De rustelozen Winnaar The Man Booker International Prize 2018

Geschreven bij De rustelozen

Het is moeilijk om dit briljante boek te beoordelen in de 320 woorden die Bol zijn/haar serieuze besprekers gunt. Ik probeer het toch. Dit boek is geen ontspanningslectuur, eerder een filosofisch manifest met veel theorie en met weinig warme, sympathieke personages.
Al vroeg onthult Olga Tokarczuk (OT) haar doel: mensen moeten reizen, niet stilzitten. Haar inspiratie: een Poolse collectie heiligenlevens en “Moby Dick”, een klassieker over de walvisjacht. Psychologe OT gelooft ook niet in de grondslagen van haar vak, ontworpen door en voor statische mensen. Ze ontwerpt een zelf verzonnen “reispsychologie”, waaraan ze in het boek bij- en keuzevakken toevoegt. Ze schrijft over de rituelen die zich afspelen in vliegtuigen, luchthavens en hotels en bekent ook verzot te zijn op voorbeelden van hoe Moeder Natuur foutjes maakt. Sinds de 17e eeuw zijn ze onderzocht, vastgelegd door anatomen en etsers en bewaard in bv. Amsterdam.
Dit is geen roman, maar een bizarre collectie filosofische ideeën, historische uitstapjes, persoonlijke notities en beginnetjes van intrigerende korte verhalen of romans, gelukkig wel steeds met titels. OT overtreedt alle regels waaraan een roman moet voldoen. Ze schrijft een manifest over plaats en tijd, relativiteit en kwantumfysica en de noodzaak om mobiel, alert te blijven, die ze het duidelijkst uit bij monde van een zwerfster in Moskou (pp. 282-85). Maar de verhalen over echte mensen stellen teleur: het relaas over de Poolse familie Kunicki; het gepensioneerde VS echtpaar op crfuise in Griekenland, pas laat ingevoegd; de zwerftocht van de moeder van een gehandicapt kind door winters Moskou; het lot van de 18e-eeuwse Charlotte Ruysch, dochter van een briljante anatoom, etc. De passages over echte mensen eindigen steeds voortijdig en zijn alleen door literatuurvorsers te herleiden tot OT’s theorieën.
OT stak heel veel research en tijd in dit boek, dat met een strenge redacteur beter zou zijn geweest. Wel een boek om jaarlijks te herlezen om OT’s visie beter te begrijpen.

Geschreven bij De rustelozen

Ja, het is inderdaad een zeer origineel boek en onvergelijkbaar met andere romans. Even boeiend is het daardoor desondanks niet. Dat ligt met name aan de korte notities, die Trouw op de achterflap aanprijst als 'uiterst toegankelijk'. Sommige passages, bijvoorbeeld die over reispsychologie, vind ik desalniettemin moeilijk navolgbaar en soms ronduit ondoenlijk om te lezen. Na een zoveelste korte beschouwing of observatie betrapte ik mijzelf er regelmatig op dat ik verlangde naar het volgende korte verhaal, die juist vaak weer te kort waren. Ik had veel meer willen lezen over de levens van Meneer Kunicki en Ludwika, de zus van Chopin.

Lees mijn complete recensie op: https://amsterdamreview.blogspot.com/2019/02/olga-tokarczuk-de-rustelozen.html

Opmerkelijk boek. Goed te lezen maar als u verknocht bent aan de zgn literaire triller, lijk het me een verkeerde keuze. Het boek is meer dan een verhaal, vanwege die wat essayistische tussenstukken.

Geschreven bij De rustelozen

Je moet er van houden, zullen we maar zeggen. Ik haakte na 24 pagina's af. Ik kon niet meer tegen de gezochte analogieën, de onnodige beweringen en het hoogdravend taalgebruik. Voorbeelden uit het tweede verhaal:
. "Sporen (NB in een gebouw) die hun afdruk hadden achtergelaten in de ruimte. Misschien werden we daarom door geesten achtervolgd". Hoezo? Wiens geesten?
. "Dat de wereld in wezen machteloos en dood was, dat er redelijk eenvoudige wetten over heersten, die verklaard en bekendgemaakt moesten worden, bij voorkeur door middel van een diagram". Moesten? Van wie? Diagram? Wat doet dat ertoe?
. "De haast onontwarbare kluwen van emoties die vervilt is als die vreemde gezwellen die je wel eens in een menselijk lichaam terugvindt". Wat is de toegevoegde waarde van deze (erbij gesleepte) vergelijking? Is "onontwarbare kluwen" niet duidelijk genoeg?
En dan ben ik pas op pagina 5. Misschien ligt het aan de vertaling maar ik betwijfel dat.
Als je van dit soort teksten en formuleringen houdt, kun je een poging wagen dit boek te lezen.

Geschreven bij De rustelozen

zeer diepgaand

Geschreven bij De rustelozen

wat warrige verhalen zonder samenhang.

Geschreven bij De rustelozen

Ik ben zeer tevreden over dit artikel. Wat ik vooral goed vind: Goede kwaliteit, Voordelige koop, Duurzaam