Ongetemde wijsheid Levenslessen van krachtige en wijze vrouwen, godinnen en mystici

Tussen alle boeken voor en over vrouwen waar de boekhandels mee volstromen, vanuit feministisch perspectief of meer het type 'Nice girls don't get the corner office', is dit eindelijk een inclusief boek over vrouwen van alle tijden. Deze vrouwelijke wijsheid gaat niet per se over een nieuwe golf of een nieuwe wereld, maar laat juist zien hoe we op de schouders van onze grootmoeders staan. En hoe hard we de wijsheid van deze bijzondere vrouwen nodig hebben om de uitdagingen van vandaag aan te gaan. Het boek wil ons verbinden met verschillende wijsheidstradities en biedt nieuwe perspectieven op samenwerken, gemeenschapsvorming en contemplatief leven. Mirabai Starr schrijft vanuit haar geloof in interspiritualiteit, het openstaan voor andere zienswijzen en het verbinden van inzichten. Een aanrader.

Mirabar Starr is Amerikaans vertaalster van onder meer de mystica Theresa van Avila (1515-1582) en schreef meerdere boeken over religie en diverse andere mystici. En dan hier het boek met als Nederlandse titel Ongetemde wijsheid waarin zij op een manier die feministe Rosi Braidotti ‘nomadisch denken’ zou noemen, haar gedachten, kennis en vooral boodschap voor het voetlicht van de spiritueel zoekenden brengt.
Zoekende zielen

Zo noemt ze zichzelf ook, een ‘zoekende ziel’ – net even een andere benaming van het wereldwijde fenomeen van mensen die zoeken naar zin en betekenis op andere manieren dan de reguliere levensbeschouwelijke tradities voorschreven. Als of die zo eenduidig waren, maar dat even terzijde. Starr heeft zelf in vele opzichten een flinke zoektocht achter de rug en maakt de lezer daar in dit boek in ieder geval ook deelgenoot van.
Door de bodem geperst

Dit resulteert in een in principe makkelijk leesbaar boek en Gefundenes Fressen van vele – vrouwen – die geïnteresseerd zijn in vrouwelijke mystici vanuit de hele geschiedenis. Het wemelt van de namen, korte geschiedenissen en af en toe citaten en beschrijvingen die je werkelijk even optillen of juist door de bodem persen zodat je een idee krijgt wat er gebeurt als er sprake is van een spirituele ervaring, een goddelijk inzicht of een confrontatie die je wereld op zijn grondvesten doet schudden.
Wisselend

Dat nomadisch denken vindt zijn weerslag in een tekst die wat wisselend is van kwaliteit, om het maar even zacht uit te drukken. Starr probeert soms alle vrouwen warm en begrijpend toe te spreken om vervolgens snel terug te vallen in pure individuele ervaringen en die vaak ook te larderen met een bepaald soort relativisme dat soms werkt, maar ook lam slaat. En daartussen staan stevige, overtuigende serieuze passages over waar we op dit moment eigenlijk mee bezig zijn en waarom het her en der zo’n gevaarlijke chaos is op de wereldbol.
Dure seminars

Het belangrijkst wat Starr met dit boek wil is laten zien hoe betekenisvol vrouwelijke mystici en dus hun geschriften zijn voor deze tijd. Het dualistische, begrenzende mannelijke boet aan kracht en invloed in en er komt een meer inclusiviteit, op relaties en spiritualiteit gericht bestaan voor in de plaats. Een ontnuchterende uitspraak in het boek is in dat verband: ‘Het is niet nodig om via speciale inwijdingen en dure seminars toegang te krijgen tot een plek waar we de werkelijkheid kunnen ontmoeten en er ja tegen kunnen zeggen.’

Geruststellend en ook wel een beetje als het leven zelf: ‘Mystici lijken zich er niet voor te schamen dat ze zichzelf links en rechts tegenspreken. Monter verkondigen ze dat de genezing van pijn de pijn zelf is en dat de schreeuw van verlangen de verzuchting is naar vereniging.’
Wijsheid der mystiek

Zo staan er nog wel meer indringende en verhelderende passages in het boek die je leesactiviteit wat tot rust brengen te midden van het gedwarrel van namen, tijden, religies, persoonlijke notities en zo meer in. Het zal de geïnteresseerde en wellicht geraakte lezeres, maar ook zeker de lezer die eraan begint, op een mooi spoor kunnen zetten naar meer van de eindeloze wereld van de wijsheid der mystiek.

