Musica Elegentia, Matteo Cicchitti - Divertimenti Viennesi: Von Dittersdorf, Vanhal & J.M. Haydn (2 CD)

Stijlvolle, historisch geïnformeerde uitvoeringen van 18e-eeuwse kamermuziek voor viool, altviool en contrabas.

De drie componisten die op deze unieke compilatie bijeen zijn gebracht waren alle drie actief in Wenen in de laatste helft van de 18e eeuw, en alle drie hadden ze zich het vak eigen gemaakt om muziek te schrijven voor hun plezier - zowel in het spelen als in het luisteren - in plaats van devotie of opbouw. Ze waren ook deskundige strijkers - Dittersdorf en Vanhal vormden de andere twee leden van een beroemd 'componistenkwartet' waartoe ook Joseph Haydn (de jongere broer van Michael) en Mozart behoorden - en schreven deze divertimentos dus als het ware van binnenuit.

De Divertimenti op de CD zijn gecomponeerd in de jaren 1760. Het zijn allemaal vrij korte, meerdelige stukken, gemakkelijk in het gehoor liggend en van een vrij eenvoudige constructie, waarbij de eerste viool het leeuwendeel van de melodie voor haar rekening neemt. Bij nadere beluistering blijken de secundaire partijen (viola e violone) echter vele kleine verfijningen te bevatten, die niet alleen de hoofdpartij ondersteunen, maar er ook een levendige muzikale conversatie mee aangaan: een interinstrumentale dialoog die op deze opname bijzonder wordt benadrukt.

Het C-major Divertimento P.110 van Michael Haydn heeft de meest conventionele vierdelige structuur, terwijl Vanhals symmetrische opzet een lieflijk Adagio omvat binnen een paar menuetten, een vrij vloeiend eerste deel en een syncopische finale die bruist van energie en hoogdravendheid. De zes trio's van Dittersdorf zijn alle tweedelige stukken, waarin een snelle inleiding wordt gecombineerd met een zachter menuet. Het gemeenschappelijke maar ongebruikelijke element in de bezetting van alle muziek op dit album is de afwezigheid van cello in de basso continuo rol, die een octaaf lager is geschreven om te worden gespeeld door een violone of contrabas. Dit creëert vaak een nors of humoristisch karakter - vooral in Michael Haydn's Divertimento - maar Vanhal in het bijzonder vereist een musicus met behendigheid om op en neer te zipelen op het instrument en schrijft voor het als een diepere cello.