De hemel bestaat niet over het leven van mijn ouders

Ik heb dit boek in één ruk uitgelezen. Ik vond het prachtig. Ontroerend. Beklemmend. Mijn herinneringen aan het gezin Koelewijn kwamen terug. En vooral ook mijn herinneringen aan mijn eigen jeugd, aan het opgroeien bij net zo’n strenge vader voor wie ik bang was en met wie ik nooit een woord wisselde. Jannetjes vader leek een wandelend wetboek. Eén en al regel. Zo hoort het, zo moet het. Die ogen…. Ik weet niets meer van haar vader dan die priemende blik van zijn ogen. Ontoegankelijk. Ik voelde me voortdurend beoordeeld en een beetje verstijfd in zijn buurt.
Van Rinskje weet ik nog heel goed mijn verbazing dat Jannetje degene was die voor haar zorgde, haar verhaaltjes vertelde, haar in bed stopte. Ik had het gevoel dat er iets niet klopte, maar ik kon er niet de vinger op leggen.
Het schokkendst was voor mij het ontbijtritueel. Ik vond het onbegrijpelijk dat je niet uit mocht slapen als je het eerste uur of de eerste twee uur vrij had. Ze moesten allemaal op dezelfde tijd, gezamenlijk ontbijten. Waarom moest dat, als het helemaal niet gezellig was? Waar zat dan de meerwaarde?

Ik was ontroerd door de dialogen tussen haar ouders nu. Het echte leven is interessanter dan vele romans. Jannetje beschrijft het mislukte huwelijk van haar ouders dat desondanks een soort happy end heeft. Ze laat ons meelezen in hoe ze nu met haar ouders omgaat. Ze laat je alle ruimte om als lezer zelf in te voelen en te oordelen. Al lezend verdwenen mijn oordelen. Er is geen goed en fout. Er is je best doen en desondanks falen. Er is onmacht en er is liefde.
Ik denk dat dit boek iedereen helpt om met nieuwe ogen naar zijn of haar eigen ouders te kijken.

Alvorens ik het voornemen had om een mijn zeer lovende bevindingen over dit boek aan dit medium toe te vertrouwen, las ik eerst de andere recensies. Toen ik de bijdrage van Jannetje’s vriendinnetje van vroeger had gelezen, besloot ik mijn verhaal toch maar niet meer te schrijven in de vorm zoals ik dat van plan was. Want aan haar tekst valt in feite niets meer toe te voegen, zo goed en treffend vind ik die. Of misschien toch wel iets. Dit boek is hoogstwaarschijnlijk het beste dat ik ooit heb gelezen. Een lastig te geven kwalificatie, dat geef ik toe, maar het was in ieder geval het boek dat het meeste indruk op mij heeft gemaakt. Over de geloofsbeleving van Jannetje’s ouders (in ieder geval haar vader), daarin zaten voor mij veel herkenbare elementen. ‘Liefdevol en meedogenloos’, dat staat op de achterflap van het boek. Dat zijn de kwalificaties die zouden gelden voor Jannetje. Ik kan dit volledig onderschrijven. Om een dergelijk boek over je ouders te kunnen maken, dan is een juiste mix van deze elementen noodzakelijk. Jannetje beschikt daarover.

Niet voor de eerste keer blijkt een gereformeerde jeugd een rijke bron voor een mooi boek. Illustere voorgangers in dit genre zijn Jan Wolkers, Jan Siebelink en laatstelijk nog Franca Treur die hun christelijke jeugd ‘verliteratuurden’ en er veel succes mee hadden. Jannetje Koelewijn schrijft het verhaal van haar ouders zonder opsmuk op. Ze wil geen leugens en ze wil het niet mooier, maar ook niet erger maken dan het was. Dus geen literatuur, maar een boeiend verhaal in de traditie van Geert Mak die in De eeuw van mijn vader zijn familie in een groter historisch perspectief plaatste en Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer. De hemel bestaat niet, is een familieverhaal over gewone mensen, een tijd waarin getrouwde vrouwen niet mochten werken en mannen de kost verdienden. Jannetje Koelewijn heeft een reconstructie gemaakt van het huwelijk van haar ouders. We krijgen een kijkje in het verleden, maar ze laat ook zien hoe ze nu met elkaar omgaan. Een meeslepend boek dat je niet kunt wegleggen voordat je alles hebt gelezen.

Werkelijk een meeslepend verhaal.

Triest dat de kinderen emotioneel zo aan hun lot werden overgelaten, een tekortkoming van moeder EN vader . Hoop dat het goed gaat met de oudste zus en broers.

Schone schijn bedriegt was ook een mooie titel voor het boek geweest.

Al kon ik de familie Koelewijn jarenlang van nabij volgen, door dit fijnzinnig gestileerde en ontroerende portret is mijn beeld flink verrijkt. De authentieke en levendige beschrijving van ruim honderd jaar familieleven weeft verschillende thema's door elkaar heen: de trek van platteland naar stad, de benauwenis van de gereformeerde zuil en geloofsafval, wonen in de uitbreidingswijken van Amsterdam, opgroeien in de jaren zestig en zeventig, sociale stijging - maar ook het uit je milieu groeien zonder dat daar een nieuw milieu voor in de plaats komt. Hoewel mijn mening over vader Koelewijn niet al te positief was, ben ik door het boek ook zijn tragische kant gaan zien: de greep op het leven verliezen, maar vooral: jarenlang houden van een vrouw die jou eigenlijk niet moet...

Mee op vakantie genomen, in één adem uitgelezen, en daarna manlief en dochter voorgelezen op het strand. Wij vonden het allen een zeer ontroerend boek. Toen wij terugreisden van onze vakantie en met de auto, midden in de nacht door een omleiding midden door de stad Parijs moesten, zeiden wij alledrie "Paris Paris" en waren wederom ontroerd. Eerlijk en mooi geschreven, een kijkje in een tijdsbeeld, een familiegeschiedenis, een gezinsleven en hoe mensen met geloof omgaan. Aanrader!

Ik ken toevallig de vader van Jannetje en bij het lezen van het boek heb ik herhaaldelijk paf gestaan. Zo heb ik hem nooit gekend. Ook zijn twijfels bij het geloof heb ik nooit ervaren. Integendeel zelfs, we hebben ingrijpende discussies gehad waarbij hij altijd probeerde mij van zijn gelijk te overtuigen en dat gelijk was dan dat iedere ongelovige gedoemd was in de hel te belanden. Hij zei ook altijd dat hij uit principe niet wilde scheiden van zijn vrouw, nu begrijp ik dat hij na drie jaar gescheiden te zijn van tafel en bed, geen actie heeft ondernomen en dus getrouwd bleef. Een streek tegenover zijn vrouw dus die van niets wist. Toch mag ik de man graag, hij blijft voor mij een bijzonder persoon.

Marianne Kuiper

Mooi vertelde familiegeschiedenis. Geeft een herkenbaar tijdsbeeld van de jaren zestig tot nu. Prettig leesbaar, niet al te diepgravend.

Doorsnee en toch ook weer bijzonder. Zo ziet het echte leven eruit, iedereen heeft stappen te maken, eenzijdigheden, krachten en tekortkomingen. Die in het leven van velen steeds weer andere sporen achter laten. Boeiend

Uitzonderlijk verhaal van 2 zeer egoistische mensen. Is dat de reden dat er een boek over hen geschreven is? Ik had ook veel meer verwacht over de wisselwerking tussen de kinderen onderling en de verhouding naar zulke ouders. Een echt familie verhaal.