De vijand was mijn bondgenoot het oorlogsverleden van mijn vader

Het boek beschrijft de belevenissen in de Tweede Wereldoorlog van een jongeman die weliswaar de Duitse nationaliteit had, maar geboren en getogen was in Nederland. Toen de oorlog uitbrak, moest hij zeer tegen zijn zin het leger in. Zijn ervaringen in Rusland, Italie en krijgsgevangenschap in Egypte, ontmoetingen met geestverwanten die ook anti-nazi waren, worden spannend en hier en daar met een vleugje humor beschreven. Aan te raden als je eens een ander oorlogsverhaal als "Soldaat van Oranje" wilt lezen.

Natuurlijk wilde ik dit boek lezen. Hoe ver kon Heinz Vermaeten wel niet van mijn vader afstaan? Mijn vader, die als Nederlanders vrijwilliger, in 1941 bij de Duitse Waffen SS dienst nam en Heinz Vermaeten die als Duitser gedwongen werd voor ‘zijn’ land te vechten.
De verschillen zijn enorm. Waar Heinz Vermaeten het nazistische Duitse rijk in al zijn facetten verfoeit, is mijn vader juist een voorvechter geweest voor diezelfde ideologie. Waar Heinz overloopt van emoties, is er in het verhaal van mijn vader bijna geen enkele emotie te vinden. Twee totaal verschillende mensen die beiden op hun eigen wijze de verschrikkingen van de tweede wereldoorlog hebben doorstaan. Beiden vertelden hun verhaal tegen hun kinderen. Voor mij was het een openbaring om dit boek te lezen, temeer daar het, door de verschillende standpunten en overtuigingen, een héél ander licht werpt op diverse situaties, zowel aan het front als in de POW kampen. Aan het eind van het boek had ik medelijden met Heinz. Hij moest iets doen waar hij helemaal niet achter stond. Dat lijkt mij vreselijk. Waar mijn vader altijd zei dat die tijd; ‘de tijd van zijn leven was’ vermoed ik dat dit bij Heinz, maar dan om totaal andere redenen ook het geval is geweest. Ellen heeft een prachtig boek gemaakt van de herinneringen van haar vader, die, dat is mij wel duidelijk, ook één van de vele slachtoffers was die deze tijd heeft voortgebracht.

Groot was mijn verrassing toen ik erachter kwam dat een man die ik goed gekend heb zoveel heeft moeten verduren tijdens de oorlog. Hij was een aantal jaren mijn evt. aanstaande zwager, maar dat ging toch niet door (met Hans). Ook Ellen heb ik gekend als lief klein meisje met prachtige zwarte krulletjes.
Het enige dat erop duidde dat de familie Vermaeten een duitse oorsprong had was het niet te missen duitse accent van moeder. Een schat van een mens. Logisch dus dat het boek me mateloos boeide.
Ellen heeft, bij monde van haar vader, de achtergronden geschilderd van de verschrikkingen van de oorlog. Een grote klus, hij had zóveel te vertellen en de tijd begon te dringen. Jammer dat hij het voltooien van het boek niet meer mocht meemaken.
Het boek geeft, behalve het relaas van één persoon, een kijkje achter de schermen van een oorlog, de honger, de angst, het afgrijzen, de smerigheid, de pijn, het heimwee, allemaal zaken waarvan je wel eens leest en die je in films ziet, maar dit was de realiteit, van iemand die je gekend hebt. Ik zal dit boek niet gauw vergeten.

Mooi boek wat makkelijk weg te lezen is. Fascinerend om te zien hoe de choas van de oorlog administratief afgehandeld werd, krijgsgevangen die de hele wereld over verscheept werden en overal papiertjes en stempels moesten krijgen om terug te kunnen naar hun vaderland.. velen kwamen dus pas in 1948 thuis, drie jaar nadat de oorlog officieel beëindigd was.. maar wat een verhaal en zo mooi geschreven door de dochter van de hoofdpersoon.. zonde dat hij het boek zelf nooit heeft kunnen zien want het is prachtig geworden ..

Zojuist heb ik de laatste bladzijde van dit prachtige verhaal gelezen. Het is niet alleen prachtig verwoord, het is ook ontroerend te ervaren hoe iemand door zijn afkomst gedwongen werd mee te vechten aan de verkeerde kant. De vorige generatie was niet altijd gewoon om over emoties te praten. Dat deed men in die tijd gewoon niet. Daarom heb ik diep respect en bewondering voor zijn dochter die als schrijfster het verhaal van deze man, in de herfst van zijn leven, alsnog op papier heeft gezet. Het is een verhaal van een man die tot op zijn botten fel tegen Hitler en zijn denkwijze was, maar die daar niets aan kon doen. Hij moet een zeer integer mens zijn geweest. Want hij deed goed waar hij kon. Ook was hij een man van principes en daar hield hij zich aan. Dit laatste is mooi verwoord door zijn vrijwillige verlenging van zijn krijgsgevangenschap in Egypte.

In één woord: Goede kwaliteit