In Het Gezelschap Van Leugenaars

De Amerikaanse thrillerauteur David Ellis treedt weinig op de voorgrond, er is over hem niet veel meer te vinden dan zijn blog en wat bibliografische informatie. Het meest bekende persoonlijke feit is dat Ellis in Chicago woont met vrouw en kinderen en dat het auteurschap lastig te combineren is met zijn privéleven en zijn beroep van advocaat. Niettemin produceert Ellis pakweg een thriller per jaar, en zeker niet de minste. Zijn eerste klapper De voyeur (2002) werd direct al bekroond met de Edgar Award en steevast resulteren zijn thrillers in 4*-5*-honoreringen. Hoogste tijd om de auteur met zijn klassieker 'In het gezelschap van leugenaars' (2005) in het zonnetje te zetten.

Een verhaal chronologisch achterstevoren vertellen is niet nieuw, denk bijvoorbeeld aan 'Het rookoffer' (1987) van Tessa de Loo en het psychologische hoogstandje 'Memento' (2000), een film van Christopher Nolan. Maar over het algemeen is een omgekeerde vertelstijl uitzonderlijk. Ellis moet er een behoorlijke kluif aan hebben gehad, ook omdat hij de teruglopende tijd in de tegenwoordige tijd neerzet, met uitzondering van enkele cursieve stukken waarvan de gebeurtenissen later (of liever gezegd eerder) in het verhaal in een andere context terugkomen. Dit klinkt ingewikkeld en is het bij vlagen ook, maar het mag geen reden zijn om deze briljant opgezette thriller niet te lezen. Het spectaculaire zit ‘m allereerst in de omgekeerde vertelstijl die om ‘out of the box’-lezen vraagt, niets mis mee. Daarbovenop komen nog eens stapsgewijs de knap doordachte onthullingen, mondjesmaat, hoofdstuk voor hoofdstuk en vanuit wisselend perspectief opgebouwd. De lezer heeft zijn zienswijze dan al menigmaal moeten bijstellen. Niets is wat het lijkt en schijn bedriegt tot en met de laatste pagina’s. Minder goed uit de verf komt het terrorisme-aspect. Misschien vond Ellis deze verhaallijn nodig na ‘nine eleven’ maar hij neemt hierbij te veel hooi op zijn vork. Een andere component had meer effect kunnen sorteren. Het is een minpuntje met de nadruk op ‘tje’.

Er kan niet veel worden verklapt. Laat ik volstaan met te zeggen dat de hoofdrol is weggelegd voor Allison Pagone, gevierd auteur en voormalig officier van justitie. Met haar dood gaan we terug in de tijd en dan beginnen de trubbels. Allison wordt verdacht van de moord op haar minnaar Sam Dillon, vier maanden eerder. Tot grote frustratie van haar advocaat wil Allison zich schuldig laten verklaren ten gunste van haar dochter en ex-echtgenoot, maar het blijft dubieus óf ze de moord heeft gepleegd. Overige ingrediënten: een opgeblazen islamitisch konvooi, zwoegende FBI-agenten in hun strijd tegen terrorisme, een bebloed sweatshirt, een mysterieuze e-mail (ouderwets geïntroduceerd als elektronische boodschap), een afgescheurd stukje nagel met lakkleur “Saturday Night Red”, een halve platina oorbellenset, een onafgemaakt manuscript en een handjevol invloedrijke lobbyisten. Hier zult u het mee moeten doen.

'In het gezelschap van leugenaars' is een creatieve en uiterst slimme thriller, zonder al te diepe bespiegelingen van de personages. Ellis trekt zich niets aan van welke ongeschreven spelregels dan ook. Zoals wel vaker is het geheel groter dan de som der delen en de uiteindelijk tot op het bot blootgelegde plotlijn is verbluffend. Het boek is goed genoeg voor vier en een halve ster en vraagt om herlezing, al is het alleen maar om de trukendoos van Ellis te analyseren.