De regen van Ionah

Prachtige poetische vertelling

Vanuit het ik-perspectief vertelt Ionah zijn verhaal. Het post-apocalyptische verhaal over zijn leven in de woestijn.
De regen van Ionah is een kleine filosofische en fabelachtige vertelling. In overwegend korte hoofdstukken en met geen woord teveel, wordt de queeste van Ionah uiteengezet.

Samen met zijn moeder woont hij in een uit restmateriaal opgebouwde keet - 'Daarom weigerde ze ook er 'huis' tegen te zeggen' - die de zandstormen, de zon en de dieren buiten houdt. Een met zand gevulde matras, twee stoelen, een tafel, hun waterzakken en een rek met glazen potten, zijn hun schamele bezittingen. Om zich te laven is er een eigenhandig gegraven waterput. Een kommerlijke moestuin, dadelpalmen en hagedissenvlees - voor de broodnodige eiwitten - voorzien hen van voedsel.
Zijn moeder leert hem vele belangrijke dingen om te kunnen overleven en de elementen van het harde woestijnleven te trotseren, onder andere door hem de technieken van het vechten bij te brengen. Ook hagedissenvallen zetten, de moestuin onderhouden, masturberen en schrijven met een stokje in het zand, zijn elementaire lessen.
Er was een tijd 'voordat alles anders werd' en wanneer hij daar nieuwsgierig naar wordt, vertelt ze hem over steden, het egocentrisme van de mensen, muziek, vliegtuigen, betaalmiddelen, manieren om ziekten te genezen, regen - 'Ik had zo graag de regen gezien'-en het bestaan van toiletten.
Pajares geeft de lezer verschillende filosofische boodschappen mee die hij magnifiek door het verhaal heeft verweven. Heel mooi laat hij woorden en zinnen mee-evolueren met de geestelijke groei van de protagonist.

Wanneer Ionah twaalf jaar is sterft zijn moeder en is hij op zichzelf aangewezen. De wijze lessen die ze hem ook nog op haar ziekbed heeft verteld, stellen hem in staat om te overleven in de kale uitgestrektheid van het verzengend hete, dystopische oord.

'Zandstormen zijn de manier waarop de woestijn schreeuwt. Hij herinnert ons eraan dat hij hier altijd is geweest, dat hij veel meer is dan zand en zon. De woestijn praat tegen ons en net als iedereen die praat, schreeuwt hij ook. Het is een kwestie van tijd. Mama verstond hem en heeft ervoor gezorgd dat ik dat ook deed, want daardoor zou ik kunnen overleven. Ze kon de luchtstromen en de taal van de duinen lezen. Ze wist wanneer we konden blijven staan en wanneer we in de keet moesten schuilen en het hoofd buigen.'

Na haar dood blijft ze haar zoon in zijn gedachten volgen. Hij praat tegen haar en hoort haar antwoorden. Uit angst om haar wijze lessen te vergeten, herhaalt hij ze steeds hardop voor zichzelf, als om de doodse stilte om hem heen te kunnen trotseren.

In de tekst op de achterflap staat dat Ionah wijs is, maar ook naïef. Dit laatste wil ik toch ten stelligste tegenwerpen. Het is zijn onwetendheid die maakt dat hij de kennis van zijn moeder als een droge spons absorbeert. Hij is leergierig en bovenal zó nieuwsgierig naar water dat uit de hemel valt.

Op een dag besluit hij om te vertrekken en met volle waterzakken en rugzak met proviand trekt hij westwaarts. Wanneer hij onderweg een man vindt - op sterven na dood - neemt hij hem mee, terug naar de keet. Het blijkt een Chinese koerier te zijn, neergestort - hier zit de link naar 'De kleine prins' van Antoine de Saint-Exupéry - met zijn vliegtuig, en documenten heeft die getuigen van de rampspoed die ervoor heeft gezorgd dat alles anders werd. Tussen hem en Shui bloeit een vriendschap op en Ionah krijgt de documenten om op de achterkant daarvan de woorden van zijn moeder te schrijven. Met deze woorden trekt Ionah later de woestijn weer in...

