Tori Amos Under the Pink

Gedreven zangeres met een uitzonderlijk talent voor
meeslepende melodieën en diep persoonlijke teksten. Tori Amos wordt met deels Schotse en
deels indiaanse (Cherokee-) genen geboren in Newton, North Carolina, maar groeit op in
Washington, waar haar vader dominee is. Al op driejarige leeftijd leert de kleine Tori piano spelen
en schrijft zij haar eerste liedjes. Vader en moeder Amos zien in Tori een wonderkind en sturen
hun vijf jaar jonge peuter iedere zaterdag naar het prestigieuze Peabody Institute in Baltimore,
waar ze een opleiding tot concertpianiste krijgt. Dankzij haar oudere klasgenoten leert ze de
muziek van The Doors, Jimi Hendrix en The Beatles kennen. Aversie tegen de opleiding en een
gebrek aan discipline leiden tot een gedwongen vertrek uit de schoolbanken. Tori is dan elf. Twee
jaar later start ze haar professionele carrière met optredens in de lokale bars van Washington. In
'80 maakt ze onder haar echte naam Ellen Amos haar eerste plaatje, de op het eigen MEA-label
uitgebrachte single Baltimore/Walking With You. Op haar eenentwintigste verlaat Tori het ouderlijk
huis; ze zoekt haar muzikale geluk in Los Angeles, waar ze Y Kant Tori Read? maakt. Op de hoes
presenteert Tori zich als een zwoele pin-up. Het blijkt een mislukking en ze wil de plaat liefst zo
snel mogelijk vergeten. Er volgt een periode van drie jaar waarin Tori Amos zich de piano ontzegt
en op zoek gaat naar haar ware identiteit als vrouw en muzikante. In Londen ontdekt een
talentscout van het EastWest-label de herboren zangeres en biedt haar onmiddellijk een contract
aan. Dit resulteert in de release van Little Earthquakes. De opmerkelijke cd bevat beklemmende,
emotionele en vooral persoonlijke liedjes. Tori Amos zingt vol passie en integriteit over haar leven
en behandelt daarbij zware thema's als de verwerking van een schuldcomplex, het stuklopen van
relaties en (negatieve) seksuele ervaringen. Tekstueel laat zij zich daarbij inspireren door schrijvers
als Rimbaud, Cummings, Neruda en Byron, op het muzikale vlak komen invloeden van o.a. Joni
Mitchell, Lou Reed, Laura Nyro en Kate Bush naar boven. De kritieken zijn unaniem lovend en zo
markeert Little Earthquakes de start van een nieuwe fase in Tori's carrière. In Australië verschijnt
Little Earthquakes als de dubbelaar Under The Pink. Haar Nederlandse concertdebuut, maart '92 in
de Amsterdamse RoXY, maakt de hooggespannen verwachtingen geheel waar. Under The Pink,
met de hit Cornflake Girl, is het succesvolle vervolg, waarin Tori opnieuw haar hele ziel en zaligheid
blootlegt. Inhoud en toon van de cd liggen zodoende ook in het verlengde van Little Earthquakes.
De enige echte verrassing is een gastbijdrage van Trent Reznor. In '94 werkt Tori aan enkele
incidentele duetten (met Tom Jones en Michael Stipe) en filmsoundtracks (o.a. Higher Learning).
Ook doet ze mee aan tribute-CD's voor Leonard Cohen en Led Zeppelin. Eind '95 verschijnt Boys
For Pele, wederom een cd vol diepgang en heftig wisselende emoties. Ze gebruikt
onconventionele songstructuren en instrumenten (klavecimbel) en distantieert zich steeds
nadrukkelijker van alle gangbare waarden en normen in de popmuziek. Ook op andere fronten is
Tori actief. Zo start ze haar eigen platenlabel en is ze mede-initiatiefneemster van het Amerikaanse
Rape, Abuse & Incest National Network (Rainn). Er volgen meerdere soundtracks
(Great Expectations, Twister, Toys) en optredens. Aan het eind van haar '96-wereldtoer is Tori
zwanger van haar vaste studiotechnicus en latere echtgenoot Mark Hawley. Drie maanden later
volgt een miskraam. Deze treurige gebeurtenis vormt het centrale thema van From The Choirgirl
Hotel, een confronterende cd waarin Tori de traumatische ervaringen letterlijk van haar af schrijft.
