De geur van vrijheid

Echt het lezen waard. Zoals een recensent schreef: een noodzakelijk boek. Opdat we niet vergeten

Dit boek beschrijft naast een zeer actueel onderwerp als het vluchtelingenprobleem, ook de wil en moed van een jong meisje om haar droom te verwezelijken. Het is prachtig en aangrijpend geschreven. De drang om een droom te verwezelijken, zelfs met beperkte middelen en enorme obstakels, is indrukwekkend en ontroerend verwoord. Helaas wist ik hoe het verhaal zou eindigen maar desondanks kon ik het boek niet opzij leggen voor ik het uitgelezen had.

"Droom, Samia, droom alsof je de wind bent die tussen de bladeren speelt"

Terwijl Rutte en Samsom steggelen over bed-, bad- en broodregelingen voor illegalen en in de Middellandse Zee tijdens het afgelopen weekend meer dan achthonderd bootvluchtelingen zijn verdronken, lees ik het verhaal van Samia. Zelden komen fictie en werkelijkheid zo dicht bij elkaar als nu. Hoe dicht kan een boek de realiteit naderen?

De geur van Vrijheid beschrijft het leven van de jonge, Somalische Samia. De auteur, Giuseppe Catozzella, werd geraakt door een klein berichtje op Al-Jazeera en ging zoeken naar het verhaal over het leven van de ambitieuze atlete. Het resulteerde in "Een prachtig, noodzakelijk boek". Ik zou er graag aan toe willen voegen: "dit boek schudt iedereen wakker". Dit boek raakt je in je ziel.

Als het verhaal begint, is Samia acht jaar oud. Ze kan geweldig goed hardlopen en traint samen met haar evenoude vriendje Ali. Hij werpt zich op als haar trainer en coach. Hun vriendschap is niet eenvoudig, aangezien ze tot verschillende, rivaliserende clans behoren. Daarnaast is het oorlog in Somalië, wat het leven sowieso al lastig maakt. Stiekem traint Samia 's nachts in een kapotgeschoten en verlaten stadion, hopend dat ze niet gezien wordt: hardlopen is min of meer verboden voor meisjes.

Door veel te trainen weet ze steeds meer belangrijke wedstrijden te winnen en wordt ze geselecteerd voor de Olympische Spelen in Peking. Ze wint er niet, maar het motiveert haar enorm om nog beter te worden, zodat ze mee kan doen aan de Olympische Spelen van 2012 in Londen. In haar dromen ziet ze zichzelf al starten tussen bekende atletes.

Als Al-Shabaab de macht grijpt en de regels gaat bepalen, wordt alles anders. Hardlopen is vanaf dat moment verboden. Zus Hodan mag niet langer zingen en een boerka wordt verplicht. Ali vertrekt met zijn gezin, omdat het voor hem niet langer veilig is in Mogadishu. Als haar vader wordt vermoord en haar zus naar Europa vlucht, is het voor Samia ook tijd om te vertrekken. Pogingen om voor buurland Ethiopië te gaan lopen, mislukken. Voor Samia is het duidelijk: als ze wil lopen op de Olympische Spelen in Londen zal ze moeten vluchten, net als haar zus. Op 15 juli 2011 -ze is dan net twintig geworden- onderneemt ze de Tocht. Op momenten dat ze de moed dreigt te verliezen, denkt ze aan haar grote voorbeeld: Mo Farah. Het is haar enige drijfveer om in leven te blijven. "Leef, Samia, leef alsof alles een wonder is...".

De geur van vrijheid is schokkend actueel, aangrijpend en het blijft je lange tijd achtervolgen.