Ons vonnis werd in feite levenslang De oorlogsherinneringen van Gerrit Pit

Bij het zien van de mooie cover van Ons vonnis werd in feite levenslang van Martin van der Linde & Key-Leigh de Weerdt wil je weten wie de man op de cover is en wat zijn verhaal is. In de subtitel lees je wie de man is. De titel en subtitel maken nieuwsgierig, maar je weet ook meteen dat je geen vrolijk boek gaat lezen waarin ze nog lang en gelukkig leven. Je weet meteen dat het, net als de meeste van dit soort boeken, een heftig verhaal is dat je niet in de koude kleren gaat zitten. De foto's maken het boek compleet.
In Ons vonnis werd in feite levenslang van Martin van der Linde & Key-Leigh de Weerdt vertelt Gerrit Pit zijn verhaal over de Tweede Wereldoorlog zoals hij die ervaren heeft. Hij vertelt wat hij deed voor hij voor de eerste keer werd opgepakt en hoe de band met zijn broer Piet was. Het blijkt dat twee broers al voor de oorlog lijnrecht tegenover elkaar stonden. Door toedoen van Piet wordt Gerrit twee keer opgepakt en zal hij uiteindelijk in twee kampen verblijven. Hij vertelt over waar hij gevangen heeft gezeten, de reizen naar de kampen en over de dodenmars die hij heeft weten te overleven. Na de oorlog wordt hij staflid van een interneringskamp waar hij onder andere zijn broer moet bewaken. Het gevangenschap is hem niet in de koude kleren gaan zitten en het kost hem de rest van zijn leven om het te verwerken. Na zijn overlijden in 2019, hebben zijn vrouw en zijn kinderen besloten om zijn verhaal te laten publiceren.
Het bijzondere van Ons vonnis werd in feite levenslang van Martin van der Linde & Key-Leigh de Weerdt is, dat niet alleen wordt beschreven hoe het er in de kampen aan toe ging, maar dat Gerrit Pit ook beschrijft hoe hij met anderen gevangen heeft gezeten in een gevangenis, hoe het daar was. Daarnaast heeft hij ook heel uitgebreid beschreven hoe hij naar de stations werd gebracht en hoe de treinreizen waren. Er zijn veel boeken geschreven over de Tweede Wereldoorlog en hoe mensen opgepakt werden en werden afgevoerd naar diverse kampen, maar zelden wordt de treinreis erheen uitgebreid beschreven. Dat maakt dit boek nog interessanter om te lezen. Je krijgt een haast uniek kijkje in hoe de treinreizen naar de kampen was. Daarnaast heeft Gerrit Pit zijn tijd in de kampen vrij nauwkeurig weten te beschrijven. Hij heeft heel nauwkeurig zijn ervaringen weten te beschrijven hoe het er in de twee kampen, waar hij heeft gezeten, werkelijk aan toe ging, wat voor werk hij heeft gedaan, hoe het in het revier was waar hij heeft gelegen, hoe het de laatste dagen in het kamp was, hoe de dodenmars was en hoe hij zijn leven weer probeerde op te pakken na de oorlog. In zijn gedichten geeft hij kort en bondig weer hoe zijn ervaringen waren. De gedichten zijn niet lang, maar vertellen meer dan dat Gerrit Pit in woorden heeft beschreven. Hij laat zien hoe zwaar en onmenselijk het was in de kampen en hoe hij wist te overleven.
Ons vonnis werd in feite levenslang van Martin van der Linde & Key-Leigh de Weerdt is een aangrijpend en schokkend verhaal dat je niet in de koude kleren gaat zitten. Het verhaal van Gerrit Pit laat zien hoe familieleden soms tegenover elkaar kunnen komen te staan en wat dat doet met de rest van de familie. Het verhaal laat ook zien hoe normen en waarden in bepaalde omstandigheden kunnen veranderen, kunnen vervagen zelfs. Dat het niet altijd zwart of wit is, maar dat er ook vele grijze gebieden zijn. Iets wat Gerrit Pit ook heel erg goed weet te relativeren, zoals bijvoorbeeld over mensen in kampen die eten stelen. Tegelijkertijd is hij kritisch naar de Nederlandse regering van toen, geeft hij zijn kritieken.
Kortom; Ons vonnis werd in feite levenslang van Martin van der Linde & Key-Leigh de Weerdt is een schokkend verhaal van Gerrit Pit die twee kampen en een dodenmars wist te overleven. Hij heeft zijn treinreizen naar de kampen en zijn ervaringen in de kampen uitgebreid en vrij nauwkeurig beschreven.

Het boek bestaat voor het grootste deel uit de eigen beschrijving van Gerrit Pit van zijn ervaringen in kamp Amersfoort en daarna Sachsenhausen, nabij Berlijn. Vaak gaan boeken over Auschwitz, maar dat maakt het boek van Gerrit Pit nog interessanter dan het al is. Vooral de beschrijving van zijn lange reis naar Sachsenhausen toe is indrukwekkend. Ook het gedeelte over de dodenmars in de laatste dagen van de oorlog is zeer lezenswaardig.
De inleiding en het nawoord zijn zo geschreven dat de beschrijving in de kampen goed is ingebed. De relatie met broer Piet, die juist voor de NSB koos, komt zowel in de inleiding als in het nawoord ter sprake. Belangrijke beschrijving van het leven in de kampen, naast de boeken van o.a. Eddy de Wind en Floris Bakels.