Beren en Lúthien de terugkeer naar Midden-aarde

Christopher Tolkien heeft de zeggenschap gekregen over zijn vaders literaire nalatenschap. Uit deze enorme schat aan ongepubliceerd werk, aantekeningen enzovoort heeft hij het boek Beren en Lúthien samengesteld. Met zijn voorwoord en uitleg bij de gekozen stukken uit het epische liefdesverhaal van Beren en Lúthien is een uniek boek ontstaan. De fans van J.R.R. Tolkien zullen dit boek zeker op waarde weten te schatten. Het geeft namelijk een inkijk in het schrijfproces en hoe het verhaal uiteindelijk in deze vorm is uitgebracht. Door middel van liederen uit de Oudste Tijden wordt het liefdesverhaal van Beren en Lúthien verteld. Beren, een sterfelijke en Lúthien een onsterfelijke elfenprinses. Lúthiens vader, de koning van het elfenrijk Doriath, vindt Beren geen geschikte huwelijkskandidaat voor zijn dochter. Hij stuurt Beren op een schier onmogelijke opdracht om de hand van zijn dochter te winnen. Beren dient een silmaril te bemachtigen van Morgoth, de heerser van het duister en kwaad. Beren accepteert de opdracht en gaat uiteindelijk met Lúthien aan zijn zijde op jacht naar een silmaril. De liederen die in dit boek zijn opgenomen vertellen het verhaal van deze queeste. Afgewisseld met de chronologische geschiedenis van hoe deze liederen vorm hebben gekregen. Namen zijn in de loop der jaren aangepast, hele stukken zijn komen te vervallen en dit alles wordt in combinatie met de liederen gevormd tot de uiteindelijke liefdesgeschiedenis van Beren en Lúthien, die zoals uit zijn latere werken blijkt een belangrijk onderdeel is geworden van de geschiedenis van Midden-aarde.
De stijl van J.R.R. Tolkien maakt dat je meegezogen wordt naar Midden-aarde. De liederen zijn in poëtische vorm geschreven. De stukken tussendoor zijn door zijn zoon Christopher geschreven en deze stukken zijn zakelijker, waardoor je als lezer steeds moet schakelen tussen de twee verschillende schrijfstijlen. Zeker in het begin was dat niet bevorderlijk voor de klik met het boek. In de opzet van dit boek wordt eerst door zijn zoon verteld hoe het verhaal tot stand is gekomen en hiervoor gebruikt hij stukken tekst die later in de liederen weer voorbijkomen. Het voelt alsof je het boek dubbel leest. Je weet namelijk bij voorbaat al de inhoud van de liederen door de stukken die eraan voorafgaan. Voor mij is dat een domper. Het voelt als herhaling. Toch is het een interessant boek vanwege de inkijk in het schrijfproces en het ontstaan van het uiteindelijke verhaal. Als Tolkien-fan is het een mooie aanvulling op de geschiedenis van Midden-aarde. Voor een niet Tolkien-fan is het waarschijnlijk een tamelijk langdradige uitwerking van een kortverhaal, maar in een prachtige editie vormgegeven. De illustraties van Alan Lee zijn echt een meerwaarde. Prachtig en precies in de sfeer van hoe ik mij Midden-aarde voorstel.
Beren en Lúthien krijgt als op zich staand boek van mij 3,5 ster. Die halve ster extra is te danken aan de illustraties.

De uitvoering van Beren en Lúthien is echt heel erg goed gedaan. Het is namelijk een prachtige hardcover en de illustratie van Alan Lee op de voorkant past gewoon perfect bij het verhaal. Ook staat het boek helemaal vol met mooie, gedetaileerde illustraties. Vooral de grote gekleurde illustraties spreken tot de verbeelding van de lezer. Het zorgt ervoor dat je mee naar Midden-aarde wordt gesleurd en dat je daar een tijdje kan vertoeven. 

In 1916 schreef J.R.R. Tolkien het epische liefdesverhaal van Beren en Lúthien. Tijdens de Slag aan de Somme kreeg J.R.R. Tolkien loopgravenkoorts en werd naar huis gestuurd. Hierna raakte hij tijdens een boswandeling met zijn vrouw geïnspireerd om het liefdesverhaal verhaal te schrijven. Het verhaal is dus geïnspireerd op zijn eigen leven. Het is dan ook niet zo gek dat de naam Lúthien op de grafsteen van zijn vrouw staat en Beren op die van hemzelf. Dit soort informatie geeft een extra laag aan het liefdesverhaal dat je in het boek leest! 

