. Noah heeft het altijd beangstigend gevonden dat ieder mens zijn eigen film afspeelt, gevangen in je eigen venster op de wereld en je zult nooit weten wat het uitzicht van een ander is, je leert de ander nooit echt kennen. Teun Marsman en Noah doen onderzoek naar Noah’s beleving hoe hij dingen ziet, proeft en voelt. Teun en Noah zijn ontdekkingsreizigers van de zintuigen. De grenzen tussen Noah’s zintuigen waren geenszins waterdicht. Er lekte van alles in Noah’s hoofd. Zijn aandoening heet synesthesie.
Tijdens een schoolles krijgt Noah een toeval. Naast synestheet is Noah nu ook epilepticus.
Noah heeft met zijn vrienden geblowd. Noah en zijn moeder komen elkaar onverwachts tegen. Zij heeft wat gestolen bij de drogisterij, Noah is wiet gaan kopen bij de coffeeshop, dan komen ze elkaar tegen. Noah ziet in de ogen van zijn moeder dat zij naar houvast zoekt. Noah en zijn moeder vergeven elkaar, het wietgebruik en het stelen. Het bedrijf van Noah’s vader gaat failliet. Tussen zijn vader en moeder gaat het niet goed, zijn vader is vreemd gegaan. Noah en zijn zus Nina zijn bang voor de toekomst. Noah negeert de waarheid. Noah heeft een vakantiebaantje op het golfterrein, hij krijgt een golfbal tegen zijn hoofd en raakt even buiten bewustzijn. Hij heeft een lichte hersenschudding opgelopen. Noah krijgt van zijn baas een diner voor twee aangeboden. Hij gaat met Teun dineren, tijdens het etentje spreken ze allebei hun excuses uit voor de maandenlange ruzie die ze gehad hebben. Als Noah en Teun bij Teun op zijn zolderkamer zijn, krijgt Noah een zware epileptische aanval. Hij ligt vervolgens 3 maanden in coma en heeft hersenschade opgelopen.
Noah gaat naar een kliniek voor hersenletsel. Met zijn verzorger Feiko heeft Noah een goede band.
Feiko kreeg Noah aan het praten, hij adviseerde hem te blijven zoeken naar de woorden, naar de betekenis van de letters. Feiko zei dat Noah niet bang hoefde te zijn dat zijn jeugd zou verdwijnen omdat hij alleen in zijn hoofd had bestaan, een hoofd dat langzaam leegliep. Noah kon daar verandering in aanbrengen, het enige wat hij daarvoor moest doen, was doorzetten. Noah ontsnapt uit de kliniek, hij gaat zijn vrijheid tegemoet. Hij is niet bang meer.

Het verhaal draait rond Noah Kremer, een zestienjarige revaliderende puber, die worstelt met zichzelf.
Noah kijkt terug op zijn leven middels flashbacks. Hij reconstrueert zijn bestaan vanaf zijn prille jeugd tot heden.
Noah denkt en ziet cijfers en letters in kleuren, en geluiden kan hij dan weer proeven. Geuren spelen ook een grote rol in zijn dagelijkse leven.
Alleen: Noah weet niet waarom hij dit doet en wat er met hem scheelt en wat er allemaal in zijn hoofd en zijn brein omgaat.
Langzaamaan komt hij erachter dat hij lijdt aan synesthesie. Het is voor hem een grote opluchting te weten dat hij geen alleenstaand geval is.
Noah werd in zijn lagere schooljaren veel gepest en gemeden door leeftijdsgenoten.
Op de middelbare school sluit hij vriendschap met Teun. Teun aanvaardt Noah zoals hij is en samen gaan ze door het leven en maken als het ware een smaak- en zintuigenreis doorheen hun vriendschap.
We krijgen een inkijk in het, voor de buitenwereld, gelukkige gezin Kremer. Gaandeweg komen we er achter dat er diepe barsten in het huwelijk zijn, en dat er veel grote schijn wordt opgehouden.
We zien het gezin afglijden van goed boerende, hardwerkende en gewaardeerde mensen naar een gezin dat hun mooie huis moet verkopen en de eindjes aan elkaar moet zien te knopen.
Noah ziet doorheen het verhaal zijn ouders ook niet enkel als zijn verwekkers, als zijn vader en moeder, maar ook als mensen. Hij leert hun gebreken en hun kwaliteiten beter kennen en relativeren.
De auteur is erin geslaagd een bestaande “ziekte” mooi te verwoorden en te beschrijven in zijn boek, vanuit het oogpunt van Noah.
Diens beleving wordt vaak grappig weergegeven, maar meermaals is de auteur to the point.
Het verhaal is soms grappig, maar anderzijds spannend en ernstig.
Naast de beleving van Noah ’s ziekte, houdt de auteur ons ook voor dat het huwelijk lijdt onder het gebrek van een gezinslid. De kleine kantjes worden uitvergroot en leiden tot ruzies en eventueel ook een gezinsbreuk.
De normen en waarden van een gezin brengt de auteur subtiel in beeld.
Lekhoofd is vlot geschreven en de auteur heeft een mooi taalgebruik. In het boek zijn er weinig personages, wat het lezen bevordert en gans het geheel overzichtelijk houdt.
Het boek is een aangrijpende roman over een anders zijnde jongen die zijn leven en bestaan leert begrijpen en relativeren en moet concluderen dat er eigenlijk in wezen met hem niets mis is.

Noah Kremer is zeventien jaar en hij is anders dan andere jongeren. Als kind ontdekte hij dat hij de wereld heel anders ervaart dan anderen. Hij kan geluiden proeven en letters en cijfers in kleuren zien. Mede hierdoor heeft hij eigenlijk geen vrienden en wordt hij veel gepest.

Dan leert hij Teun kennen als hij in de brugklas zit en wordt hij niet raar aangekeken of veroordeeld vanwege zijn gedrag. Samen met Teun gaat Noah op een ontdekkingstocht van de zintuigen en van de puberteit. Wat heeft Noah nu eigenlijk precies? En wat valt er allemaal te ontdekken als je een puberjongen bent?

‘Lekhoofd’ is een ontroerend en indrukwekkend boek. Je leest het verhaal vanuit het ik-personage van Noah, maar ook de andere personages komen uitgebreid aan bod. Haro Kraak heeft ze allemaal goed uitgewerkt, waardoor je van alles over hen leert en ze daardoor vrij goed leert kennen. Noah heeft geen eenvoudige jeugd gehad; hij heeft heel wat voor zijn kiezer gehad. En zijn perceptie van zaken heeft het hem zeker niet gemakkelijker gemaakt. Dat laat de auteur op indringende wijze weten en dat maakt indruk op je als lezer.

Kraak heeft een mooie en duidelijke schrijfstijl, waardoor de roman prettig en vlot leest. Als je eenmaal begonnen bent met lezen, is het lastig om het boek weg te leggen. Je leeft mee met Noah en wil weten wat er vroeger allemaal gebeurd is. De auteur heeft ervoor gekozen om heden en verleden als het ware door elkaar te laten lopen. Je leest over Noahs tijd in het revalidatiecentrum en over wat er in zijn jeugdjaren allemaal is gebeurd. Hierdoor wordt de aandacht van de lezer vastgehouden.

Richting het einde van het boek heeft de auteur nog een verrassing voor zijn lezers in petto. Dat maakt het verhaal helemaal af. Als je het uithebt, blijft Noah nog wel even door je hoofd rondspoken. Het is een verhaal dat je niet zomaar vergeet. Kraak heeft met ‘Lekhoofd’ een geweldig debuut geschreven. Hopelijk volgen er nog meer boeken van zijn hand.