Een juweeltje van een boek, pretentieloos en heerlijk leesbaar. Het is bedrieglijk eenvoudig geschreven, maar met veel, ontzettend veel inhoud.
Lezen dat boek!!!

Het verhaal pakt je direct beet en daarna lees je het zo uit. Doordat het verhaal een hele mooie boodschap over het leven in zich vervlochten heeft, merk je dat boek meer met je doet. Het is echt meer dan alleen een goed verhaal. Het boek lijkt misschien in eerste instantie niet heel diep te gaan, maar als je er rustig over gaat nadenken, kom je tot dezelfde conclusie als Shui. Die manier van stilstaan zonder dat je er direct mee bezig bent als je leest, vind ik juist waarom dit sprookje zo goed geschreven is.

Aan het einde van de wereld is er alleen nog een hut in de woestijn. In die hut wonen Ionah en zijn moeder. Ze leven van de hagedissen die ze vangen en van het water uit de put die de moeder in het woestijnzand heeft geslagen. Moeder en zoon hebben alleen elkaar, en haar verhalen over hoe het vroeger was. Wanneer zij sterft, verliest Ionah zijn laatste connectie met de buitenwereld van voor de niet nader verklaarde ramp. Hij beseft dat hij niet wil leven zonder menselijk gezelschap, en om dat te vinden moet hij alles achterlaten om op een levensgevaarlijke voettocht door de woestijn te gaan.

Ik wilde dit boek van een mij onbekende auteur vooral lezen omdat ik dol ben post-apocalyptische verhalen en de verwijzing naar De weg van Cormac McCarthy op de kaft me aansprak – mijn favoriete boek. Positief aan De regen van Ionah is dat het snel wegleest omdat je graag wil weten hoe het met de personages afloopt, ik had het in een dag uit. Afgezien van Ionah zelf hebben de meeste overlevenden in dit boek een Chinese achtergrond, en de manier waarop het Chinees door de plot heen verweven wordt is mooi.

Maar op de schrijfstijl van het boek valt wel wat aan te merken. De regen van Ionah mag qua verhaal op De weg lijken (ouder en kind gaan op voettocht door een vernielde wereld), maar haalt het niveau van McCarthy niet. Het verhaal moet een hommage aan taal en het vertellen van verhalen zijn, maar het taalgebruik in het boek is vlak. Ook vond ik het uitleggerig: wanneer Ionah een man in de woestijn vindt en zijn leven redt en later leert dat hij ‘Shui’ heet (Chinees voor water), vindt de schrijver het nodig om daar het zinnetje ‘ik had water in de woestijn gevonden’ aan toe te voegen. De lezer kan dat zelf ook wel bedenken, en een betere schrijver had hem die ruimte ook gegund. Nog zoiets is dat de naam Ionah ‘duif’ betekent: de symboliek van deze verwijzing naar de vredesduif en de duif die door Noah wordt gestuurd om land te vinden nadat God de zondvloed op de wereld loslaat, ligt er nogal dik bovenop.

Kortom, ik vond het boek leuk om te lezen maar het is uiteindelijk meer Paulo Coelho dan Cormac McCarthy. 3 sterren.

Alleen al omdat het een fabel is, valt 'De regen van Ionah' op. Tegenwoordig is het een uitzondering als er korte vertelling verschijnt om levenslessen duidelijk te maken. Santiago Pajares (1979, Madrid) treedt met 'De regen van Ionah' in de traditie van 'Le Petit Prince' van Saint-Exupery en 'De weg' van Cormac McCarthy. Pajares schreef een spannend verhaal over een jongen die opgroeit in de woestijn, maar toch besluit dat thuis te verlaten. 'De regen van Ionah' lees je in één adem uit. Vervolgens zet het je aan het denken over het verschil tussen leven en overleven.