Gedreven door de dood van haar 14-jarige dochter besloot vrouw, moeder, consulente en mystica Mirabai Starr om haar wijsheden te delen middels dit boek. Haar voornaamste doel was de lezer levenslessen te leren uit vrouwelijk perspectief vanuit verschillende religieuze en spirituele achtergronden, om van hieruit te werken naar het ultieme herstel.

“Ik ben ervan overtuigd dat de helende energie van het vrouwelijke als een vuur in staat is om het bevroren hart van de wereld te laten ontdooien, en dat deze vaardigheid het vernielde netwerk van onderlinge verbinding zal herstellen” (p 18)

Starr slaagt erin de lezer mee te nemen naar haar wereld, de wereld van de vrouwelijke wijsheden en hierin te onderwijzen, te inspireren en om dit vooral eigen te maken op een ieder zijn of haar persoonlijke manier. Nergens is Starr dwingend en vast in haar overtuiging, daar dit haar doel van verbinding in de weg zou staan.

“In plaats van de spirituele oefenpraktijk te benaderen als iets om ons naar boven weg te schieten uit deze beperkte wereld, verschijnt de mystica precies daar, in het centrum van de ervaring van de menswording” (p 153)

Het persoonlijke is wat dit boek vooral sterk maakt. Het boek leest niet, het spreekt tegen je alsof Mirabai zelf aan de tafel tegenover je zit. Terwijl jij niks anders kan dan luisteren naar haar verhalen vol inleving, proef je de mystieke sfeer. Er zit veel wijsheid in dit boek, en zelfs dan zijn er nog vele lagen meer te ontdekken.
Toch was er soms een gevoel dat er nog een stukje diepgang ontbrak. Waar het boek over het algemeen die diepte wel weet te raken, gaat het op andere momenten weer net iets te snel door, de lezer vragend achterlatend. Soms werd hierbij ook de nadruk op het religieuze ook ingezet als afleiding voor de daadwerkelijke wijsheid.

Doordat het boek is opgedeeld in hoofdstukken welke samengaan met verschillende leefthema’s, leest het boek erg prettig. Uiteraard is het leven meer dan de in dit boek beschreven twaalf thema’s, maar de noodzakelijk gemaakte keuze is logisch en toepasselijk voor veel mensen.
Elk hoofdstuk eindigt met een verdiepingsopdracht. Vaak een cliché, maar hier waren ze echt op hun plaats. Elke opdracht was gekozen als verlengstuk van het hoofdstuk ervoor en het niveau toegankelijk zodat niemand hierover zou moeten struikelen. Juist om deze reden hadden er ook wel meerdere (kleine) opdrachten gegeven mogen worden.

De cover is een ware schoonheid op zich. Natuurlijk zal dit een enorme aantrekkingskracht uitoefenen, al moet er wel een kritische noot geplaatst worden doordat het waarschijnlijk alleen tot vrouwen zal spreken en het pas lezend duidelijk wordt dat er met “het vrouwelijke” niet alleen de vrouw als geslacht bedoelt wordt.
Zowel de coverafbeelding als de (onder)titels maken je haast hongerig naar hetgeen het boek te bieden heeft. Dit intense gevoel is terug te vinden in het boek, al wordt verder wel een simplistische levensstijl gestimuleerd, hetgeen wat tegenstrijdig kan voelen als men naar de kleurrijke en uitbundige cover kijkt.
In het boek zelf zijn geen afbeeldingen of illustraties te vinden. Dit is ook geen noodzaak, al had het wel een verrijkend gevoel aan de lezer kunnen geven en hierdoor van toegevoegde waarde kunnen zijn.

Mirabai Starr schrijft bevlogen en passievol. Het voelt modern met een soort nostalgische “touch”, waardoor zwierige poëzie verbonden wordt met directe daadkracht. Haar troef is het persoonlijke, waardoor Ongetemde wijsheid ook veel weg heeft van een verhalende biografie.

In het tijdschrift Happinez nummer 6 van 2019 besprak Susan Smit Ongetemde Wijsheid in haar column Susans boekenkast. Met de woorden: “Starr verweeft de levenslessen met haar persoonlijke verhaal en kruidt ze met oefeningen voor de lezer om de wijsheden te integreren”, weet ze het boek juist en kort samen te vatten.

