De eeuw van mijn moeder

De foto op het voorblad en de titel van dit dikke boek geven je de indruk dat je het levensverhaal van de moeder van schrijfster Maria Janssen gaat lezen. De tekst op de achterkant van het boek bevestigt in eerste instantie die indruk, we gaan lezen over de eeuw van Cornelia Johanna Kerkhof, een arbeidersdochter die heeft geleefd van 1905 tot 2006.
Maar dan gaat die tekst verder met begrippen als onderwijskansen, emancipatie en dekolonisatie. Dat belooft een spannend leven van de ouder wordende Cornelia Johanna.
Hoe zit het boek feitelijk in elkaar? De schrijfster heeft de eeuw verdeeld in 4 delen, 1900-1940, 1946-1960, 1960-1980 en 1980-2006. De oorlogsjaren ontbreken, die heeft Maria Janssen eerder beschreven in haar boek “De hongerwinter van Cornelia Johanna”.
In de delen I en II neemt de schrijfster ons mee in haar zoektocht naar het leven van ouders en grootouders. Boeiende beschrijvingen, ingekaderd in informatie over de sociaaleconomischer omstandigheden in die jaren. Vader overlijdt jong, moeder blijft achter met 2 dochters. Extra interessant en herkenbaar voor lezers met een Haagse en katholieke achtergrond. De familie verhuist wat af in het gebied tussen Scheveningen en Voorburg.
Vanaf deel III wordt het boek volledig in de ik-vorm geschreven. Maria beschrijft haar persoonlijke ontwikkeling in de hoofdstukken met de titels "een generatieconflict, feminisme, de jaren tachtig en Koninkrijk der Nederlanden". Er worden standpunten ingenomen.
De persoon Cornelia Johanna duikt in die jaren nog maar af en toe op. En niet alleen als opvangoma van de kleinkinderen.
Een liefdevol boek. Eigenlijk 2 boeken in één band..

In 2010 schreef Maria Janssen al een boek over haar familie: De hongerwinter van Cornelia Johanna. Dit boek kent lang niet zoveel pagina`s als: De eeuw van mijn moeder dat maar liefst 512 pagina’s dik is. De cover is prachtig en komt persoonlijk over. Hierop zien we Cornelia met haar man in haar jonge jaren. Dit boek beslaat de periode van een eeuw: 1905 tot 2006, het jaar waarin Cornelia overleed.
De eeuw van mijn moeder is niet alleen het levensverhaal van Cornelia Johanna, arbeidersdochter en moeder van de auteur Maria Janssen. Het vertelt zoveel meer dan dat. Het vertelt hoe het was om in deze tijd te leven en de vele gebeurtenissen die Nederland hebben gemoderniseerd.
Het boek is opgedeeld in 4 delen, die telkens een periode beslaan.
In deel 1 kijken we mee in het leven van Cornelia in de periode 1900 tot 1940. Hier lezen we hoe ze opgroeide, haar ambities en dromen, haar ontmoeting met haar man en het huwelijk. Naast dit proces lezen we ook hoe moeilijk het was om een goed beroep te vinden, huisvesting te vinden en de rangverschillen tussen de rijken en armen.
Naast het leven van het jonge echtpaar, lezen we ook wat er in die periode in Nederland gebeurde. Zo lezen we onder andere dat vrouwen stemrecht kregen, het begin van de Eerste Wereldoorlog en hoe ze zelfstandig ondernemer werden met hun eigen winkel.
In deel 2 kijkt de auteur terug naar de periode 1945 tot 1960. Ze hebben ondertussen een dochter en het tweede kind wordt geboren. Nederland komt bij van de Tweede Wereldoorlog. Mensen emigreren naar het buitenland, of pakken in Nederland het leven weer op. In de jaren 50 is het gewoon om kinderen naar het internaat te brengen, een periode die Maria als verschrikkelijk ervaart. Ook de Waternoodsramp wordt besproken. Ondanks hun leven in Den Haag is de verschrikking ook voelbaar in heel Nederland.
In het derde deel krijgt het boek een andere insteek. Het verhaal wordt vanuit de ik-vorm verteld. Maria vertelt hier hoe zij haar leven ervaren heeft in de periode van 1960 tot 1980. Het feminisme kwam op. Maria was een van de eerste moeders die bleef werken na haar bevalling. Het generatieconflict is voelbaar. Jongeren durven op te komen voor zichzelf.
In het laatste deel blikt Maria terug op de periode 1980 tot 2006. Het digitale tijdperk maakt zijn intrede en het millennium staat voor de deur. Het Koninkrijk der Nederlanden wordt besproken en Maria blikt terug op het leven van haar moeder die een eeuw oud wordt. Een groot feest wordt gegeven. Uiteindelijk overlijdt Cornelia Johanna Janssen na een lang, mooi bewogen leven.
De eeuw van mijn moeder is een verrassend mooi compleet geschreven boek. De auteur geeft een persoonlijk kijkje in het leven van haar moeder en familie. Geregeld voegt ze tussen de teksten informatiestukjes toe die de tekst toelichten. Hierdoor weet je dat haar research gecheckt is en vrij compleet is.
Het boek lijkt in eerste instantie veel voor de beschrijving van het leven van een honderdjarige, maar juist de informatie over de tijdsperiode en de veranderingen maken dat het boek fors van formaat is.
Ik was echt verrast over hoe gemakkelijk Maria Janssen de pen bedient en het verhaal tot leven brengt. Wie geïnteresseerd is in historie over Nederland, zal met dit boek heel content zijn. Het is echt een prachtwerk geworden dat geen bladzijde teveel kent.
De eeuw van mijn moeder is een verrassend, compleet en informatief boek geworden dat mij veel mooie leesuurtjes heeft opgeleverd. Complimenten aan Maria Janssen.