Ionah zit middenin de woestijn. Hij probeert zich regen voor te stellen. Zijn moeder heeft hem verteld dat er dan miljoenen druppels uit de hemel vallen. Dat heeft hij nog nooit gezien. Ionah is in de woestijn geboren en groeit erop. Zijn moeder heeft de wereld gekend voordat alles anders werd. In de woestijn maakte zij zich een schuilplaats. Ze groef een put, bouwde een keet en legde een moestuintje aan. Met harde hand leert ze Ionah te overleven. '”Wij huilen niet.” En ze leert hem vechten. Want op een dag zal er iemand komen die hem dwingt te vechten. Dat ligt nu eenmaal in de aard van de mens. Mensen verslinden elkaar.

Pajares slaagde er uitstekend in om je als lezer mee te laten leven en voelen met de strijd om het overleven in de woestijn. Alleen de sterksten overleven er. Dus het is eten, of gegeten worden. De put is het belangrijkste. Belangrijker dan zijzelf. Dat heeft moeder Ionah geleerd. De hardheid van het bestaan, maakt het ook overzichtelijk. Daarom begrijp je ook dat Ionah zich gelukkig voelt in zijn woestijn. Maar ook dat hij nieuwsgierig is naar de wereld erbuiten. Een wereld waarvan hij zich geen enkele voorstelling kan maken. Moeder zwijgt erover. Pas als zij voelt dat haar dood nabij is, vertelt ze Ionah over de wereld waar zij vandaan komt.

Daarmee komt er een einde aan de jeugd van Ionah. Je weet dat hij op een dag zijn thuis zal verlaten. Immers de naam die hij van zijn moeder kreeg, betekent duif. De vogel die waar hij ook is, instinctief weet terug te keren naar waar hij vandaan kwam. Pajares bouwde de spanning zorgvuldig op. Prachtig is hoe hij Ionah laat gaan verlangen naar papier. Want de verhalen van zijn moeder kan hij alleen opschrijven in het zand. Een voorproefje van die andere wereld krijgt Ionah als hij in de woestijn een man vindt. Hij doodt hem niet, maar verzorgt hem. Maar de vraag blijft op de man wel te vertrouwen is.

'De regen van Ionah' is een verhaal over doorzetten om te overleven. Over de essentie van het bestaan: voldoende drinken en eten binnenkrijgen. Door zijn eenvoud heeft het overleven een eigen schoonheid. Maar het verhaal schetst ook schitterend de verworvenheden van het ontwikkelde bestaan. Naast het al aangehaalde papier en het schrijven, is daar ook de rijkdom van de muziek. Tot zijn frustratie kent Ionah geen piano niet. En dan is er natuurlijk de behoefte aan anderen. Ook daaraan ontkomt Ionah niet. Maar dat impliceert gevaren die veel bedreigender zijn dan die van de woestijn. Leven is wellicht toch wat anders dan overleven.

Dit boek gaat over een jongen die opgroeit in de woestijn, waarbij overleven centraal staat. De woestijn wordt gezien als een genadeloos persoon met wie je elke moment van de dag rekening moet houden. Zijn moeder leert hem hoe hij zich het beste kan wapenen tegen de droogte, hitte en kou. De taal ondersteunt ook de kaalheid van de woestijn : korte, duidelijke en eenvoudige zinnen. Constant lees je wat de jongen denkt, ziet, hoort en zegt. Toch verveelt het boek geen moment. Juist door de manier van schrijven komt het boek erg puur over. Ook is het spannend, omdat je niet weet hoe het af zal lopen met de jongen.

Het boek doet mij denken aan ‘De vlucht’ van Jesús Carrasco, waarin ook een jongen moet overleven in de woestijn. De stijl dit boek lijkt op de stijl van ‘De vlucht’, geschreven vanuit de jongen met korte, duidelijke zinnen, heel puur.

Gedurende het verhaal zijn er een paar gebeurtenissen die ervoor zorgen dat de jongen meer te weten komt over het leven van zijn moeder voordat zij met hem als baby in de woestijn terecht kwam. Zijn verlangen naar deze wereld buiten de woestijn is erg groot. Op een gegeven moment ontmoet hij een man in de woestijn met wie hij vriendschap sluit. Deze man leert hem schrijven en zo kan de jongen de verhalen van zijn moeder bewaren. De moeder en de man hebben allebei te maken (gehad) met een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis. Wat deze gebeurtenis precies geweest is, wordt de jongen niet helemaal duidelijk. Later wordt de jongen gedwongen zijn keet alleen te verlaten en te lopen naar de rand van de woestijn.

