Henry VI and the Politics of Kingship

Begin '77 richt John Watts de formatie Sheep op.
Opgegroeid in een typisch Engels 'high brow ' middle class-milieu zingt hij in het koor van de Royal
Military Academy te Sandhurst, alwaar hij zijn karakteristieke hoge en voor sommigen irritante
zangstem opdoet. Daarnaast wordt hij geschoold in de klarinet en de saxofoon. Op zijn vijftiende
speelt Watts in zijn eerste bandje, terwijl zijn moeder het inmiddels aangeschafte drumstel naar
de optredens rijdt. Tijdens zijn studie psychologie ontmoet hij Steve Skolnik, met wie hij als The
Unknown Band zomer '75 in Amsterdam speelt. Met Skolnik op toetsen en de via advertenties
verkregen ritmesectie (bassist David Graham en drummer Steve Liddle) wordt Fischer-Z opgericht.
De september '78 verschenen single 'Wax Dolls' trekt geen aandacht, maar 'Remember Russia'
van april '79 wordt in Nederland een bescheiden hit. Word Salad bevat jachtige, door toetsen
gedomineerde pop waarin reggae-invloeden niet vreemd zijn. John Watts gebruikt de groep als
vehikel voor zijn hang naar aandacht voor zijn persoon en het rationaliseren van zijn angst voor
eenzaamheid en krankzinnigheid. In zijn teksten, vooral op Word Salad en Going Deaf For A Living,
bekijkt hij de wereld door een visooglens: alles wat dichtbij is lijkt op zijn neus te zitten en voor wat
verder ligt is de langste arm te kort. De muziek is navenant gespannen en neurotisch en heeft het
frenetieke van Xtc. Door de fraaie melodielijnen en de dominante rol van de toetseninstrumenten
leunt Fischer-Z, vernoemd naar een term uit de statistiek, tegen de pure pop aan. Word Salad valt
met zijn op de diagonaal van de Z geïnspireerde hoesontwerp en zijn 'arty' pop totaal verkeerd bij
de Engelse pers, die de groep intellectualisme en bedachtheid verwijt. Fischer-Z slaat echter goed
aan op het continent: Word Salad wordt in Nederland, België en West-Duitsland een succes en de
groep toert met grote regelmaat over het continent, zeker nadat het van Word Salad getrokken
'The Worker' een hit wordt. Going Deaf For A Living handelt anders dan Word Salad (waarop de
psychiatrie centraal staat) over het leven van een groep 'on the road' en valt sterk tegen. Skolnik
is de overheersende rol van Watts beu en vertrekt, al is hij nog wel op Going Deaf For A Living te
horen. De plaat is onder druk tot stand gekomen en bevat inferieur songmateriaal. Is 'Pretty
Paracetamol' nog vanwege zijn vermeende drugtekst van de radio geweerd, juist als 'So Long'
wordt uitgebracht gaat de Bbc in staking en wordt de groep wederom 'airplay' onthouden. Going
Deaf For A Living blijkt in Engeland een grote flop. De groep toert geruime tijd als trio, maar besluit
begin '81 een nieuwe toetsenman (Simon Pleth) en een extra gitarist (Bern Newman) aan te
trekken. Pleth was korte tijd de vervanger van Skolnik; Newman had in '80 reeds enkele maanden
met de groep gespeeld. De laatste ruimt evenwel weer snel het veld wanneer Watts meent dat er
niet genoeg werk voor twee gitaristen is. Anderzijds staat Watts liever alleen in de frontlinie op het
podium. Hij zint op wraak, het gebrek aan erkenning in Engeland bevalt hem allerminst en hij
besluit voor Red Skies Over Paradise flink te investeren. Red Skies Over Paradise is een artistieke
overwinning, zowel op Going Deaf For A Living als op de negerende houding van het Engelse
publiek. Het blijkt een curieuze mengeling van somberte en optimisme, waarop zaken als de
teloorgang van de Westerse economie en samenleving en het verdwijnen van het individu worden
bezongen op ongemeend energieke en optimistische muziek. 'Marliese' is een grote hit in
Nederland en ook Engeland toont voor het eerst, zij het schroomvol, interesse. Juni '81 speelt
Fischer-Z op Pinkpop, waarmee de groep haar populariteit op het continent bevestigt. Nauwelijks
een maand later besluit Watts de groep op te heffen. Zijn eerste soloplaat One More Twist,
waarop Watts wordt begeleid door Dave Purdye (bas) en Derek Ballard (drums), is een poging
schoon schip te maken met de voorafgaande, door verwarring getekende periode. De singles
'Speaking A Different Language' en 'One Voice' worden echter geen hits. De conceptelpee The
Iceberg Model staat in ieder opzicht haaks op de sterk persoonlijk getinte One More Twist en is
zonder twijfel zijn sterkste plaat. Watts, die afgestudeerd psycholoog is en heeft gewerkt in een
tehuis voor geestelijk gehandicapte kinderen, heeft zijn vroegere plannen voor een toneelstuk
vormgegeven in The Iceberg Model. De plaat vertelt het verhaal van een naamloze hoofdpersoon,
The Iceberg Model, die steeds meer moeite heeft zijn geestelijke realiteit in overeenstemming te
brengen met zijn omgeving en uiteindelijk zijn mentale stabiliteit verliest. Daarmee illustreert
Watts dat er in iemands hoofd altijd veel meer rondgaat dan je aan hem of haar merkt. The Iceberg
Model bevat complexe arrangementen en brede orkestraties waar One More Twist een recht-toe-
recht-aan trio-album was, en de muzikale ontwikkeling houdt gelijke tred met het geestelijk verval
van de hoofdpersoon. Watts gaat toeren met een nieuwe band, Paramusic, waarin spelen bassist
Dave Purdye, drummer Dick Adland (ex-Piranhas), toetsenman Dennis Haines (ex-Gary Numan,
ex-Dramatis), gitarist James Stevenson (ex-Generation X, ex-Kim Wilde), saxofonist Mike Donnelly
en trombonist Nick Gallant. De singles 'I Smelt Roses' en 'Mayday Mayday' kunnen de
belangstelling niet aantrekken voor The Iceberg Model, die minder toegankelijk is dan zijn
vroegere werk, en Watts dreigt zijn platencontract te verliezen.

Bron: OOR
Popencyclopedie