De Prins Willem van Oranje, 1533-1584

Recensie door Roosje

Willem van Oranje is wel altijd mijn grote held geweest, vanaf het moment dat ik de meester op de basisschool over hem hoorde vertellen en ik in mijn geschiedenisboek over hem las, dacht ik: dit is de man die ons land heeft gesticht! Amerikanen zijn altijd trots op hun land en hun leiders, hun stichter, maar bij ons zijn we daar niet zo van, van dat gedoe van verering en herdenking. Een beetje treurig is dat wel, vind ik. Onze stichter, de vader des vaderlands was bovendien een religieus tolerant mens, heel anders dan zoon Maurits, maar die had meer politieke redenen zich religieus te profileren.

Jarenlang waren zijn iconische en fictieve woorden mijn mantra: ‘Mon Dieu, Mon Dieu, aye pitié de moy et du pauvre peuple.’ (2018: 320; in het toenmalige Frans). En in het Diets van toen: ‘Mijn Godt, ontfermt U mijnder ende uwer ermer ghemeynte’ (ib.) Pas latere bronnen vermeldden deze laatste woorden. Een beetje een zwijmelaar ben ik altijd wel geweest ;-) Ik vond het als kind wel wat vreemd dat de vader van ons land Frans sprak en geen Nederlands. De meester had vast niet verteld dat er in de hogere standen Frans werd gesproken, dat het Frans een soort lingua franca was.

De Graaf brengt ons met beide benen terug op de grond: ‘Willem werd (...) doelbewust geframed als de goede herder die de grondwaarden van de Republiek met zijn leven heeft beschermd en daarvoor was op het moment van de moord ook alle reden, want het scheelde maar weinig of het statenbondje zou onder de voet gelopen worden.’ (ib.: 321) Ja, de vrede met Spanje zou nog jaren op zich laten wachten.

Ik heb deze biografie met veel plezier gelezen maar ik moest er wel heel goed mijn aandacht bijhouden, en dat terwijl ik redelijk op de hoogte ben van de Republiek in de zeventiende eeuw. Natuurlijk gaat het leven en werk van Willem van Oranje vooraf aan die zeventiende eeuw. Het is met historische studies altijd wel zo dat je goed moet lezen en dat er een heleboel namen voorbijkomen die je niet kent, ook al ken je er een hoop wel. Ook was deze Willem van Oranje geen lieverdje, maar misschien was hij toch iets idealistischer dan veel andere mensen uit die tijd. Hoe dan ook is het voor ons land een heel belangrijke periode geweest. Hmm, dat klinkt wel een beetje erg obligaat; zo bedoel ik het niet!

Waarom wilde Ronald de Graaf het zoveelste boek schrijven over Willem van Oranje? De Graaf geeft zelf aan dat er in de loop der tijd ca. 400 boeken, pamfletten e.d. over Willem I verschenen zijn. Dat is vermoedelijk nog een stuk minder dan over Napoleon, oeps, dat weet ik helemaal niet, maar dat ligt wel voor de hand. Voor de ontwikkelingen binnen Europa was onze Willem wel iets minder belangrijker dan iemand als Napoleon maar zeker niet helemaal onaanzienlijk.
De Graaf beoogt met zijn studie vooral een biografisch portret te willen geven. De persoon staat centraal in dit boek en niet de sociale, politieke en religieuze situatie. Willem begon zijn leven als rijke prins - uit een zeer kinderrijk gezin - die zijn familie en huis (Hausmacht is de term die De Graaf hiervoor gebruikt) op de kaart wilde zetten, werd vervolgens rebellenleider en stierf als invloedrijkste dienaar van de Staten Generaal van een nieuw land. (ib: 17).

Voor deze biografie werden nieuwe bronnen gebruikt. De Graaf vond in Duitse archieven de persoonlijke correspondentie tussen Willem van Oranje en zijn grote vriend, Günther van Schwarzburg. Deze man was behalve zijn vriend tevens zijn vertrouweling en zijn zwager.

Vindt deze biografie zijn eigen plek binnen de omvangrijke stukken en boeken over Willem van Oranje? Om die vraag te kunnen beantwoorden zou je een nieuwe studie moeten doen, en dat lijkt me een schier onmogelijke zaak. Wat mij betreft mogen er best nog meer boeken en studies verschijnen over de stichter van ons land. Ik heb dit boek graag gelezen!

Dit is echt een verfrissend boek en lekker vlot geschreven. ik heb echt nieuwe dingen gelezen over deze bijzondere man. Zeker geen standaard werk. Absolute aanrader!
Het boek is prachtig uitgevoerd met een bijpassend oranje leeslint.