J.R.R. Tolkien schreef verschillende versies, maar kwam nooit tot een definitief werk. Als lezer moet je daarom geen compleet verhaal verwachten in Beren en Lúthien, dan word je namelijk teleurgesteld. Desalniettemin is het bewonderenswaardig hoe de zoon van J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien, dit boek heeft gemaakt tot wat het is. Elk hoofdstuk geeft hij een korte inleiding waarin hij vertelt hoe het stukje verhaal tot stand is gekomen. Zo leer je J.R.R. Tolkien ook steeds een beetje beter kennen!

Christopher Tolkien is al jaren bezig om het ongepubliceerde werk van zijn vader uit te geven. Voor zijn naar verluidt  laatste project, de man is namelijk al 92 jaar, heeft hij ervoor gekozen om alle verhalen die zijn vader schreef over Beren en Lúthien te verzamelen en in één boek te stoppen. Hierdoor zie je een prachtige ontwikkeling in het boek. Je leest de eerste versie en alle versies die hij daarna schreef. Je ziet het verhaal langzaam groeien en dat is intrigerend. Ook is het leuk dat hij verschillende schrijfstijlen gebruikt. Zo lees je af en toe ook iets in gedichtvorm! Ik vond dit geweldig, maar ik kan me voorstellen dat het voor sommige lezers moeilijk te lezen is.

"Daar verwierf hij in het geheim de liefde van Lúthien, dochter van Thingol, en hij noemde haar Tinúviel, de nachtegaal, vanwege de schoonheid van haar gezang in de schemering onder de bomen; want zij was de dochter van melian." - p. 107/108

Zoals we gewend zijn spreekt de schrijfstijl van J.R.R. Tolkien weer heerlijk tot de verbeelding. Prachtige beschrijvingen en passages geven de lezers een kijkje in het liefdesleven van Beren en Lúthien. Ze hebben alles voor elkaar over: Beren gaat op een onmogelijke missie en Lúthien probeert hem te redden! Het is erg fijn om nog iets nieuws van J.R.R. Tolkien te lezen! Hij heeft namelijk zo een prachtige wereld gecreëerd in zijn eerdere boeken, dat smaakte gewoon naar meer. En met Beren en Lúthien kan je toch weer even wegdromen in die wereld.

Voordat je Beren en Lúthien gaat lezen raad ik wel aan om de eerdere werken van J.R.R. Tolkien te lezen! En als je daarvan hebt genoten, dan geniet je zeker van dit prachtige liefdesverhaal. Christopher Tolkien heeft zeker een prachtig boek neergezet! Wel duurt het eventjes voordat je in het verhaal zit, dit komt omdat het boek start met heel veel achtergrondinformatie. Maar ben je daar eenmaal doorheen, dan is het een prachtig verhaal!

Ik ben geen grote fan van fantasy. Zelden zal ik zelf dergelijk verhaal spontaan lezen. Tolkien is één van de weinige schrijvers die me meekrijgt in dergelijk verhaal zoals de Hobbit en de In de ban van de Ring-triologie, en dan heb ik het over de boeken, niet de films.

Waarom ik dan toch dit boek wou lezen? Vooral eigenlijk omwille van de prachtige titel. Beren & Luthien, het intrigeerde me gewoon. Dat, gecombineerd met Tolkien, hoopte ik toch nog eens te kunnen genieten van een fantasy-verhaal.

Het opzet van het boek bleek toch anders dan ik dacht/hoopte. Het begon eigenlijk met de inleiding die m.i. wel vrij lang (té lang) was. Ik vond ook niet dat ik al die informatie nodig had. Het verhaal op zich vond en vind ik nog altijd mooi. Met de vertelstijl (soms tegenwoordige tijd,soms verleden tijd) had ik soms wel problemen. Het stoorde me wat doch ik trachtte me te concentreren op het verhaal zelf.

Op den duur had ik echter niet meer het gevoel dat ik een verhaal aan het lezen was maar wel een essay over het schrijven van een verhaal.

Het verhaal zelf ging hierdoor naar mijn gevoel wat verloren.

Ik hoef niet alle mogelijke versies die door Tolkien zijn hoofd zijn gegaan te kennen noch de chronologie hiervan te weten. Ik had liever één dieper uitgewerkte versie van het verhaal gehad. Een verhaal waarvan ik had kunnen genieten...

