De zwarte dood Hoe de pest Europa veranderde 1347-1772

Ik heb al enkele boeken over de pest, ook wel de Zwarte Dood genoemd, gelezen, maar dit boek is hierin toch wel een uitzonderding. De auteur pakt het namelijk heel anders aan en dat op een vlotte, toegankelijke manier geschreven.
De pest kwam voor tussen 1347 en 1772 en was een van de grootste pestepidemieën in de geschiedenis die een derde van de bevolking uitroeide. Waar het in andere boeken meer gaat over hoe het ontstond en verspreidde, kijkt de auteur van dit werk eerder naar de gebeurtenissen die hiermee samenvielen. Hij meent dat deze epidemie samenviel met de overgang van de middeleeuwen naar de moderne tijd. Zoals de kunsten en cultuur die een grote bloei meemaakten tijdens de Renaissance in de Italiaanse steden. Ook de wetenschap onderging grote voorwaartse veranderingen en vernieuwingen onder Galilei, Newton en Huygens. En tenslotte nog vele politieke en sociale wijzigingen.
De auteur toont ons dat hoewel de pest verschrikkelijk was, het ook de weg opende naar meer verlichting en vrijheid. Dat de eerder door godsdiensten gerichte en beïnvloede mens daarna vele tradities overboord gooide en zo tot nieuwe inzichten, ontdekkingen en uitvindingen kwam. Hierdoor ontwikkelde zich de moderne tijd, het was de basis voor onze huidige samenleving.
Handig ook is dat er een lijst van personen is, achteraan in het boek, met namen, hun geboorte- en sterfdag en wat voor werk ze deden.
Een verhelderende kijk op een langdurende, donkere periode in de geschiedenis dat niet alleen interessant is voor de liefhebber van geschiedenis maar voor vele lezers geschikt is, omdat je nogmaals ziet dat uit een negatieve periode ook veel positiefs kan voortkomen.

Heldere macromaatschappelijke uiteenzetting van de invloed en de gevolgen van de zwarte pest op de middeleeuwse beschaving en haar verdere evolutie.

Een heel duidelijke beschrijving van zowat de grootste catastrofe die de Europeanen in de middeleeuwen hebben meegemaakt!

Wat mij betreft een uitstekend boek van een deskundige. Ondanks het onderwerp prettig leesbaar ;p. Het geeft een geweldig overzicht van de periode waarin de donkere middeleeuwen worden afgesloten. De kaalslag als gevolg van de pest in Europa staat centraal. Europa staat daarmee open voor nieuwe ontwikkelingen en moet de strak gelaagde middeleeuwse samenleving onder de loep nemen. Voor de pest is iedereen (wel) gelijk. De schrijver koppelt de ontdekkingsreizen naar Afrika, India en Amerika aan een vlucht van het continent van de dood. Godsdienstoorlogen de Reformatie, Engelse, Amerikaanse, Franse Revoluties en ontwikkelingen in wetenschap en philosofie passeren de revue. Zeer informatief. Toch vraag ik me af of het de ambitieuze titel geheel dekt. Ik denk dat de inquisitie ook een grote pushfactor is geweest in de vlucht uit Europa en een versterker is geweest van de strijd heerschappij van de katholieke kerk. Om de les uit het boek te verbinden met de huidige corona-crisis (die de schrijver vast bijzonder boeiend had gevonden als hij niet in 2018 was overleden) is Europa in de periode van de pest veranderd, omdat het er open voor stond. De waarschuwing is dat we niet zoeken naar een samenzwering en zondebok, zoals Joden, heksen en tovenaars in geval van de pest. De hoop is dat we nu ook open staan voor verandering met respect voor de natuur, het houden en consumeren van dieren, milieu en elkaar. We zijn op de wereld met al zijn potentie om deze te vervolmaken. Niet om te verknallen. Als we 1% van de biljoenen die de crisis kost, hadden ingezet in het ontwikkelen van vaccins was dit niet nodig geweest. Maar nu het toch zover is gekomen laten we dan de gedwongen tijd nemen om de toekomst beter in te vullen. Gezondheid!