Ooit

"De vrachtwagen is er al op het moment dat ik hem zie. Ik kijk in de spiegel naar oma als ik remmen hoor, ik draai mijn hoofd en zie de zijspiegel op me afkomen. Dan komt de klap."
❤
De eerste zinnen in het boek Ooit, komen als een filmscène binnen. Je ziet de mensen na het ongeluk over Liza en haar oma heen buigen. Beelden trekken ook aan je voorbij, wanneer Liza de mensen in haar directe leven kort overziet.
❤
Als lezer ben je gelijk alert. Hoe is het ongeluk gebeurd? Hoe hebben ze de vrachtwagen over het hoofd kunnen zien? Wie zijn de personages? En leven ze nog? Het antwoord laat op zich wachten.
❤
Opvallend is dat er geen echte hoofdstukken in het boek voorkomen. De opbouw van het verhaal bestaat grotendeels uit gedachten en fragmenten van Liza en Oma Jana. Flarden die komen en gaan, waardoor je een uniek kijkje in hun hoofd krijgt en tegelijkertijd de achtergrondinformatie kunt verwerken. Iets later wordt ook Nora, de moeder van Liza toegevoegd.
❤
Ik zat gelijk in het verhaal van Jana en Liza. Daardoor vond ik de stukjes van Nora niet meteen prettig lezen. Niet zo vreemd, want ze komt wat afstandelijk over in haar reflecties en het verstoorde een beetje de balans. Wat ergens wel grappig is, want het past bij het verhaal, hoe haar verleden plek inneemt in het huidige verhaal over de drie vrouwen. Nora verlangt ernaar om haar gemis aan haar vader een plek te geven en het zichtbaar te maken. De plots ontstane situatie door het ongeluk brengt een golf aan bewustwording met zich mee, waar ze zich geen raad mee weet.
❤
De stukjes van Liza & Jana gaan afwisselend over het ziekenhuis, het leven dat ze leiden en over vroeger en nu. Hoe Liza worstelt met de scheiding van haar ouders, het pesten op school, en haar zelfbeeld.
❤
Het verhaal van Jana wisselt van perspectief, herinneringen van het ongeluk en de coma van nu. Dat 'nu' is ruim. Het begint met dwarrelende gedachten aan de omgeving, een open plek in het bos, een huis bij een heuvel en aan een ontmoeting daar in de heuvels met Liza, na de klap. Aanvaarding strekt zich uit, in de leegte van het zonnige landschap. Jana weet niet of ze vast moet houden of loslaten, maar nu Liza weer weg is, kiest ze voor herinneringen over haar roerige jeugd in de zestiger jaren en volwassenheid. Daar valt nog iets te doen voor haar.
❤
Liza overziet in het ziekenhuisbed haar situatie. Hoewel ze door liefde wordt omringd, voelt ze zich in het begin stuurloos en geïsoleerd. Langzaam begint de emotie door te dringen, haar ervaringen van voor- en na het ongeluk, de bewusteloosheid en over de halfbewuste toestand daarna. Over dat wat ze gezien en gevoeld heeft daar bij de heuvels. Alleen aan bed bij haar oma vertelt ze over haar dromen, fantasieën, angsten, pijn en ontmoetingen. En over de plek die ze Ooit is gaan noemen. Ze weet nog niet, of ze blij is om weer terug te zijn.
❤
Nora voelt zich buitengesloten, nu Liza en Jana in het ziekenhuis liggen. Tegelijkertijd beseft ze dat ze nog steeds boos is op haar moeder. Ze heeft nooit antwoord gehad op haar vragen en de kans om het uit te spreken lijkt nu ontnomen.
❤
Als lezer laveer je tussen de verhalen van het drietal. Hoe het ongeluk ze min of meer dwingt om elkaar te hervinden, maar ook waar ze elkaar zijn kwijtgeraakt, en wat hun eigen aandeel daarin is. Via brieven, dromen en tekeningen proberen ze elkaar opnieuw te bereiken. Of dat ook gaat lukken is niet zeker.
❤
Het klinkt vreemd, maar de gelaagdheid in deze poëtische en filosofische roman wordt grotendeels bereikt door helderheid. Het is nergens te zweverig en de scènes zijn uitgewerkt zonder fratsen. Het decor, het verhaal, de karakters, het gebruik van beeldtaal, alles oogt authentiek en is in balans. Een verhaal, die prachtig illustreert hoe fictie in fictie de groei van een personage kan accentueren.

Het boek 'Ooit' het debuut van SashaTieman heb ik met veel plezier gelezen. Het is een knap geschreven verhaal over drie generaties vrouwen, die op zoek zijn naar verbinding. Verbinding met zichzelf en met de ander. Via dromen, herinneringen, het lezen van brieven of het aangaan van relaties. Op heldere wijze schetst de schrijfster een mooi beeld van de zestiger jaren. De hippie tijd waar men de knellende banden los liet en voor vrijheid en vrede ging. Geheimen worden opgelost of pijnlijke relaties krijgen een nieuwe kans. Thema's van bijna-dood ervaringen, één ouder/kind relatie of je plek als puber in de grote mensen wereld zien te vinden worden op beeldende wijze neergezet, zonder sentimenteel of drakerig over te komen. Ik ben benieuwd naar haar volgende boek!