De liefde van een half leven roman

Geschreven bij De liefde van een half leven

Het boek vertelt een bijzondere liefdesgeschiedenis, maar geeft tegelijkertijd een inkijkje in het leven in China. Veel aandacht voor de, voor ons, soms vreemde familieverhoudingen.

Een vergeten, fantastisch boek dat terug werd gehaald.

Het verhaal speelt zich af in het Shanghai van de dertiger en begin veertiger jaren. Manzhen, een vlotte jonge vrouw, werkt op het kantoor van een fabriek en via haar collega Shuhui ontmoet ze zijn vriend Shijun, een nogal flegmatische, conservatieve jongeman die werkzaam is als ingenieur. De drie zien elkaar bijna iedere dag en lunchen in de middagpauze altijd gezamenlijk in een restaurantje, mits Shijun in de stad is. Voor hem is het een sociale verplichting om zo nu en dan naar Nanjing af te reizen om zijn familie te bezoeken.
De familie van Manzhen heeft iets meer woonruimte tot haar beschikking, maar met haar inwonende grootmoeder en schoonzus met haar kroost is het inkomen van Manzhen bij lange na niet toereikend. Haar oudere zus Manlu voelt zich verantwoordelijk en besluit dansmeisje te worden - een eufemisme voor zich prostitueren - om extra inkomsten te genereren voor het gezin. Dit blijft ze doen tot het moment dat ze een welgestelde man trouwt.
Bij Shijun en Manzhen slaat de vonk over en hij vraagt haar ten huwelijk, waarop Manzhen zegt dat ze liever wil wachten tot het moment dat de scholing van haar broertjes en zusje niet meer zoveel kosten met zich meebrengt. Ze is er dan ook blij mee dat ze nooit echt met zijn tweeën zijn, bang dat ze in hun liefde te roekeloos zullen worden en ze zwanger raakt. Sinds het huwelijk van haar zuster is Manzhen degene die voor extra inkomsten moet zorgen door enkele bijbaantjes te zoeken.
Door omstandigheden moet Shijun onverhoopt naar Nanjing. Eerder is hij daar samen met Manzhen en Shuhui op familiebezoek geweest, maar deze keer krijgt hij van zijn vader te horen dat de zus van zijn vriendin een dansmeisje is. Wanneer hij Manzhen ernaar vraagt veroorzaakt het een knak in hun relatie. Uit plichtsbesef blijft hij bij zijn familie om het bedrijf van zijn vader te runnen.
Dit eerste deel van het boek is een vrij rustig en kabbelend verhaal. Beschrijvende passages maken dat er veel dingen opvallend gedetailleerd worden beschreven. Op een rustige manier bouwt Cheng haar verhaal op. Dit maakt het lezen tot een heel intense, zintuiglijke en beeldende beleving. Om de gedachtewereld van de personages te beschrijven maakt de auteur veelvuldig gebruik van de monologue intérieur en derhalve komen we veel te weten over wat hen beweegt. In het tweede gedeelte van het boek komen er obscure verwikkelingen naar boven en krijgen de personages te maken met intriges, manipulatieve familieleden, kunstmatige onwetendheid, noodlot, verraad en het zich verraden voelen, gekonkel, eenzaamheid en wanhoop, wat het verhaal bijzonder indringend maakt. Vooral Manzhen krijgt het uitzonderlijk zwaar te verduren.
Ik heb een aantal maal op het punt gestaan om het verhaal in te stappen en een aantal personages flink toe te spreken en door elkaar te schudden. Maar ja, wie ben ik als het hier voor een groot deel om de heersende mores en tradities gaat.
De grote terugkerende thema's zijn het aanvaarden van het lot en het maken van keuzes. De ambiguïteit tussen de keuze om netjes te doen wat er van je verwacht wordt of het kiezen voor jezelf.
Ook andere tegenstellingen zijn een onderdeel van het verhaal.
'De liefde van een half leven' is een prachtig document over het China in die jaren. Vooral de uitvoerig beschrijvende passages zijn een lust om te lezen en maken het verhaal als een film op je netvlies. Chang weet het op een geraffineerde en subtiele manier te beschrijven. Het resultaat is een prachtig verhaal over de liefde, zonder ook maar ergens zoetsappig te worden. Het predicaat 'psychologische roman' is hier absoluut van toepassing, vanwege de magnifieke uitgewerkte, met name vrouwelijke, personages.