Deze beslissing verandert je leven Ebook Tooltip Ebooks kunnen worden gelezen op uw computer en op daarvoor geschikte e-readers. de psychologie van het kiezen

Geschreven bij Deze beslissing verandert je leven

Onlangs was Noreena Hertz in Nederland en werd ze bij Writers Unlimited in Den Haag geïnterviewd door Femke Halsema over haar boek Deze beslissing verandert je leven. Maar niet alleen voor (ex) politici of andere gezaghebbers zijn de theorieën van Noreena van belang. Voor iedereen die dagelijks beslissingen moet nemen – of dat nu gaat om de keuze tussen een komkommer of courgette of een alliantie met Rusland of Amerika – is het gereedschap dat zij aanreikt bruikbaar. Waar we door worden beïnvloed, dag in, dag uit? En hoe krijgen we grip op de wervelwind van informatie die voortdurend, zonder pauze, om ons heen raast. Wat ze ons wil meegeven in haar betoog, kan ze natuurlijk het beste zelf vertellen.

Wat wil je de lezer vooral meegeven in Deze beslissing verandert je leven?
De omgeving waarin we beslissingen moeten nemen is zacht uitgedrukt uitdagend. Hoe afgeleid we ook zijn, hoeveel data ons ook om de oren vliegt, hoe onvoorspelbaar en onzeker de wereld nu ook is: we moeten nog steeds besluiten nemen, belangrijke, ingrijpende besluiten. Ik heb dit boek geschreven in de hoop dat mensen die het lezen zekerder van zichzelf worden, zelfstandiger worden en beter nadenken en kiezen. Dat ze niet alles wat ze horen voor waar aannemen, niet klakkeloos hun eerste instinct volgen: mensen zonder oogkleppen op die slimme beslissingen kunnen maken.

Kun je wat tips geven over hoe dan die juiste beslissing te maken? Wat is belangrijk?
Nou, om te beginnen moeten we eens kritisch kijken naar hoe we momenteel beslissingen nemen. Het is best wel verbijsterend hoe weinig we nadenken over hoe goed de keuzes zijn die we maken, en wat we zouden kunnen doen om betere keuzes te maken. Iedereen vertekent informatie. Zo letten we vooral op zaken die ons gelijk bevestigen. Daar moeten we ons bewust van zijn, want dat staat het nemen van een goede beslissing in de weg.

De neurowetenschapper Tali Sharot heeft een onderzoek gedaan waarbij vrijwilligers werd gevraagd in te schatten hoe groot de kans was dat hun een bepaalde nare gebeurtenis zou overkomen - bijvoorbeeld overvallen worden op straat, of de eerste tekenen van de ziekte van Parkinson ontdekken. Vervolgens vertelden de onderzoekers wat de echte kans was en kregen de vrijwilligers alle rampscenario’s nog een keer voorgelegd.

De uitkomst van het onderzoek is fascinerend. Als de vrijwilligers informatie kregen die beter was dan ze verwachtten (bijvoorbeeld dat de kans op complicaties bij een operatie 10 procent was, terwijl ze zelf 30 procent hadden geschat), stelden ze in de tweede ronde hun geschatte kans bij in de richting van het geboden percentage. Als de gegeven informatie slechter was dan ze verwachtten, legden ze de geboden informatie naast zich neer. We moeten erkennen dat we de neiging hebben om informatie die vraagtekens zet bij ons oorspronkelijke standpunt naast ons neer te leggen, en het voortouw nemen om niet alleen te luisteren naar positieve informatie, maar ook naar negatieve.

Zou je de wereld liever zonder internet zien?
Nee, zeker niet. Internet maakt het mogelijk om veel informatie direct bij de bron te vinden, zonder dat iemand er een draai aan heeft gegeven. Het maakt kennis voor iedereen toegankelijk. Het is echt een grote kans. Natuurlijk moeten we er wel verstandig mee omgaan, veel informatie op internet is onbetrouwbaar of klopt niet.

Wat moet je doen als je echt niet weet wat te doen?
Gun jezelf de tijd en ruimte om ergens even goed over na te denken. Neem, al is het maar voor even, afstand van je computer en email, zodat je even echt goed na kunt denken.

Hou je je zelf altijd aan deze regels?
Dat probeer ik wel.. Maar het lukt niet altijd!

Lees het hele interview op www.bol.com/boekenredactie.