Een optreden op Pinkpop vormt een onderdeel van haar '98 'Plugged Tour'. Opnames van deze
tournee worden gebruikt voor de ene helft van de dubbel-cd To Venus And Back. De andere helft
bestaat uit nieuw songmateriaal. Kort voor de release van To Venus And Back toert Tori Amos in
augustus en september van '99 samen met Alanis Morissette door de Verenigde Staten en
schenkt ze het nog niet eerder verschenen nummer Merman aan de samenstellers van No
Boundaries, een benefiet-cd voor de slachtoffers van de oorlog in Kosovo. Na een korte Europese
promotietournee, waarin de zangeres ook Nederland aandoet (ze geeft een besloten mini-concert
in de Hilversumse Wisseloord-studio's), wordt het echter stil rond de zangeres. In september '00
blijkt waarom, als ze (tot verrassing van iedereen, zelfs haar platenmaatschappij) de geboorte van
haar eerste dochter wereldkundig maakt. Tijdens de opvoeding van deze Natashya ontstaat het
idee voor haar volgende plaat Strange Little Girls. Op dit ietwat wisselvallige, wederom met band
opgenomen, concept-coveralbum vertolkt Amos uitsluitend door mannen geschreven songs over
vrouwen, maar dan vertaald naar vrouwelijk perspectief, zoals Eminem's 97 Bonnie &
Clyde, Slayer's (!) Raining Blood en de tien minuten durende Beatles-cover Happiness Is A Warm
Gun. Najaar '01 gaat de zangeres voor het eerst in jaren weer solo op tournee. De Strange Little
Tour brengt haar onder meer in de Amsterdamse Heineken Music Hall, waar ze een
adembenemend optreden ten beste geeft. Tori heeft de smaak te pakken, zo lijkt het, wanneer
nog geen jaar later haar volgende album al in de rekken ligt. Het op haar nieuwe label Epic
verschenen Scarlet'S Walk is wederom een conceptalbum; nu een dat een aantal verhalen vertelt
rondom de fictieve road trip die Tori's alter ego Scarlet na 11 september '01 door de Verenigde
Staten maakt, en de verschillende personen die ze tijdens die trektocht ontmoet. Het levert een
rijk, breekbaar en ingetogen album op, dat meer dan eens doet terugdenken aan Under The Pink,
maar de zangeres verder weinig nieuwe fans oplevert. Dat Tori's trouwe fanschare intussen
echter al groot genoeg is om ook de grootste zalen te vullen komt januari '03 tot uiting, wanneer
ze in de Rotterdamse Ahoy' haar grootste eigen Nederlandse show tot dan toe geeft, ditmaal
begeleid door drummer (Matt Chamberlain) en bassist (Jon Evans). Na die tournee neemt ze een
periode vrijaf, om zich meer met de opvoeding van haar dochter bezig te kunnen houden. Haar
fans worden gedurende die periode echter niet vergeten: zij kunnen zich onder meer vergapen
aan Tori's verschijning in de Julia Roberts-film Mona Lisa Smile en de twee nummers die ze
bijdraagt op de soundtrack daarvan. Ook komen er binnen korte tijd twee overzichtswerken van La
Amos op de markt: (10) is een fraaie bloemlezing van haar periode bij Atlantic, en kent als extra's
twee opnieuw opgenomen B-kantjes, alsmede een tweetal 'echt' nieuwe nummers. Voorjaar
2004 verschijnt tevens Tori's eerste live-DVD, in september 2003 opgenomen in West Palm Beach,
Florida. De vergezellende bonus-CD Scarlet's Little Treasures wisselt restmateriaal van Scarlet'S
Walk af met enkele epische pianostukken in de lijn van Under The Pink. Het weinig
samenhangende tussendoortje vormt de opmaat voor het februari '05 verschijnende Songs Of A
Goddess: A Tribute To Tori Amos: een gevarieerde langspeler, die regelmatig teruggrijpt op het
oude werk van de zangeres, maar daarbij weinig nieuwe muzikale invalshoeken laat horen.
Gastrollen van het Community Gospel Choir en Damien Rice kunnen echter niet verhullen dat
Songs Of A Goddess: A Tribute To Tori Amos qua intensiteit slechts sporadisch in de buurt van komt
van Little Earthquakes, Under The Pink, Boys For Pele en From The Choirgirl Hotel. Gelijktijdig met
Songs Of A Goddess: A Tribute To Tori Amos verschijnt ook Tori's eerste autobiografie: Piece By
Piece, waarin ze, in samenwerking met journaliste Ann Powers, via enkele bloemrijke monologen
en conversaties nader ingaat op de totstandkoming van haar nummers. Juni 2005 speelt Tori Amos
voor de tweede maal in Ahoy', ditmaal gewoon weer begeleid door haar vertrouwde vleugel. Dat
de zangeres haar echte gloriedagen dan al achter de rug lijkt te hebben, komt ook tot uiting in de
publieke belangstelling: het Rotterdamse sportpaleis zit beduidend minder vol dan bij haar vorige
doortocht, begin '03.

Bron: OOR Popencyclopedie