Lees verder op de website van Pages by Nicole

Ongetemde wijsheid. Levenslessen van krachtige en wijze vrouwen, godinnen en mystici. Voor vrouwen die de mystieke essentie van alle religies en andere wijsheidstradities liefhebben. Door Mirabai Starr.

Mirabai is iemand die geleefd heeft. Ze is opgegroeid in de jaren ’70, niet in een eenduidig geloofssysteem maar in een ‘het beste van alle tradities’ Op 14-jarige leeftijd is ze uit huis gegaan en ze heeft kinderen geadopteerd in de plaats van zelf gekregen. Eén van die kinderen verloor ze op 11-jarige leeftijd. Daarnaast leefde ze ook nog eens ‘gewoon’ haar leven.

De wijsheid die ze uit dat leven haalde, gecombineerd met al haar ervaringen en opgedane kennis in verband met een vrouwelijke kijk op dingen zoals het christendom, de islam, het soefisme maar ook sjamanisme, de klimaatverandering en politieke onrust zoals de verkiezing van een bepaalde president van Amerika,… maakt dat ze een bron van informatie en inspiratie is. Iemand die echt iets te vertellen heeft. Maakt dat dan ineens een immens goede schrijfster van haar? Dat ook weer niet (zie bijvoorbeeld al de titel en meerdere ondertitels).
Maar als je dit boek leest voor de inhoud geeft dat niet, het draait meer om de inhoud dan om de vorm, en inhoud is er volop.

Ongetemde wijsheid is onderverdeeld in hoofdstukken als: onze last afleggen, jezelf omarmen, vergeven,… Per hoofdstuk komt er een kort gedicht, persoonlijke ervaring én wijze vrouwen die bij het thema passen. Als laatste is er ook telkens een passende oefening.

Het toffe is dat je na het lezen van dit boek misschien wel beslist om een soort van regelmatig terugkerende sabbat in te voeren. Niet omdat je joods wil worden maar wel omdat je iets aan je ecologische voetafdruk wil doen. Het mooie is dat dit boek laat zien dat alles kan en mag: je mag combineren, weglaten, toevoegen. Het gaat om jou, of je nu man bent of vrouw. Tof ook dat zelfs onze Belgische Begijnen even aan bod komen.

Een super boeiend boek dat helemaal in lijn is met de tijdsgeest en een opstapje vorm voor het soort wereld waarin ik wil leven.

Alleen al door de mooie afbeelding op de voorkant van dit boek is het een aandachtstrekker. Als je dan ook nog de titel en ondertitels leest, maakt het erg nieuwsgierig.

Al bladerend door het boek zie je dat bij elk hoofdstuk een kort gedichtje staat. Elk hoofdstuk bevat vervolgens een favoriete les van Mirabai Starr van wijze vrouwen uit het verleden en heden en eindigt met een oefening ter verdieping. Wat dit boek bijzonder maakt is dat je het op thema kan lezen. Wat speelt er nu in jouw leven en welk hoofdstuk past daar bij? Bijvoorbeeld hoe kan je een leven leiden waarin eerbied en ontzag centraal staan? In hoofdstuk 1 staat naar binnen keren, door een contemplatief leven te leiden, centraal met als prachtig voorbeeld de Spaanse mystica Theresia van Avila. Wil je leren wat vergeven je brengt? Verdiep je in hoofdstuk 10. Het hoofdstuk over moederschap raakte mij diep met de persoonlijke verhalen die Mirabai vertelt. Heb je moeite met los laten of beter gezegd niet alles op je willen nemen en jezelf weg cijferen? Buig je over het tweede hoofdstuk en stel een sabbat in. Mirabai vertelt je hoe. Wat is jouw taak in het leven? Aan het eind van hoofdstuk 5 staat een oefening die helpt te ontdekken waar jij toegerust voor bent.

In het boek komt een keur aan wijze vrouwen, godinnen en mystici voor uit verschillende religies. Mirabai vult aan met haar persoonlijke verhalen en ervaringen. Dit maakt het boek letterlijk veelzeggend en soms een beetje warrig, maar zeker niet minder mooi. De schrijfster maakt vooral duidelijk wat een schat aan wijsheid er bestaat waar wij wat mee kunnen! We leren zo veel van deze spirituele, mystieke vrouwen als we er maar open voor staan. Het is een fijne en troostende gedachte dat zij eigenlijk zo dichtbij en toegankelijk zijn. De kracht van de liefde die via hen tot ons spreekt is onwaarschijnlijk groot.

