Waarheid

Voor Peter Temple’s 9de thriller, Waarheid, moet je als lezer flink bij de pinken zijn; het is opletten geblazen. De Australische Temple schrijft haast filmisch in korte scènes en springt van de ene situatie naar de andere, van heden naar verleden en vice versa. Temple gaat ervan uit dat u als lezer snel schakelt en begrijpt. Hij voelt weinig voor uitleg en alle kans dat u af en toe terugbladert. Het is even wennen, maar als u ruim tijd neemt en door de eerste ingewikkeldheid van het verhaal heen kunt lezen, beloof ik u: alles komt goed en uw geduld wordt beloond zoals ik zelden bij een thriller heb gezien.

In het prestigieuze appartementengebouw Prosilio Tower wordt het lichaam van een jonge vrouw gevonden. Haar nek is gebroken en ze werd bruut verkracht. Het is een raadsel hoe dit kon in het hoogbeveiligde luxe complex, vol met hypermoderne maar veelal onverkochte appartementen. De grote financiële belangen zijn voor de directie reden genoeg om het onderzoek van inspecteur Villani, met hulp van diens bazen, flink te dwarsbomen. In een oude loods verderop worden de lijken van zwaar gemartelde mannen gevonden. De marteling was zo heftig dat het haast een persoonlijke afrekening lijkt. Ook hier wordt Villani tegengewerkt en zijn meerderen zetten hem zelfs tot ministersniveau onder druk. De twee verhaallijnen lopen kriskras door elkaar en het is aan de lezer om wel of niet een mogelijk verband te ontdekken.

Ondertussen branden de bossen in Australië met een ongelooflijke hevigheid. Villani maakt zich zorgen over zijn vader, die weigert zijn boerderij met paarden en het ooit samen geplante bos te verlaten. Via radio- en tv-berichten (fraai door het boek verweven) hoort Villani hoe de brand zijn geboorteplaats Morpeth steeds dichter nadert. Maar terwijl de bevolking wordt geëvacueerd, houdt zijn vader koppig stand. Villani heeft geen prettige jeugdherinneringen. Zijn vader liet hem opdraaien voor de opvoeding van zijn broers en behandelde hem daarbij als derderangs zoon. Dit blijft aan de hardvochtige Villani vreten. Toch getuigt zijn ongerustheid voor zijn vader van een gevoelige inspecteur. Dit merken we ook aan de bezoeken die hij brengt aan de oude vrouw, Rose. Bezoeken die zijn ontstaan door Villani’s niet aflatende schuldgevoel omdat hij oogluikend toekeek bij de moord op haar criminele zoon. Hun gesprekken zijn ontroerende juweeltjes. Een andere narigheid is het slechte huwelijk van de inspecteur en de (opvoed)problemen van zijn kinderen.

Een absolute contradictie is Temple’s taalgebruik. Het soms groffe gevloek en getier in haarscherpe dialogen staat lijnrecht tegenover de prachtig literaire schrijfstijl. Wat literair is, blijft een strijdbaar begrip. In ieder geval geen gangbare spreektaal. Het zijn meer diepere gedachten en hersenspinsels die we niet uitspreken omdat ze te dichterlijk of te wollig klinken als we zo met elkaar zouden communiceren. Is dit misschien de essentie van literair? Wat vindt u van zinnen als: “Het duurde nog een tijdje voordat hij de stilte hoorde…….. de stilte zong” en “De geraamtes van drie geplunderde auto’s bloedden roest op het beton” of “De opwarmende dag, de lucht vol elektronische snerpende, knarsende en schetterende klanken”. Niet echt thrillerachtig en zeker geen spreektaal, wél pareltjes die Temple hier deponeert. Ik ga niet zeuren over soms wat kromme zinnen of opvallende taalfouten zoals hadt en mijneed, wat vooral de uitgever te verwijten valt. Mijn 5*-honorering is dus geheel Temple’s verdienste.

Waarheid is een lastig te omschrijven thriller, maar ik probeer het toch: ‘een sensationele en tegenstrijdige mix van een hoogst intelligente schrijfstijl met complexe verhaallijnen, dynamisch vormgegeven, inlevende fijngevoeligheden, gedoseerde spanning, ongezouten taalgebruik, sterke dialogen, sfeervolle natuurbeschrijvingen, en wat een cadeautje: literair van de hoogste plank’. Mocht u het zich nog afvragen: de literaire thriller is er. Hij ligt vlak voor uw neus!

Geschreven bij Waarheid

Een oké boek voor mij, niet heel dynamisch, niet vernieuwend, maar sfeervol en boeiend.