Op een gegeven moment stuit de jongen op een gebouw dat hij in gaat. Hier komt hij voorwerpen tegen waar hij niets van begrijpt en met zijn eigen, logische manier mee omgaat. Hij eet, drinkt en slaapt er een tijd, waarna hij drie mensen in het gebouw tegen komt. Hij kan niet met ze praten. Na een tijdje beginnen zij elkaar te vertrouwen. Deze mensen lijken ook te maken te hebben met de belangrijke gebeurtenis uit de geschiedenis waardoor zijn moeder met hem moest vluchten. Op een gegeven moment komen een lijntjes bij elkaar en wordt het steeds duidelijker…

De regen van Ionah, is een prachtig klein verhaal, groots verteld.
Vol met zinnen die je in je hart wilt bewaren.
“ Wees niet bang te falen of te sterven, want niets is zoveel waard als wat je hart je ingeeft”.
Het boek staat vol met dit soort zinnen, dit is de reden, dat “De regen van Ionah”, een ereplaats in mijn boekenkast krijgt, en ik hem voor altijd zal bewaren, en herlezen.
Een groots en meeslepen leven heeft onze hoofdpersoon niet.
Ook zijn er geen ingewikkelde constructies, of moeilijke woorden nodig, om tot tranen toe bewogen te raken.
De essentie van het leven, wordt hier beschreven.
Je wilt het ook zo snel mogelijk uitlezen, omdat je bij elke bladzijde je adem inhoud, wat gaat Ionah doen, in die uitzichtloze woestijn.
Maar als je het uit hebt, mis je de woestijn, het kleine leven, mis je Ionah, en wil je het boek weer opnieuw lezen.
Zijn moeder leert hem de basisbehoefte van het leven.
Ze leert hem hagedissen te vangen, omdat ons lichaam zonder eten, eerst ons vet zal verbranden en daarna onze spieren, en daarna gaan we dood.
Ze leert hem dat ‘De put”, die ze eigenhandig heeft uitgegraven, belangrijker is dan zijzelf, zonder de put zouden ze onherroepelijk sterven.
Ze leert hem vechten, omdat dat in de aard van de mensen zit.
“Ze leerde me vechten tot je won of neerging, en geen genade tonen”, “ In een wereld van zand liet ze me zien hoe ik mijn hart kon verstenen”.
Ze verteld hem over een wereld, die ze heeft gekend.
Maar niet te veel want zegt ze “ Als ik je alles verteld wat ik heb gekend, zou je naar dingen gaan verlangen die je niet kunt krijgen. En verlangen kan je gek maken op een plek als deze”.
Ze verteld hem wel dat er regen bestaat, Ionah verlangt het meest van alles naar regen.
Hij vraagt aan zijn moeder, ”Denk je dat de woestijn ons ooit regen zal sturen” ?
Zij zegt, “ Als jou moed, jouw inspanning en jouw opoffering hem zo ontroeren dat hij op je huilt”.
Maar zijn moeder gaat dood, haar naam was Aashta, dat betekend ‘geloof’.
Geloof is datgene wat je rest als je verder niets meer hebt.
Ionah is dan twaalf jaar.
Tot zijn eenentwintigste praat hij alleen nog met zichzelf.
Hij is bang dat hij mama’s woorden zal vergeten, en haar woorden zijn het enigste dat hij nog heeft.
Dus elke dag herhaald hij hardop haar woorden, om ze niet te vergeten.
Dan vind hij in de woestijn een man “Shui”, Shui betekent “water”, Ionah zegt “ Ik heb water gevonden in de woestijn”.
Hij red Shui het leven, en dat zal zijn leven voorgoed veranderen.
Shui denkt dat Ionah wellicht de laatste onbedorven mens op de wereld is.
Shui leert te zwijgen , en te luisteren naar alles wat Ionah niet te zeggen heeft , en dat is veel, want hij weet bijna niets , alleen de woorden van zijn moeder.
Gaan zitten luisteren naar iemand die niets te zeggen heeft, dat is de woestijn.
Shui begrijpt dat.
Maar ook Shui gaat dood.
Hoe gaat Ionah verder, nu hij veel meer verhalen kent, dan zijn moeder hem vertelde?
En zal hij ooit de felbegeerde regen voelen op zijn huid ?

