Boeren in Brabant Een familieverhaal

In ‘Boeren in Brabant’ las ik over het leven van boerenfamilies in Brabant tijdens de jaren vijftig en zestig. Vooral hoe het leven van de kinderen door de gebruiken van die tijd, die meestal religieuze achtergronden hadden, gevormd werd. Het waren tijden waarin veel veranderde en het geloof was dan vaak het enige wat een houvast gaf aan de ouderen.

Het was niet verrassend om te lezen hoe vriendinnen elkaar lieten vallen zonder werkelijke reden; op die leeftijd is dat nog steeds het geval. Dat is vaker bij vriendinnen dan bij vrienden het geval.

Corry de Moor benadrukt het belang van hygiëne binnen een boerenbedrijf; al vroeg in het leven leren kinderen hoe ze hygiënisch moeten werken met de dieren die ze melken. Het gaat tenslotte om hun kostwinning. Voor ‘vuile’ melk krijg je minder geld.
Het verschil in opvoeding voor jongens en meisjes wordt al snel duidelijk tijdens het lezen.

De dansavonden in dansscholen zijn van groot belang voor de jeugd. Dit zijn de plaatsen, behalve de kerk, waar ze elkaar kunnen ontmoeten. Hier kunnen ze werkelijk ontspannen.

Een aantal dingen die ik las, kan ik me nog herinneren uit mijn vroege jeugdjaren in een Brabants dorp; wanneer iemand iets extra’s deed voor de ander, werd dat ‘betaald’ met goederen of diensten die de ander aanbood als kostwinning. Met gesloten beurs. De pastoor en de dokter kregen met Nieuwjaar konijnen en haas die geschoten waren door de zoons, en een naaister naaide een jurk. In ‘Boeren in Brabant’ las ik over een boer die betaalde met kannen melk en een bakker uit de gemeente betaalde met extra brood voor het gezin.
Maar wanneer tandartsen betaald willen worden met écht geld wordt het tijd om een ziektekostenverzekering af te sluiten en niet meer als vanzelfsprekend te vertrouwen op de spreuk ‘God beslist over leven en dood en over ziek zijn en beter worden.’

Het geloof zorgde vooral voor een groot stilzwijgen. Je werd niet geacht om je mond open te doen, vooral niet over dingen die niet door de beugel konden. Zelfs niet als het ging om kindermisbruik en poging tot verkrachting of seksueel misbruik door familieleden; het was niet de bedoeling dat je een man in opspraak bracht, ongeacht zijn handelingen!
Deze stilzwijgende afspraak heeft vele levens getekend.

Corry de Moor heeft op een mooie en eerlijke wijze de verandering gedurende deze jaren beschreven in een prachtig verhaal.
De tekeningen van Jacqueline Wassenberg zijn een mooie ondersteuning van het verhaal.