Federico Del Sordo - Bonelli: Complete Keyboard Music (CD)

Na de uitgave vorig jaar van werken van Holzer, Antegnati en Pellegrini, duikt de vermaarde organist Federico Del Sordo verder in de wereld van het klavierrepertoire uit de renaissance en de vroege barok. In deze set richt hij zijn aandacht op de Italiaanse componist Aurelio Bonelli.

Bonelli's leven is gehuld in mysterie en vandaag blijft er weinig over van zijn creatieve output. De set bevat werken uit de verzameling Il primo libro de ricercari et canzoni a quattro voci, waarvan slechts twee exemplaren bewaard zijn gebleven. Overdag was hij kunstenaar, maar men denkt dat hij leerde schilderen van Agostino Carracci, een sleutelfiguur van de School van Bologna. Zij werkten samen aan de fresco's van het Olivetaanse klooster van San Michele in Bosco in Bologna en rond 1611 werd Bonelli benoemd tot organist van het klooster.

De set opent met acht vierstemmige Ricercari. Dit geeft een fascinerend inzicht in hoe het Italiaanse ricercar evolueerde van eenvoudig een vat voor compositorische experimenten met weinig formele structuren, tot een gedefinieerde stijl beheerst door regels, waardoor het uiteindelijk het klavierequivalent van het liturgische vocale motet werd. Bonelli's ricercari kunnen in het midden van deze overgangsperiode worden geplaatst. Ricercar del Secondo Tuono en Ricercar del Quinto Tuono bijvoorbeeld hebben identificeerbare vormen, maar er treden onregelmatigheden op met de introductie van nieuwe stilistische en formele elementen aan het eind van het tweede deel die in tegenspraak zijn met de gangbare ideeën over de drieledige vorm.

Klassieke thema's worden weerspiegeld in de acht vierdelige canzoni waarin namen worden ontleend aan de mythologie en de heldendichten: licori', 'Arete', 'Urania', 'Istrina', 'Nisa', 'Irene', 'Artemisia' en 'Erina'. Ook hier horen we het conflict tussen experiment en moderne regels, en de stukken hebben allemaal vier of vijf verschillende thema's en veranderen regelmatig van maat. Dit wekt de indruk dat er wel vier of vijf verschillende delen zijn, terwijl alleen 'Urania' zich strikt aan de ternaire structuur houdt.

Federico Del Sordo bespeelt het orgel van de abdij van San Magno. Het dateert uit de jaren 1600 en is het oudste orgel met overgebleven dubbel pedaal, waardoor werken geschreven voor twee orgels kunnen worden uitgevoerd. De artiest bespeelt ook een klavecimbel dat bespannen is met ijzerdraad in plaats van messing om de klank van die tijd te reproduceren. Deze uitgave is een zeldzame vondst en biedt ons een uitgebreid overzicht van Bonelli, en zijn repertoire geeft een gedetailleerde momentopname van de muzikale progressie van het tijdperk.