Wat overblijft roman

OVER DE INHOUD
‘Oh late hartstocht weef toch nieuwe wegen over oude tapijten’
Lucebert, De overtocht

Vanaf zijn jeugd is Matthijs Eykenboom al verliefd op de extravagante Johanna Vriesman. Johanna is twee jaar ouder dan Matthijs en onbereikbaar voor hem.
Op het gymnasium en later op de universiteit komen ze elkaar regelmatig tegen.
Zijn verliefdheid op Johanna neemt toe. Dagelijks fantaseert hij over haar. Dan nodigt Johanna hem uit om deel te nemen aan een dispuutavond, waar zij een lezing houdt. Hij hangt aan haar lippen en is blij met ieder sprankje aandacht dat Johanna hem geeft.

Na zijn studie gaat Matthijs als leraar klassieke talen aan het werk. Johanna is inmiddels als papyrologe verbonden aan het Papyrologisch Instituut van Universiteit Leiden.

Jaren later kruisen hun wegen elkaar weer en ze raken aan de praat. Tijdens dit gesprek stelt Johanna voor, dat Matthijs aan een promotieonderzoek gaat beginnen. Johanna zal dan zijn begeleider en beoogd promotor worden.

Matthijs nog steeds onder de indruk van de eigenzinnige Johanna, zet alles waarin hij ooit geloofde op het spel

Voor het werk gaan ze samen op reis en daar gebeurt wat Matthijs nooit meer had verwacht.

‘Mijn rationele ‘ik’ strijdt met een wirwar aan ingewikkelde gevoelens.’

Johanna wordt gedwongen het onderzoeksinstituut te verlaten. Ze vertrekt naar Leuven. Matthijs verliest alle contact met Johanna.

Twintig jaar later ontvangt Matthijs een uitnodiging van Johanna, om naar Leuven te komen waar Johanna een prestigieuze academische onderscheiding zal ontvangen.

‘En altijd is Johanna het ijkpunt gebleven voor wat ik kón voelen, een intensiteit waar ik steeds naar terug verlangde, als een hond naar een ooit onder het zand begraven bot.’

Met zijn oud-collega Wouter reist Matthijs naar Terneuzen waar ze Annette, de jongere zus van Johanna en hun broer Willem ophalen. Samen reizen ze verder naar Leuven. Onderweg overdenkt hij zijn en hét leven. De veranderingen in zijn woonplaats passeren de revue. Is hij geworden wie hij wilde zijn? Lukt het Matthijs om erachter te komen wat zijn ware gevoelens voor Johanna nog zijn?

MIJN MENING
‘Wat overblijft’ is een roman over ouder worden, vergankelijkheid, overgave en geldingsdrang. Maar bovenal gaat het om wat er resteert als het stof van de tijd is weggeblazen.

Bij het ouder worden komen de mankementen, de angst voor ziektes, het besef en accepteren dat de toekomst korter zal zijn dan het verleden. Er wordt teruggekeken naar wat ooit was, de dromen en wat ervan is uitgekomen. Op beslissingen die werden genomen volgen de vragen ‘wat als’. Maar ook hoe lang een eerste verliefdheid een rol kan blijven spelen in het verdere leven en wat dit als mens met je kan doen wordt intens beschreven.

Het verhaal wordt afwisselend in het heden en verleden verteld. Hierdoor ontstaat een goed beeld van Matthijs en diens gedachtegang en beleef- en gevoelswereld, als puber, student en volwassen man.

Karakters worden prima uitgewerkt. De verschillen tussen Matthijs en Johanna worden goed beschreven. Herinneringen en de daarbij behorende emoties raken diep. De anekdotes worden met humor verteld.

De auteur weet dit op een boeiende, fijnzinnige en heldere manier te verwoorden.

De verhaallijn en spanning zijn goed opgebouwd. De plot is niet echt verrassend, maar wel mooi.

‘Toen we vertrokken was het bewolkt, maar nu schijnt de zon weer volop.’

Geschreven bij Wat overblijft

De vierde roman van Pieter Sparre en wat mij betreft zijn beste! Prachtig, niet te ingewikkeld verhaal waarin ouder worden een centraal thema is. Over terugkijken, in het nu leven en herinneringen die dat laatste soms in de weg staan. Mooi.