Kanttekeningen bij de Holocaust

Jean Thomassen heeft kans gezien een grote hoeveelheid documentatie, inclusief zeldzaam fotomateriaal, op een uiterst gemakkelijk leesbare wijze samen te vatten. In de vaktaal heet dat ’narratieve’ of ’verhalende’ geschiedschrijving. Vermoedelijk zullen sommige hooggekwalificeerde historici dat bedenkelijk vinden. Want er staan zinnen in die men anders in officiële geschiedenisboeken nooit tegenkomt. Bijvoorbeeld over het antisemitisme: ’In het oude Rome bestonden er nog geen islamieten en Mohammed en Allah moesten nog worden uitgevonden. Het was alles Christus wat de klok sloeg…’
Maar dit is wél de taal die door vele nietacademisch geschoolden en jongeren goed gelezen kan worden. En dat is een grote verdienste, ook al omdat het boek zeer systematisch is opgezet en voorzien van een overzichtelijk register. Thomassen heeft ook oog gehad voor het individuele lijden van de slachtoffers. Zoals zijn beschrijving van de meest gruwelijke moordpartij op Joden en zigeuners van de Oekraïens-Russische stad Kiev in 1941. Daar werden ongeveer 100.000 mensen met geweren en machinepistolen afgemaakt in een bergkloof met de naam Babi Yar. De moordpartij duurde dagen. De slachtoffers moesten op de rand van een reusachtig massagraf knielen of staan. Ze werden van achteren neergeschoten en vielen dan voorover in de groeve, die zich vulde met lijken. Lang niet iedereen was meteen dood. Nog urenlang kon men het huilen en kreunen van de stervenden horen.
Bewusteloos
Thomassen vermeldt het verslag van twee vrouwen die zoiets overleefden. Een ervan was een destijds jonge moeder genaamd Rivka Josselevska uit het Oekraïense dorp Zagrodski. Rivka werd met haar dochtertje door de Duitse SS Einsatzgruppen opgejaagd tot aan de rand van een al gedolven massagraf. Haar kindje werd voor haar ogen door een SS’er afgeslacht. De volgende schoten troffen Rivka. Ze was bewusteloos en ernstig gewond, maar niet direct dodelijk. Toen ze bijkwam, lag ze onder een stapel lijken tussen zwaargewonde kleine kinderen die wanhopig om hun ouders riepen en stikten in hun bloed. Zijzelf heeft urenlang de naam van haar neergeschoten dochtertje geroepen: „Merkele, Merkele, Merkele…” Ze kreeg nooit antwoord. In de nacht na de executie werd zij gered door voorbijkomende schaapherders en een boer.
Er zijn ruim anderhalf miljoen van dit soort drama’s gebeurd. Ze zijn zelfs niet eens in de meestal nauwkeurige dodenadministratie van de nazi’s terechtgekomen. Maar het is van het allergrootste belang dat de omvangrijkste massamoord aller tijden nooit uit het collectieve geheugen van de mensheid zal verdwijnen. Het onderwijs is daarvoor als eerste verantwoordelijk. Het probleem is echter dat júíst dat onderwijs al meer dan veertig jaar lang geleden heeft onder onverantwoorde progressieve experimenten. Het vak geschiedenis is verwaarloosd. Daarbij komt thans nog het probleem dat het grootste deel van onze moslimimmigranten niets wil horen van het begrip Holocaust. Leraren durven er vaak niet eens over te beginnen.
Uit het oogpunt van geestelijke volksgezondheid zou het boek van Jean Thomassen verplichte schoolliteratuur moeten worden. En wellicht in een simpele uitgave ten behoeve van de inburgeringscursussen. Misschien kan daar Gretta Duisenberg optreden als voorleesmoeder. Wie weet, helpt het…