Onderzoek en beleid-reeks WODC 292 - Meer jeugdige verdachten, maar waarom? een studie naar de relatie tussen maatschappelijke ontwikkelingen en de veranderingen in het aantal jeugdige verdachten van een misdrijf in de periode 1997-2007

In de periode 1997-2007 is in Nederland het aantal jeugdige verdachten in de leeftijd van 12 tot en met 24 jaar sterk gestegen, sterker dan het aantal verdachten van 25 jaar en ouder. Vooral het aantal aan agressie gerelateerde misdrijven waarvan jeugdigen worden verdacht, groeit fors. In dezelfde periode laat het aantal vermogens- of drugsmisdrijven waarvan jeugdigen worden verdacht, een cyclische trend zien. Dat het aantal jeugdige verdachten toeneemt, klinkt menigeen bekend in de oren. Hoe vaak lezen of horen we niet dat het steeds maar slechter gaat met 'de jeugd van tegenwoordig' en dat 'het van kwaad tot erger wordt'? De media berichten er regelmatig over. Op feestjes en partijen lopen de verklaringen uiteen: van opvattingen over rechters die steeds slapper straffen, politieagenten die niet zichtbaar zijn op straat of nauwelijks ingrijpen, een stijging van het aantal niet-welwillende jonge allochtonen, steeds meer op straat rondhangende jongeren die geen zinnige dagbesteding hebben en een steeds gebrekkiger toezicht op tieners tot het zorgwekkende alcoholgebruik bij de hedendaagse jeugd. Een veelgenoemde wetenschappelijke verklaring voor de stijging van het aantal jeugdige verdachten van crimineel gedrag is dat de beleidsaandacht voor jeugdcriminaliteit is toegenomen en de opsporing van jeugdige criminelen door de politie een hogere prioriteit heeft gekregen. Die gedachte is plausibel, maar internationale studies laten zien dat het onwaarschijnlijk is dat veranderingen in de (geregistreerde) criminaliteit of verdachtenpopulatie het resultaat zijn van één enkele ontwikkeling. In deze studie is onderzocht of er naast ontwikkelingen in rechtshandhaving ook demografische, sociale of economische ontwikkelingen zijn die mogelijk een (aanvullende) verklaring kunnen bieden voor de toename van het aantal jeugdige verdachten in Nederland.