Bij het zien van het paar op de cover van De eeuw van mijn moeder van Maria Janssen krijg je meteen een goed gevoel. Je wilt meer over ze weten. Wie ze zijn en hoe hun leven is verlopen. Zou het een boeiend leven zijn geweest of een leven die de 'gewone' mensen ook leven? Zou hun leven herkenbaar zijn voor velen of toch niet?

Meteen vanaf het eerste hoofdstuk wordt je meegenomen in een levensverhaal van een vrouw die achteraf meer dan een eeuw zou leven. Haar geheim om zo oud te worden wordt helaas niet vermeld, maar dat ze een sterke vrouw was, dat is al heel snel duidelijk. Je leert haar ouders kennen, de familie van haar ouders, de familie van haar man en hoe haar leven zal verlopen. Het is een leven van geluk en verdriet, een leven van zien te overleven, een leven waar alles om het gezin, de familie, het werk van haar man en om de kerk draaide. Tot de jaren '60 van de vorige eeuw krijg je een goed beeld van van het leven van Corrie, maar vanaf de jaren '60 lees je jammer genoeg weinig over haar, je mist een groot gedeelte van haar leven zoals bijvoorbeeld wanneer ze stopte met haar winkel, wanneer ze ging verhuizen, hoe ze het vond dat haar dochters trouwden en wat ze van de partnerkeuzes van haar dochters vond. Had ze bij dat laatste de geschiedenis doorbroken door de partners te accepteren of had zij de geschiedenis doen herhalen van haar oma en haar moeder? Vanaf de jaren '60 gaat het voornamelijk over haar dochter Maria, over hoe haar leven is verlopen en dan met name over wat ze dacht en wat voor werk ze doet.

De eeuw van mijn moeder van Maria Janssen laat zien hoeveel er kan veranderen in een eeuw. Je ziet de rol van de vrouwen en de kerk veranderen. Niet alleen de rol van vrouwen en de rol van de kerk veranderde in de eeuw dat Corrie leefde, er veranderde nog heel veel meer.

De eeuw van mijn moeder van Maria Janssen laat ook zien hoe de geschiedenis zich kan herhalen in een familie zoals bijvoorbeeld dat Door en jaren later haar dochter Corrie naar school ging om te praten over hun dochters omdat ze het ergens niet mee eens waren, dat ze het voor hun dochters opnamen. Met name Door was in dat opzicht haar tijd heel erg ver vooruit, maar of dat indertijd geholpen heeft? Het boek kan tevens voor velen herkenbaar zijn omdat ze het zelf ook hebben meegemaakt of de verhalen kennen van anderen die iets soortgelijks hebben meegemaakt.

Je kan zien dat Maria Janssen heel veel onderzoek heeft gedaan voor het boek. De aanvullingen van Maria Janssen over hoe het vroeger ging, zoals bijvoorbeeld over de politiek, zijn een mooie aanvulling. Je krijgt daar een nog beter beeld van de tijd door. Je kan daaraan merken dat ze een lerares is die mensen graag wat wil bijleren.

Kortom; De eeuw van mijn moeder van Maria Janssen is een heel mooi boek over een vrouw die een eeuw heeft geleefd, hoe haar leven was en hoeveel er in die eeuw is veranderd. Vanaf de jaren '60 gaat het voornamelijk over haar jongste dochter, wat zij dacht en wat zij doet.