De Glazen Brug

Geschreven bij De glazen brug

Marga Minco, die dit jaar de P.C. Hooftprijs voor verhalend proza won, schreef in 1986 de novelle 'De glazen brug' als Boekenweekgeschenk. Het gaat in deze novelle over de hoofdpersoon Stella en haar gevoelens van angst en eenzaamheid tijdens de Tweede Wereldoorlog wanneer iedereen die tot haar familie of vriendenkring behoorde, is weggevoerd door de bezetters. .
Het boek is verdeeld in twee afzonderlijke delen. Het eerste deel beschrijft het leven van Stella als zij ondergedoken is onder de valse naam van Maria Roselier en het tweede deel beschrijft het bezoek van Stella na de oorlog aan het dorpje Avezeel, waar Maria Roselier is opgegroeid.
Stella zelf is aan de wegvoering naar Westerbork ontkomen door tijdens een razzia van de Duitsers te ontvluchten via het zolderraam van het huis van haar oom en tante, waar zij op dat moment verbleef. Haar ouders en broer Daniël met haar schoonzus zijn dan al eerder opgepakt en op transport gegaan. Stella krijgt verschillende keren van haar contactpersoon uit het verzet een nieuw persoonsbewijs met een andere naam, waarbij ze de laatste keer de naam Maria Roselier ontvangt. Het is de naam van een bestaand meisje uit Avezeel, die is overleden. Stella verzint een hele geschiedenis bij de naam van Maria Roselier en leeft zich helemaal in in de persoon van Maria. Aangezien dit haar beste persoonsbewijs is, durft ze zich af en toe op straat te vertonen en krijgt ze contact met haar benedenbuurvrouw Lina Retty waardoor ze niet helemaal eenzaam en geïsoleerd leeft. Ze wil graag een intieme relatie met Carlo, haar contactpersoon uit het verzet, maar die wordt door de Duitsers opgepakt en zal de oorlog niet overleven. Stella blijft na de oorlog eenzaam en ontworteld achter, waarna ze een nieuw leven probeert op te bouwen met Reinier een officier uit het leger. Het lukt Stella niet om de oorlog en haar onderduiknaam Maria Roselier te vergeten en dit gegeven zorgt ervoor dat zij na de oorlog het dorp Avezeel, de woonplaats van Maria, bezoekt. Niets van haar voorstelling van Maria blijkt waar te zijn maar ze besluit vast te houden aan haar eigen voorstelling, die haar vertrouwd was.

Marga Minco heeft een indringend verhaal geschreven over hoe het was om als joodse onderduiker te leven in de Tweede Wereldoorlog, waarbij men continu in angst zat vanwege een mogelijke ontdekking. Het sobere woordgebruik van Marga Minco maakt juist dat het verhaal nog meer binnenkomt bij de lezer. Zoals achter op het boek vermeld staat door Aad Nuis: "Geen woord is te veel, geen woord is ernaast."

De titel van het boek komt voor in een wat onbekend spreekwoord, namelijk: Hij is op het glazen bruggetje geweest, wat zoveel betekent als ontsnappen aan doodsgevaar en op het nippertje gered worden. Het is een goedgekozen titel, aangezien de hoofdpersoon Stella ook op het nippertje aan doodsgevaar is ontkomen via het zolderraam en gered werd door het valse persoonsbewijs.
Daarnaast komt in het boek zelf verschillende keren het motief van een brug voor, waarbij het de eerste keer gaat om een boogbrug bedekt met een doorzichtige laag ijzel waarin je de lucht weerspiegeld zag (blz. 12). Stella loopt samen met haar vader naar het midden van de brug, waarna Stella doorloopt naar de overkant, maar haar vader achterblijft. Later komt de brug voor in de dromen van Stella, waarbij de brug in een woestijnachtig landschap staat en geen water overspant en geen oevers verbindt. Schrijnend voel je de eenzaamheid als Marga Minco schrijft:
" Ik stond aan de overzijde naar hem (haar vader) te wenken, maar hij zag me niet en deed geen poging de brug over te gaan" (blz. 38).
Na de oorlog ervaart Stella geen verbinding meer met haar leven, wat komt doordat geliefde personen uit haar leven van voor de oorlog zijn gestorven. Ze is alleen overgebleven in een woestijnlandschap en wat haar rest zijn de dromen van hoe haar leven was en had kunnen zijn. Het lukt haar na de oorlog niet meer om verbinding te maken met anderen.