Als vuur in het ijs

Als vuur in het ijs van Luz Gabás (1968) draait om de jonge geliefden Attua en Cristela. De twee moeten noodgedwongen uit elkaar gaan als een burgeroorlog het negentiende eeuwse Spanje teistert. Hoewel hun liefde voor elkaar wel voorbestemd lijkt te zijn, stuurt het lot genadeloos diverse tegenslagen hun kant op. Zo lukt het Attua maar niet om zijn dromen waar te maken en woedt in Cristela een onverslaanbare strijd tussen gevoel en verstand. Alsof dat nog niet genoeg is, wordt het leven van de bewoners in de Pyreneeën in gevaar gebracht door een dreigende cholera epidemie.

Luz Gabás is werkzaam als hoogleraar Engelse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Zaragoza. Ze debuteerde in 2014 met, het inmiddels verfilmde, Palmen in de sneeuw. Als vuur in het ijs is haar tweede boek en werd uit het Spaans vertaald door Marjan Meijer. Gabás heeft een vlotte schrijfstijl. Ze laat afwisselend Cristela en Attua aan het woord en weet deze omschakeling goed te maken. Emoties worden door haar gedetailleerd en realistisch beschreven. Evenals in haar debuutroman verwerkt Gabás, tegen het decor van de machtige Pyreneeën, diverse historische feiten in haar boek.

Hoe waarheidsgetrouw de roman ook is, toch overheerst in Als vuur in het ijs het gevoel dat de gebeurtenissen net wat te toevallig verlopen. Het is hier niet zozeer de vraag of Attua en Cristela elkaar weer zullen zien, maar wanneer dat gebeurt. Een plot dat op basis van dit uitgangspunt wordt voortgestuwd, wordt al snel voorspelbaar. De pogingen van Gabás om, door middel van de verschillende huwelijken van Attua en Cristela, de twee bij elkaar weg te houden, maken weinig indruk op de lezer.

Indrukwekkender zijn de plotwendingen in de roman die de personages rondom Attua en Cristela treffen. Als in een kwestie van leven op dood, zet Gabás haar wapens – ziekte-uitbraken, politieke intriges, geheimen en vertrouwen – in om het verhaal spannend te houden. Op die wijze weet ze haar roman meerdere keren te redden van totale voorspelbaarheid. Als lezer ga je twijfelen: zal het verhaal dan toch anders lopen dan je denkt? Dit zorgt ervoor dat je gretig door wilt blijven lezen; al is het maar om te staven of je twijfels terecht zijn.

Interessant zijn bovendien de historisch kloppende scènes in het boek. Zoals Gabás in het dankwoord aan de lezer laat weten, heeft ze voor Als vuur in het ijs behoorlijk wat research verricht. En dat is aan het verhaal af te zien. Gabás heeft de tijdgeest van de roerige Romantische periode perfect weten te vangen. Het verstand legt het in haar boek af tegen het gevoel, de ruige natuur tegen de dreigende industrialisatie en het conservatisme tegen het pragmatisme. Te midden van deze tegenstellingen is Als vuur in het ijs - zelfs de titel is een antithese – is een roman die minder voorspelbaar lijkt dan het in werkelijkheid is, maar wel tijdloze thema’s aanstipt.

*Deze recensie van "Als vuur in het ijs" is ook te lezen op Hebban en elineschrijfthier.nl