De Egotunnel Hersenonderzoek En De Mythe Van Het Zelf

Geschreven bij De egotunnel

Uiterst interessant boek door een zeer intelligente wetenschapper. Een vrij moeilijk boek maar je geraakt erdoor. Waarschijnlijk is het wel nodig om het te lezen in stukken, en ook om te herlezen want er staat zoveel interssants in dat je na een tijd weer wil herlezen.
Het is goed om in het achterhoofd te houden dat de academische filosoof Metzinger enkel binnen de grenzen van de wetenschappelijke methodes mag werken. In dat verband is het interessant om te weten dat hij Jiddu Krishnamurti de belangrijkste niet-academische filosoof van de vorige eeuw noemde. Dit twee samen, dat is voor mij het toppunt van moderne filosofie en onderzoek naar bewustzijn, leven en dood.
Op internet vind je ook heel veel interessante artikels en lezingen van Metzinger. Kennis van dit boek is goed als je die bekijkt of leest.

Op basis van de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen over de werking van onze hersenenen, formuleert Metzinger een evolutionair materialistische theorie/filosofie van ons bewustzijn en ego.

Kort samengevat: onze hersenen creëren dynamisch ons zelfbeeld (bewustzijn, eigen wil, ego) en een (nadrukkelijk dus niet ‘het’) beeld van de werkelijkheid ‘buiten’ ons.

Filosofisch ontvalt daardoor de noodzaak om een ‘wezen in onszelf’ en zelfs ‘iets’ te veronderstellen dat dit alles heeft gecreëerd en met een bepaald doel stuurt. Bewustzijn en ego zijn uitkomsten van een materialistisch proces en entiteiten als het zelf en zeker de ziel zijn niet meer dan illusies die evolutionair gezien nuttig waren.

De auteur schreef het boek voor het ‘grote’ publiek, maar is vaak zo wijdlopig dat hij slechts een gering deel daarvan zal bereiken.

Prachtig boek dat gaat over een lastig onderwerp: hoe werken onze hersenen en wat betekent dat voor concepten als bewustzijn, zelfbewustzijn, persoonlijkheid en de ziel, maar ook over geluksgevoel, lijden en ervaringen. Dmv analyse van ondermeer dromen, lucide dromen, ziektebeelden als Cotardsyndroom, out-of-body experiences, probeert de auteur uit te leggen hoe ons bewustzijn functioneert. Dit is fascinerend!
Wat de auteur tegen zit zijn batterijen van lastig te omschrijven begrippen onder meer uit de neurobiologie en neuropsychologie. Daar moet je als lezer door heen. De auteur ontbeert helaas de kwaliteit om de wat formele academische taal te omzeilen. Zoals iemand hier oordeelde: het is inderdaad wijdlopig. Daarbij gebruikt hij nogal eens standaard Latijnse en anderstalige omschrijvingen die gekunsteld en, ja helaas, ook wat duurdoenerig over komen. Maar, of, zoals Metzinger zou schrijven: nichtdestotrotz, het is zonder enige twijfel fascinerende materie, die een breed lezerspubliek verdient! Tip: lees de Nederlandse vertaling. Ik heb de Duitse versie gelezen en heb er laaang over moeten doen...