Nu is het meer een academisch werk die de zoon heeft geschreven over het werk van de vader. Jammer.

Conclusie: het verhaal zelf is mooi maar ik zou het boek enkel aanraden aan mensen die meer interesse hebben in hoé Tolkien een verhaal schreef, eerder dan in wàt hij schreef.

Zelf verstoken van alle schrijverscapaciteiten, koester ik een enorme bewondering voor mensen die een verhaal tot leven kunnen brengen op papier. Ik ben geïnteresseerd in het verhaal zelf, niet in de totstandkoming ervan. De theorie er rond, doet m.i. af aan de magie van het verhaal en van de verhalenverteller.

Dit boek is samengesteld en bewerkt door Christoper Tolkien, een zoon van de bekende J.R.R. Tolkien. De op het moment van verschijnen van het boek 92-jarige Christoper Tolkien was al sinds zijn jeugd betrokken bij het schrijfwerk van zijn vader. Na het overlijden van zijn vader nam hij het op zich om de massale hoeveelheid, vooral handgeschreven, notities, verhaalflarden en gedichten te ordenen en tot publiceerbare verhalen samen te stellen.
De meeste lezers kennen J.R.R. Tolkien van de boeken ‘De Hobbit’ en ‘In de ban van de ring’. Tolkien was echter zijn hele leven bezig met het scheppen van een geschiedenis van ‘Midden aarde’ over verschillende era’s. De meeste verhalen speelden ver voor de periode van ‘In de ban van de ring’. Christopher Tolkien heeft van al die verhalen o.a. de 12 delige serie ‘De geschiedenis van Midden-aarde’ samengesteld.

Beren en Lúthien is geen boek met een verhaal van kaft tot kaft, het is meer een studie over de ontstaansgeschiedenis van het verhaal over de hoofdpersonen Beren en Luthien. Het verhaal wordt eigenlijk driemaal verteld, een keer in proza en twee keer in dichtvorm. Christopher Tolkien legt tussendoor uit hoe het verhaal door de jaren veranderde en hoe het past tussen de vele andere verhalen over Midden-aarde.

Beren en Lúthien is een feeëriek liefdesverhaal over een eigenlijk onmogelijke liefde tussen een sterfelijke mens en een onsterfelijke elf. Een liefde die grote offers vraagt en waarvoor Lúthien uiteindelijk haar onsterflijkheid moet opgeven. Dit thema vinden we ook terug bij Arwen en Aragorn in ‘In de ban van de ring’. Vooral de dichtvorm brengt je in echte Tolkien stemming. Het is sprookjesachtig maar op een duistere manier. Een grote rol is weggelegd voor dieren met reusachtige katten en wolven aan de duistere kant en grote honden en gigantische adelaars (die we ook kennen uit ‘In de ban van de ring’) aan de kant van Beren en Lúthien. En de queeste naar de Silmaril, een magische edelsteen die Beren moet veroveren voor de vader van Lúthien omdat hij alleen dan met haar mag trouwen.

Geen gemakkelijk te lezen boek, vooral de eerste 30 bladzijden met uitleg zijn taaie stof waar je echt doorheen moet bijten. Het verhaal van Beren en Lúthien is een emotioneel liefdesverhaal wat J.R.R. Tolkien uit zijn eigen leven putte. Op de grafsteen van zijn vrouw en hem staat Lúthien onder de naam van zijn vrouw en Beren onder zijn eigen naam.

Tolkien is altijd fijn om te lezen als je van dit genre houdt

leuk boek

Aanrader voor fans van Tolkien!

Mooi boek voor de liefhebber staan mooie illustraties in duidelijk leesbaar

Als je een “lees”boek verwacht zoals de Hobbit en Lord of the Rings, dan is dit boek even wennen. Het is voor mij meer een naslagwerk. In dit boek staat verschillende versies van Beren en Luthien. Als proza en als verhaal. De proza is best pittig lezen. Ook staat er veel uitleg en achtergrondinformatie van Christopher Tolkien in. Hij legt uit hoe het verhaal in de loop der jaren is aangepast. Door het boek heen staan prachtige illustraties van Alan Lee. Voor mij zijn deze echt een meerwaarde en voeren je zoals de cover zegt; terug naar Midden Aarde.
Dit boek is een must have voor de echte Tolkien fan. Dus diegene die ook de Silmarillion hebben verslonden.

Interessant boek voor de gevorderde Tolkien lezer, die meer wil weten over de achtergrond van deze vertelling.