Museum De Lakenhal gebouw, geschiedenis, collectie

Museum De Lakenhal is hét museum dat gewijd is aan de stad Leiden. Sinds 1874 is het gehuisvest in het gelijknamige gebouw. In de loop der jaren werden er een zaal (1890) en een complete vleugel (1921) aan toegevoegd, maar sindsdien veranderde er weinig meer aan het gebouw. Onlangs werd een lang voorbereide restauratie en uitbreiding van het gebouw voltooid, en ter gelegenheid van de heropening van het museum werd het hier besproken boek gepresenteerd. Het vormt niet alleen de afsluiting van een omvangrijke restauratie en renovatie van het gebouw, maar ook een afronding van een grootschalig onderzoek naar de eigen geschiedenis. Bovendien werd in de aanloop naar de verbouwing de gehele collectie geregistreerd en gedigitaliseerd. Gesteld kan worden dat dit boek, naast het gerestaureerde gebouw, het eindresultaat is van een proces dat in 2007 in gang werd gezet met het aantreden van de vorige directeur, Edwin Jacobs (die inmiddels alweer in Dortmund zit, na in de tussentijd ook nog enige jaren het Centraal Museum in Utrecht te hebben geleid).
Het mooi vormgegeven boek bevat een groot aantal foto's van het gebouw van zowel vóór als tijdens de restauratie. Het bevat een groot aantal artikelen, het merendeel geschreven door (oud-)medewerkers van het museum, waarin verschillende aspecten uit de geschiedenis van het gebouw, het museum als instelling en tenslotte de collectie zelf aan bod komen. Het nadeel aan het werken met een team aan schrijvers is dat de kwaliteit van de artikelen nogal kan verschillen. Zo wisselen leesbare artikelen elkaar af met minder leesbare, bijvoorbeeld omdat de auteur er vanuit gaat dat de lezer goed bekend is met de indeling van het gebouw. Het is dan ook aan te raden om tijdens het lezen een plattegrond van het museum bij de hand te houden, bijvoorbeeld die welke men ontvangt bij een bezoek aan het museum. Er kleven echter ook voordelen aan het werken met een team aan auteurs. In dit geval schreven alle conservatoren mee aan het boek, en sommigen van hen zijn of waren heel lang aan het museum verbonden. Christiaan Vogelaar, conservator Oude Schilderkunst, en Doris Wintgens, conservator Moderne Kunst schreven ieder een artikel over dat deel van de collectie waarvoor zij al lang verantwoordelijk waren. Merkwaardig is wel dat in het artikel van laatstgenoemde de verantwoording door middel van eindnoten ergens halverwege het artikel abrupt eindigt, alsof zij het kennelijk niet (meer) nodig vond om de lezer de mogelijkheid te bieden een en ander verder uit te diepen of uit te zoeken.
Persoonlijk vond ik het beste en meest leesbare artikel dat van Durkje van der Wal over de tentoonstellingsgeschiedenis van het museum. Hierin laat zij in kort bestek de ruim 700 (!) tentoonstellingen de revue passeren die in het museum plaatsvonden. Dat de tijdgeest zich daarin weerspiegelt is uiteraard geen verrassing.
Het museum verdient een grote pluim vanwege het maken van dit boek, en het zou wenselijk zijn wanneer meer musea in Nederland dit voorbeeld zouden volgen en hun geschiedenis van zowel gebouw als collectie in boekvorm zouden publiceren.