Haar aanwezigheid: een licht
Haar lering: een toevlucht
Haar familie: je eigen

Het boek geeft mij een hele fijne leesbeleving, erg inspirerend. Eindelijk een boek waarin de vrouw belicht wordt versus de verschillende (oude)religies en andere wijsheidstradities! Wel een beetje overweldigend als je niet helemaal op de hoogte bent van alle namen en verwijzingen die in het boek genoemd worden. Maar google doet wonderen als je meer wil weten.
Maribai geeft verder aan hoe de wereld ook onze vrouwelijke kracht nodig heeft, juist in deze tijd, erg actueel.
Ze heeft mij de aangezet gegeven om meer mijzelf te laten zien en daarmee heeft ze mij ook meer in mijn kracht gezet. Zeker een aanrader voor alle vrouwen die bezig zijn met hun persoonlijke (spirituele) ontwikkeling.

Wow, wat kan deze vrouw schrijven! Dit is een boek waarvan ik het jammer vond dat het uit was. Een verzameling prachtige verhalen samengevoegd met haar eigen ervaringen over dit onderwerp. Het is laagdrempelig, zonder opgesmukte taal en juist dat maakt dat het boek je raakt.

Juist in deze tijd waarin steeds meer vrouwelijke energie gaat stromen, zijn dit soort boeken de stapstenen naar een bredere, vrouwelijke kijk op spiritualiteit.

Bij de suggesties tot verdieping, dacht ik: oh nee, weer zo'n doe dit, doe dat boek dat je de hemel beloofd als je de oefeningen maar goed doet. Maar dat was niet zo. Het zijn werkelijk zingevende, simpele oefeningen. Waarvan ik er een heleboel niet kende en waar ik zeker mee aan de slag ga.

Dit boek maakte me nieuwsgierig om sommige personen in dit boek nader te onderzoeken. Ik ga dit boek doorgeven en zeker aanbevelen aan mensen van wie ik weet dat zij hier mee bezig zijn. Dit boek krijgt een dikke 9.

Geschreven bij Ongetemde wijsheid

bijzonder zoals de vrouwelijke input in de wereld wordt beschreven.

De bijzonder uitnodigende en kleurrijke cover, waar het toonbeeld van een wijze vrouw op prijkt, geeft als ondertitel mee: Levenslessen van krachtige en wijze vrouwen, godinnen en mystici. Voor vrouwen die de mystieke essentie van alle religies en andere wijsheidstradities liefhebben. En dat is enigszins betreurenswaardig, aangezien de meeste mannelijke lezers nu afgehaakt zijn.
Starr laat in 12 hoofdstukken, verschillende levensessenties zien. De opbouw is steeds hetzelfde, beginnend bij ‘Introductie’ waar het thema in verhaalvorm wordt voorgesteld alsof het over jou gaat. Je wordt direct aangesproken en dat is best confronterend. Er volgen levensverhalen van Starr en haar vele vrienden, verhalen van mystici, mythologie, legenden of oude (volk)verhalen waarin het betreffende onderwerp centraal staat. Denk hierbij aan: jezelf verbinden, je verlangen, seksualiteit, ontdekken wie je werkelijk bent of vergeving. Er wordt afgesloten met ‘Verdieping’, meestal een (schrijf)oefening of contemplatie.
Ongetemde wijsheid is een boek waarin veel meer kennis te vinden is dan het omslag doet vermoeden. Starr heeft opvallend actuele thema’s in haar boek verwerkt. Denk aan de klimaatcrisis, de zorg om de Aarde in al haar facetten en de overconsumptie. En over de meeste grote wereldreligies schrijft ze dat deze de neiging hebben de nadruk te leggen op het ontstijgen van het lichaam en andere aardse afleidingen. Belangrijke leiders zijn mannen die vastbesloten zijn hun innerlijke hartstocht te bedwingen en met name het vrouwelijke af te wijzen. We zijn bekend met de gevolgen hiervan. De rode draad is dat we allemaal met elkaar verbonden zijn. Dàt is wat het heilig vrouwelijke altijd al geweten heeft.
Deze levenslessen gaan over de herinnering dat we nooit van elkaar gescheiden zijn geweest (non-dualiteit) en over de kracht van liefde. Het is een toegankelijk geheel geworden en zeer geschikt voor wie (m/v) op zoek is naar bewustwording. En wie is dat niet?!

Het is voor zoekende mensen zeer aangenaam beschreven verveelt niet. Ik hou van mystiek en in dit boek vind je gegronde mystiek.