Jeroen Van Veen - Gurdjieff / De Hartmann: Complete Music For The Piano (6 CD)

De meest complete enkele verzameling van Oosters geïnspireerde hymnen, liederen en dansen voor piano, gezamenlijk gecomponeerd door een paar mystieke 'zoekers naar waarheid' en opmerkelijke voorlopers van de Minimalistische school van componisten.

De Oekraïense componist Thomas De Hartmann (1885-1956) had een klassieke muzikale opleiding gevolgd bij Anton Arensky en vervolgens Nikolai Taneyev voordat de dood van zijn moeder in 1912 hem ertoe aanzette op zoek te gaan naar een spirituele leraar. Vier jaar later maakte hij de ontmoeting die zijn leven zou veranderen, met de Armeense filosoof en mysticus George Gurdjieff (1877-1949). Gurdjieff had een eigen muzikale opleiding, een scherp oor en een vasthoudend geheugen voor de volksmelodieën die hij hoorde op zijn lange reizen door Centraal-Azië en het Midden-Oosten. De Hartmann en zijn vrouw sloten zich aan bij Gurdjieffs kring van volgelingen, en de twee mannen begonnen muziek te schrijven ter begeleiding van hun spirituele oefeningen.
Dit corpus van muziek omvatte uiteindelijk zo'n 300 korte stukken, waarvan de onvermoeibare Jeroen van Veen het gehele gepubliceerde corpus van 170, verdeeld over vier delen, heeft opgetekend. Tijdens de opsluiting vond hij de tijd om zich te verdiepen in deze muziek, die zich uitstrekt over Aziatische, Arabische en Europese systemen van ritme, harmonie en stemming, zodat hij de geparfumeerde mystiek en het improvisatorische karakter ervan kon vastleggen.

Er zijn plechtige hymnen van een orthodoxe adel, atmosferische toongedichten zoals de 'Nachtprocessie', vrij pianistische transcripties van melodieën uit vroeg-christelijke sekten zoals de Essenen, modaal-pentatonische melodieën ter begeleiding van een 'Heilige Lezing uit de Koran' en ter ondersteuning van een ontwaken van het bewustzijn in een verhoogde staat van bewustzijn, en dan nog stukken die eenvoudigweg getiteld zijn naar de datum van hun compositie. De Gurdjieff/De Hartmann collectie is over het algemeen meditatief van aard, maar kent een enorme variëteit, en Jeroen van Veen's nieuwe opname is een ideale uitgebreide manier om in de rijkdom ervan te duiken.

Lof voor Jeroen van Veen op Brilliant Classics:
van Veen is briljant in de eigenzinnige vierde [Philip Glass Étude] en zijn lezing van de exquise, ten afscheid nemende twintigste is uitstekend Gramophone

'Jeroen van Veen's opname kan zich meten met het beste uit welke bron dan ook, en deze [Arvo Pärt] set is in alle opzichten hoge lof waardig.' MusicWeb International

'Van Veen is een buitengewoon welsprekende vertolker van zijn eigen muziek. Zijn toucher is opmerkelijk gevarieerd en draagt niet de gehamerde urgentie van bijvoorbeeld de uitvoeringen van Michael Nyman.' Fanfare

- George Ivanovich Gurdjieff was een Armeens filosoof, mysticus, spiritueel leraar en componist van Armeense en Griekse afkomst, geboren in Alexandropol, Russische Rijk (tegenwoordig: Gjumri, Armenië). Gurdjieff leerde dat de meeste mensen geen eenheidsbewustzijn bezitten en dus hun leven in een staat van hypnotische 'wakende slaap' leven, maar dat het mogelijk is om te ontwaken tot een hogere staat van bewustzijn en het volledige menselijke potentieel te bereiken.
- De muziek van Gurdjieff/De Hartmann is het resultaat van een samenwerking tussen Gurdjieff en de Russische componist, Thomas De Hartmann. Gurdjieff reisde twintig jaar door het Midden-Oosten en Centraal-Azië om de leer te ontdekken en te ontwikkelen die nu zijn naam draagt. De muziek van Gurdjieff is meditatief en bezinnend en komt voort uit Oosterse melodieën en muziek die hij hoorde in afgelegen kloosters.
- Van 1923 tot 1929 werkte Thomas De Hartmann nauw samen met Gurdjieff in zijn Instituut voor de Harmonische Ontwikkeling van de Mens buiten Parijs, waar hij de muziek die Gurdjieff tijdens zijn reizen componeerde, vertaalde in Europese notatie. Wat de instrumentatie betreft, de voorstelling is gestript tot niet meer dan een enkele piano. De Hartmann gebruikt de negatieve ruimte tussen de noten om te genieten van resonantie, waardoor hij opmerkelijke diepte en betekenis weet te vangen.
- De Nederlandse pianist Jeroen van Veen, een pionier op het gebied van ongebruikelijk repertoire, nam de complete pianomuziek van Gurdjieff/De Hartmann op, 6 CD's met buitengewone, meditatieve en diep spirituele muziek.