Laatste Tsaar het drama van Nicolaas II

Boeiend boek over een tragisch leven dat afschuwelijk eindigde. Wat Nicolaas II ook te verwijten was, dit had hij niet verdiend en zijn gezin zeker niet. Leest als een thriller.

Dit is eigenlijk een boek over de moord door de bolsjewieken op Tsaar Nicolaas II van Rusland, niet zozeer een biografie.

Het boek begint waar de schrijver in zijn boek over Tsaar Alexander II (de grootvader van Nicolaas II) ophield, en bespreekt daarna beknopt het leven van Nicolaas tot zijn abdicatie in 1917. Aan de periode na de abdicatie, tot zijn dood in het jaar daarop (alsmede de zoektocht naar zijn stoffelijke resten daarna), besteedt dit boek ongeveer even veel pagina’s als aan de hele rest van zijn leven. Wie dus vooral geïnteresseerd is in zijn werkzame leven, kan m.i. beter een echte biografie zoeken.

Waar het zijn leven betreft is het boek grotendeels gebaseerd op dagboeken en briefwisselingen. Al te boeiend vond ik dat niet, en ik kreeg regelmatig de indruk dat de schrijver daar meer in leest dan er echt in staat. Net als in zijn boek over Alexander II zit er veel complotdenken in dit boek, en dat is natuurlijk (ondanks alle onderbouwingen) allemaal wat speculatief.

Opvallend vond ik nog dat waar het onderwerpen betreft waar ik toevallig meer vanaf weet (de eerste wereldoorlog), de schrijver wel wat misslagen begaat De Duitse keizer Wilhelm II was “strijdlustig” en “had zich al een tijd op deze oorlog verheugd”. De Franse president Poincaré was net voor de oorlog naar Rusland gekomen “teneinde de op handen zijnde oorlog te voorkomen”. Dat zijn bepaald geen onbetwistbare feiten, om het mild uit te drukken. En als dan de oorlog uitbreekt, lijkt alles Rusland, als je dit boek mag geloven, allemaal maar te overkomen. De rol van de tsaar hierin blijft onbesproken, dat is onvergeeflijk voor een biografie.

Maar goed, het boek gaat dus eigenlijk over zijn leven na zijn abdicatie in 1917, en wie daar tot in detail over wil lezen, doet aan dit boek zeker geen miskoop. Het boek leest ook best lekker weg. Maar wat voorkennis over de Russische revoluties van 1917 is zeker wel gewenst. Er komen zoveel namen in dit boek voor (en vele personen worden dan ook nog met meerdere namen aangeduid) dat je zelfs als je al meer over de revolutie hebt gelezen, al snel niet meer weet wie nu ook al weer wie was.

Ik had graag een echte biografie gelezen, met meer details over zijn werkzame leven dan over de vraag welke onbeduidende revolutionair nu precies de eerste kogel in de tsaar had gejaagd, dus vandaar een gemiddelde beoordeling.

Zeer uitgebreide en meeslepende beschrijving van hoe de laatste Tsaar en zijn gezin slachtoffer werden van de Russische revolutie, met heel veel gedetailleerde, haast intieme informatie waardoor je de afschuwelijke gebeurtenissen van dichtbij meebeleeft en je sympathie en medelijden krijgt met de Tsaar, terwijl hij er in andere beschrijvingen vaak een stuk minder goed vanaf komt. Na dit boek gelezen te hebben is het geweldig om ook "Rasputin" van Radzinsky te lezen omdat het zo'n prachtig volledig beeld geeft van alle gebeurtenissen rond de laatste Tsaar en zijn familie.

het boek geeft een beeld van het leven van de laatste russche tsaar en zijn gezin, de omgeving waarin ze leefden , van iemand die door zijn gedrag, houding , het niet willen zien , omgeven door opportunisten en slechte raadgevers dit noodlot over zijn gezin heeft afgeroepen. Een fascinerend boek, met als leidraad zijn dagboek fragmenten