Becoming Christian, Christen worden Conservations, gesprekken

Een gelovige theoloog en een ongelovige kunstenaar bespreken in dit boek de relatie tussen religie en kunst. Doel van zowel moderne kunst als religie is om mensen te verbazen, door te morrelen aan hun vastomlijnde beelden en opvattingen. Kunst en religie brengen mensen uit hun evenwicht. Zodat de samenleving gerevitaliseerd wordt, zegt Sasa Karalic. Zodat ze het koninkrijk van God intuimelen, antwoordt Jean-Jacques Suurmond.

Suurmond: "Atheïst zijn is niet eenvoudig. Meestal zet je je dan af tegen een bepaald beeld van God. Hij zou een projectie zijn, een boeman om mensen klein te houden, een houvast voor mensen die niet op eigen benen kunnen staan. Maar God is beeldloos, zegt het eerste en voornaamste van de tien geboden. Wat mij dan ook telkens weer bij atheïsten opvalt, is dat ze niet atheïstisch genoeg zijn. Ze vereren bepaalde godsbeelden.

Dat merkte ik ook in mijn gesprekken met de ongelovige kunstenaar Sasa Karalic. Hij kwam aanzetten met allerlei vaste beelden over God, de bijbel en de kerk. Daar tegenover had ik wel andere, gunstiger beelden kunnen zetten, maar dan zou ik in een welles-nietes spelletje verstrikt zijn geraakt. 'God is wreed' - 'Nee, God is liefde'. 'Jezus was een gewoon mens'- 'Nee, Jezus was zoon van God.'

Erger nog, ik zou niet als christen reageren. In het geloof staat immers het kruis centraal. Jezus, als 'beeld van de onzichtbare God', ruimt zichzelf steeds weer uit de weg. Geloven in kruisiging en opstanding is een oefening in beeldloos denken.

In de roman Stiller van Max Frisch zegt de balletdanseres Julika tegen haar partner: 'Zo zie je mij dus! Je hebt je een beeld van mij gevormd, een vastomlijnd en definitief beeld. Niet voor niets staat er in de geboden: gij zult u geen beeld maken! Ieder beeld is een zonde. Het is precies het tegendeel van liefde. Als je van iemand houdt dan laat je toch alle mogelijkheden voor hem open en ben je bereid om je te verbazen, je steeds weer te verbazen hoe anders die is, en niet alleen maar zus of zó.'

Wie leert van God geen beeld te maken, doet dat ook niet met de naaste. Dat is het geheim van ware liefde. Wie weet, wordt het nog wat met de liefde."

De gesprekken zijn zowel in het Engels als in het Nederlands weergegeven. Toegevoegd is een serie afbeeldingen van werk van Karali.