Jill Feldman & Davitt Moroney - Purcell: Harmonia Sacra & Complete Organ Music (CD)

Op het eerste gezicht lijkt het misschien verrassend om drie deelnemers op te roepen in een programma waarvoor slechts twee musici nodig zijn. Maar als we dat niet zouden doen, zouden we de rol van het instrument over het hoofd zien. Deze rol is geenszins secundair, want zijn karakter is van essentieel belang voor de weergave van de door de bespeler gewenste sonoriteiten en draagt bij tot de merkwaardig poëtische sfeer die door deze schijf wordt gedistilleerd.Het dorp Guimiliau, in het hart van Bretagne, is vooral bekend om zijn enclos paroissial, een van de drie beroemdste parochiesluitingen die momenteel kunnen worden bezocht. Maar sinds de recente restauratie door orgelbouwer Gérald Guillemin (1986-89) telt het instrument in de kerk voortaan tot de Mekka's van de orgelbouw: het is een Dallam, van die familie van Engelse orgelbouwers die naar Bretagne emigreerde ten tijde van de Engelse Burgeroorlog. En hoewel Robert Dallam - wiens instrument in Lanvellec getuigt van zijn talent - na de Restauratie naar Engeland terugkeerde, bleef zijn zoon Thomas in Frankrijk en stierf in Guimiliau, nadat hij zijn kerk tussen 1675 en 1680 had begiftigd met het instrument dat voor deze opname is gebruikt. We hebben hier dus te maken met een Engels orgel van gemiddelde afmetingen, dat praktisch uit de tijd van Purcell stamt, maar waarvan in Engeland geen enkel exemplaar bestaat. Aan het klavier van dit orgel vinden we de bekende klavecinist en organist Davitt Moroney. Sommigen hebben, zoals het hoort, geschreven over de verdiensten en de vaardigheid van deze musicus, wiens discografie omvangrijk is. Maar wat mij opvalt is iets anders. Het toeval wil dat ik voordien nooit met hem had gewerkt. Maar wat mij het diepst heeft geraakt tijdens de opnamesessies is - om François Couperin te parafraseren - het gedrag van een echte artiest die zich heeft gebogen over de muziek waarover hij spreekt en die erin slaagt om door zijn spel uitdrukking te geven aan de ideeën die hij heeft over het karakter van een stuk en die op hun beurt poëtisch, contemplatief of majestueus zijn. Bij Moroney vloeit niets voort uit interpretatieve formules, ongeëvalueerde clichés of het zich conformeren aan modieuze stromingen. Alles lijkt voort te komen uit een grondige reflectie gericht op het vertalen van de verschillende manieren om schoonheid uit te drukken.Om over het talent van Jill Feldman te spreken, kon ik geen beter commentaar vinden dan dat wat eerder geschreven werd door Charlotte Gilart de Keranflec'h: 'Voor haar was de totale betrokkenheid in de eerste plaats een lange periode van onderzoek en polijsten over de culturele omgeving waarin het werk tot stand is gekomen. Slechts enkele intieme vrienden weten het: voordat ze de zangeres werd die wij kennen, was Jill Feldman een overtuigd literatuurwetenschapper. Haar kennis van de werken was zo diepgaand dat zij een van die Shakespeareanen zou kunnen zijn die rechtstreeks uit Oxford of Cambridge komen. Er is namelijk niets anekdotisch aan dit voortdurende respect voor de tekst. De lange rijping van stijl en taal leidde Jill Feldman ongetwijfeld naar het zingen, een kunst bij uitstek waarin de muziek de tekst tot zijn hoogste graad van expressie en verstaanbaarheid brengt'.MICHEL BERNSTEIN Vertaald door John Tyler TuttleDeze schijf brengt de volledige opnames van twee cycli van Purcell samen : de zes orgelwerken die ons zijn overgeleverd, en de tien bekende anthems voor sopraan en basso continuo.De orgelwerken waren verbonden met Purcells taken als organist van de Chapel Royal en Westminster Abbey. Hun beperkte aantal is te wijten aan de gevaarlijke omstandigheden waarin ze tot ons zijn gekomen en aan de behoeften van de functies die Purcell bekleedde, die vaker moet hebben geïmproviseerd op hymne- melodieën of op de toon van psalmen dan geleerde, grootschalige werken te componeren.De anthems daarentegen zijn muziek voor persoonlijke stoffering, zonder liturgisch karakter. De oorsprong van deze praktijk gaat terug tot de periode van de Engelse Burgeroorlog, waarin talrijke kerken hun orgels vernield zagen en koren verspreid werden.De meeste van Purcells anthems voor sopraan en basso continuo werden gedrukt in de twee delen van Harmonia Sacra, gepubliceerd in 1688 en 1693. Opgedragen aan 'Her Excellent Majesty the Queen', bevatten ze werken van de belangrijkste componisten van die tijd, waaronder Purcells professoren, Blow en Locke.Voor zover bekend is dit de eerste keer dat een opname is gewijd aan deze twee cycli.