Nawakker

Theo Verhaar (1954 - 1999) publiceerde sinds 1991 poëzie. Hij debuteerde in dat jaar met de bundel Stof bedekt niet, waarin hij filosofische thema's als tijd en ruimte tot leven brengt in heel gewone dingen.
In zijn derde bundel Uitzaaiingen staat de grote stad centraal en dan met name de enige Amerikaanse stad in Nederland, Rotterdam.

Volgens Rob Schouten (Vrij Nederland 25-2-1995) valt er in Verhaars gedichten langdurig rond te dwalen: ‘Wie aan grotestadsliteratuur denkt, denkt aan Paul van Ostaijen, John Dos Passos. In hun oden wordt de stad een veelkleurig organisme, pulserend en schetterend. Bij Verhaar gaat het heel anders, zijn stad is er vooral één van afval, afbraak, schijnbaar redeloze vernieuwing, en zijn gedichten erover lijken röntgenfoto’s waarop hij bij nader inzien allemaal merkwaardige geheimen ontdekt, zonder daar overigens morele conclusies aan te verbinden.’

En: ‘Het lijkt of deze stad vooral crepeert, maar dat is toch niet zo, uit die schijn van twintigste-eeuws verval put de toeschouwer toch steeds weer lessen en parallellen uit het leven.’
Wijsheden moet de lezer van deze dichter overigens niet verwachten, Verhaars beelden worden veelal raadsels.

Verhaar zoekt zijn heil niet in het grote woord, maar in de kracht van de onnadrukkelijkheid. ‘Zijn gedichten drukken ons weer eens met de neus op het feit dat de geschiedenis alomtegenwoordig is, ons voortdurend op de hielen zit en zich niet beperkt tot de grote gebeurtenissen alleen.’ (Peter Bos in Trouw 7-4-1995).

In Verhaars vijfde bundel, Nawakker, wordt zijn taalgebruik steeds spannender. Anderzijds is hij de dichter gebleken die zonder veel omhaal abstracte zaken als tijd, ruimte, geheugen en teloorgang zichtbaar weet te maken. Hij heeft daarvoor maar weinig ruimte nodig. De meeste gedichten tellen niet meer dan zes of zeven regels.

Nawakker bevat drie cylcli: Het zintuig van de huisbewaarder, Het blikveld van de dichter, en het aangrijpende Nawakker dat als een absoluut hoogtepunt in zijn werk beschouwd kan worden.
Valscherm voor Erasmus is de zesde bundel van Theo Verhaar, die hij vlak voor zijn dood voltooide. In 1998 ontving hij de Anna Blamanprijs voor zijn gehele oeuvre.

In 1999 overleed Theo Verhaar op vijfenveertigjarige leeftijd aan een bottumor.