Boek 'Crisisbeheersing, waardevolle lessen' Een bundeling van inspirerende inzichten vanuit de praktijk met bijdragen van meer dan 40 auteurs/deskundigen

We bevinden ons in een tijdsgewricht waarin we steeds vaker worden geconfronteerd met sluimerende, ingewikkelde en langlopende crisissituaties. De toeslagenaffaire, de aardbevingsproblematiek, de effecten van de oorlog in Oekraïne, de stikstofproblematiek, klimaatverandering en de toenemende dreiging van cybercriminelen zijn daarvan sprekende voorbeelden. Deze en andere complexe crisissituaties vereisen effectief crisismanagement van verantwoordelijke functionarissen en crisisteams binnen organisaties. Risicoanalyses en crisisplannen moeten op orde zijn en ook dient er voldoende aandacht te zijn voor de vakbekwaamheid van sleutelfunctionarissen door middel van opleidden, trainen, oefenen, testen en evalueren. Maar dat alleen volstaat niet meer.

Van essentieel belang in professionele crisisbeheersing is namelijk het leren uit ervaringen van rampen en crisissituaties uit het (recente) verleden. Daar blinken we niet in uit, de verantwoordelijkheid hiervoor is niet geborgd en regelmatig duikelen we weer in dezelfde valkuil. De vuurwerkramp in Enschede (2000) is voorafgegaan door de vuurwerkramp in Culemborg (1961). De Coronacrisis (2020) werd voorafgegaan door de Mexicaanse Griep (2009) en de huidige economische crisis werd voorafgegaan door de kredietcrisis (2008-2015). En zo zijn er nog vele andere voorbeelden te noemen zoals bijvoorbeeld de steeds weer terugkerende vluchtelingenproblematiek die de gemoederen al jaren flink bezighoudt en waar we maar geen grip op kunnen krijgen.

Er worden weliswaar onderzoeksrapporten en evaluatieverslagen geschreven, maar die zijn doorgaans te abstract, op zoek naar de schuldvraag en komen niet veel verder dan het optimaliseren van de processen informatievoorziening en crisiscommunicatie. Slechts sporadisch zie je dat deze publicaties tot structurele verbetermaatregelen leiden. Zelfs de rapporten over de Coronacrisis die de Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft uitgebracht bieden weinig handvatten om de crisisbeheersing in Nederland naar een hoger niveau te tillen. Het zijn over het algemeen (bestuurskundige) departementale analyses geschreven vanuit een theoretisch perspectief en met te weinig feeling van wat er in de praktijk daadwerkelijk speelt

Waar we doorgaans wel veel van kunnen opsteken zijn deskundigen uit het werkveld die hun ervaringen, veelal opgedaan tijdens crisissituaties, delen met een breder publiek. Dit doen zij tijdens workshops, seminars, congressen of tijdens informele bijeenkomsten. Daar zijn dan weliswaar presentaties en/of opinieartikelen van beschikbaar, maar zelden worden deze lessen goed bewaard in boekvorm. Boeken die gebruikt kunnen worden als naslagwerk of ter inspiratie voor beleidsmakers om het crisisbeleid aan te scherpen.

Natuurlijk zijn er boeken over crisisbeheersing geschreven, maar die gaan veelal in op een specifiek thema. In dit boek Crisisbeheersing, waardevolle lessen vanuit de praktijk wordt evenwel een diversiteit aan onderwerpen belicht. Een grote groep auteurs beschrijft ieder vanuit zijn of haar eigen professie een actueel en regelmatig terugkerend knelpunt binnen het crisisbeheersingsdomein, analyseert deze en komt vervolgens met conclusies en/of aanbevelingen hoe dit op te lossen. Daarmee is het voor de lezer een uniek boek geworden ter verdieping van de kennis en kan het als studiemateriaal in opleidingen worden gebruikt.