In zijn manier van schrijven doet De Graaf me denken aan Prof. dr. A. Th. van Deursen, de grootste kenner van onze vaderlandse geschiedenis. Van Deursen en De Graaf weten door te dringen tot de diepere drijfveren van de mens. Hun grootste kwaliteit is dat ze op afstand blijven maar toch heel dichtbij komen. In het nieuwe boek van De Graaf zit een enorme vaart. Dat komt doordat er steeds een wisseling optreedt tussen de strijd om de Hollandse steden en intieme familieportretten. Op gebied van strategische oorlogsvoering overtreft De Graaf zelfs Van Deursen. Dat bewees hij eerder met zijn studies: Oorlog om Holland, 1000-1375, en Oorlog, mijn arme schapen, Een andere kijk op de Tachtigjarige Oorlog. In zijn nieuwe boek laat De Graaf ons steeds mee kijken over de schouder van Willem en zijn adviseurs. Daardoor wordt de onoverzichtelijke Tachtigjarige Oorlog opeens een spannend en helder verhaal. Soms treedt hij even in detail als Alva de hele bevolking van Zutphen en Naarden laat uitmoorden en noemt enkele gruwelijke feiten. Maar De Graaf schrijft niet alleen over de wreedheden van Alva maar ook over zijn twijfels. Ook leren we Willem van Oranje van verschillende kanten kennen. Net als Van Deursen is De Graaf op een persoonlijke manier aanwezig in zijn werk. Zo noemt hij op pag. 245 Willem eerder een verzwijger dan een zwijger. Hij stelt dat ‘Oranje een berekendheid had die gepaard ging met de gaven van empathie, welsprekendheid en intelligentie’. Voor De Graaf is Willem van Oranje een verbinder die bestuursstructuren ontwikkelde die nu nog van kracht zijn. Als humanist wist De Prins ook nog eens de boel bij elkaar te houden. Alleen daarom is het goed om dit boek te lezen met zijn mooie kleurenafbeeldingen en zijn oranje leeslint.

Mooie en eerlijke blik in het leven van een koning die geen koning wilde zijn. De verhaallijn vanuit Gunther geschreven geeft een unieke (misschien wel zachte) blik in het leven de Prins.
Aanrader!!

Mooie uitgave van een prettig leesbaar boek. Het gebruik van persoonlijke brieven (met leuke citaten) tussen Willem van Oranje en zijn zwager/boezemvriend Gunther geeft meer inzicht over wie deze historische figuur nu eigenlijk was. Willem heeft voor de toekomst en politiek veel betekend. Erg boeiend verteld.

Wat een man! Echt een persoon en een tijdperk om boeken over vol te schrijven. Er was zóveel gaande met zóveel mensen! Het duizelde me af en toe tijdens het lezen van de namen en gebeurtenissen. Daardoor was het ook wel een boek waar ik echt de tijd voor moest nemen en geduld mee moest hebben, want het leest niet heel erg vlot omdat je zoveel tot je moet nemen. (logisch met een biografie van zo’n persoon hoor!) Ik had het bijvoorbeeld nog wel fijn gevonden als er een begrippenlijst en een soort algemene tijdlijn in het boek hadden gestaan, om af en toe even naar terug te grijpen.

Maar: wat een onwijs boeiende geschiedenis! De tijd en de personen zijn veel meer voor me tot leven gekomen nu, en daar kan ik echt zo van genieten: als geschiedenis leeft! En wat fijn dat het boek illustraties en foto’s bevat, dat maakt het nog echter en het breekt de ‘lappen’ tekst ook zo lekker.
De Prins is een heel compleet en heel erg interessant naslagwerk over een zeer belangrijke persoon en zeer belangrijke periode in onze geschiedenis. Een aanrader voor wie zich erin wil verdiepen!

Een mooi verzorgd boek qua uiterlijk. En qua inhoud een heel andere kijk op de Prins van Oranje zoals wij hem kennen uit de verhalen en geschiedenisboeken. Een aanrader voor iedereen die het eens vanaf de andere kant wil bekijken!

Prachtig Boek, duidelijk en meeslepend.

Zeer goede neutrale biografie van de vader des vaderlands.

De schrijver combineert veel bronnen, brieven en historische gebeurtenissen zo met elkaar dat het leest als een spannend avonturenboek.
Wat een druk leven vol samenzweringen, vrouwen, veldslagen en ontberingen heeft de Prins geleid. Heel boeiend om te lezen. Het is een prettig en leesbaar (geschiedenis)boek (je moet er echt even voor gaan zitten). Er zitten ook een aantal foto's in het boek.