Lucassen

Eerst herinner ik me hoe Lucassen zat te kijken. Zijn ogen waren onbeschrijflijk stil en aandachtig. De ogen van een schilder die naar de dingen kijkt om ze stil te leggen. Schilders kijken zo intens geduldig om ook kleine dingen niet over het hoofd te zien. Zo kijkt hij lang naar een schilderij terwijl het in de maak is - totdat het werk klaar is. Het is klaar als de schilder niet meer weet hoe hij verder moet. Toch blijft hij dan kijken en loeren naar hoe het vlak met kleuren en figuren eruitziet en of er niet nog wat hangt wat niet opgemerkt was. Je weet maar nooit wat nog komt. (Rudi Fuchs) De rode draad in het werk van Lucassen is, zoals hij het zelf formuleert, ‘het zoeken naar een schilderkunst die een synthese is van verschillende opvattingen. Kunst die daardoor verschillende gevoelsinhouden kan vormgeven’. Lucassen wil tegengestelde denkbeelden op zo’n manier samenbrengen, dat ze niet meer als tegenstrijdig tegenover elkaar staan, maar elkaar juist aanvullen. Hij wil ze tot een organisch geheel verenigen. Dat samenvoegen van schijnbaar onverenigbare elementen prikkelt zijn fantasie en maakt de weg vrij voor volstrekt onverwachte en ongekende beelden. Uit hun oorspronkelijke context gehaald en in een nieuw verband geplaatst, wordt de vanzelfsprekendheid van bepaalde beelden doorbroken en krijgen ze een nieuwe betekenis. Hij breekt oude waarheden af om nieuwe associatieve mogelijkheden bloot te leggen. In deze publicatie zijn ongekende, nog nooit gereproduceerde werken samengebracht. Zij verdwenen – nog maar nauwelijks droog – in particuliere verzamelingen of kwamen terecht in een van de Nederlandse musea. Het wordt tijd dat deze werken bekend worden bij een breder publiek. Er zijn de vroege schilderijen waarin Lucassen provocatief de confrontatie zoekt tussen figuratie en abstractie. De jonge traditie van de abstracte kunst wil hij niet verzoenen met de eeuwenoude opdracht van de beeldende kunst om de werkelijkheid te verbeelden; hij zoekt juist de botsing tussen die twee, wetende dat een goed schilderij alleen bestaat bij de gratie van een verbluffend raffinement. Beïnvloed door zijn belangstelling voor de ‘primitieve kunst’, waar aan dingen een bepaalde gevoelswaarde en ziel wordt toegekend, gebruikt Lucassen nu allerlei tekens en symbolen om zijn gedachten en gevoelens tot uitdrukking te brengen. Het zijn een soort abstracte stemmingsbeelden die geen directe werkelijkheidswaarde en geen anekdotische inhoud meer hebben, maar juist heel intuïtief en associatief tot stand zijn gekomen. Lucassen schept een bijna mystiek wereldbeeld waarin ieder onderdeel een bepaalde symboolwaarde heeft. Hij jongleert met tegengestelde begrippen als taal en beeld, mannelijk en vrouwelijk, figuratief en abstract, lichaam en geest, natuur en cultuur, begin en einde. Maar op wonderbaarlijke wijze vormen ze een onlosmakelijke eenheid en versterken ze elkaar. Samsara