Ionah is geboren in een klein hutje in de woestijn. Zijn moeder en hij hielden zich in leven met een moestuintje, hagedissenvlees en een zelfgebouwde waterput. Het verhaal begint als mama al overleden is. Ionah is dan alleen, haalt vaak herinneringen op en laat zich nog steeds adviseren door mama. Mama heeft pas op het eind van haar leven verteld over de tijd toen alles nog anders was. De tijd dat het nog niet nodig was te vluchten en de woestijn in te gaan. Als Ionah uiteindelijk toch op zoek gaat naar de wereld die zijn moeder beschreven heeft vindt hij Shui. Shui verricht koeriersdiensten voor één van de machthebbers in de bewoonde wereld. Shui is er slecht aan toe en Ionah neemt hem mee naar de hut en verzorgt hem. De twee mannen leven nog enkele maanden samen, als Shui overlijdt neemt Ionah zijn missie over. Of de wereld die hij uiteindelijk vindt voldoet aan zijn verwachtingen vertelt het verhaal niet. Voor Ionah is belangrijk dat hij uiteindelijk zijn eigen weg heeft kunnen kiezen.
Ik vond het een bijzonder boek. Niet in het minst vanwege de surrealistische sfeer die de schrijver weet op te roepen. Een sfeer die bepaald wordt door het voortdurend op de achtergrond aanwezig zijn van de verschrikkingen die mama overkomen zijn maar nergens worden uitgelegd. Een sfeer die ook wordt opgeroepen door de korte zinnen in de dialogen met mama en door de weemoedige herinneringen van een onbedorven Ionah aan een minder eenzame tijd.

Een ontroerend verhaal over de ontwikkeling van een bijzonder mens Ionah. Zeer de moeite van het lezen waard, een echte aanrader....

_ " Zand. Zand zover het oog reikt. Zand in alle richtingen.
En midden in die leegte van allemaal zand een kleine put, twee palmbomen, een schamele moestuin en een keet. " _
Zo begint dit verhaal.

In de woestijn wonen in een keet Ionah en zijn moeder.
Ze zijn slechts met zijn tweeën, verder woont er niemand.
Ze leven van het vlees van hagedissen, dadels en wat groente en hebben een eigen waterput, die maandelijks geïnspecteerd moet worden.
Dit alles heeft de moeder haar zoon geleerd, want als zij er niet meer is, zal Ionah zich alleen moeten kunnen redden, alleen, te midden van al dat zand.
Ook leert ze hem schrijven , met een stokje in het zand.
Maar het ergste voor Ionah, erger dan de hitte en de dorst, is de stilte die hem omringt , na het sterven van zijn moeder.
Ionah is dan pas 12 jaar.
Het enige wat hem nog op de been houdt is de stem van zijn moeder in zijn hoofd, de verhalen die ze hem vertelt.

Maar als hij op een dag , als hij 21 jaar is, vertrekt en Shui vindt en hem het leven redt, wordt alles anders.

De regen van Ionah is de vierde roman van Santiago Pajares, die naast het schrijven jaren werkzaam was als computerdeskundige.

De titel is mooi en goed gevonden, ook de cover met de gekleurde hagedis is mooi
Het boek is goed geschreven, bijzondere zinnen en beelden, als lezer zie je de woestijn en de jongen Ionah voor je.
De korte hoofdstukken die - heel bijzonder - aangeduid worden met Chinese tekens, nodigen uit tot verder lezen, ook , omdat je als lezer graag wilt weten hoe het Ionah in het leven verder zal vergaan, zal hij uiteindelijk de regen op zijn huid voelen , waarnaar hij op zoek gaat?
Het boek heeft wat weg van De Kleine Prins van Saint Exupery , maar is toch anders.

Ionah is een bijzondere fabel, die de lezer meeneemt op de reis van de hoofdpersoon naar volwassenheid .